خم کاری

[bigbang]

در عملیات خمكاری تغییر فرم از نوع پلاستیك و به صورت موضعی می باشدوتنشها در خمكاری هم كششی(در سطح بیرونی خم)و هم تنش فشاری(در سطح داخلی خم) می باشد.مقدار تنش خمشی لازم برای خمكاری باید از تنش تسلیم ورق بیشتر باشد تا وارد فاز پلاستیك گرددوتغییر فرم صورت پذیرد وازحداكثر تنش نهایی ورق كمتر باشد تا پارگی در ورق اتفاق نیفتد.در عملیات خمكاری نیروهای وارده در خلاف یكدیگر بوده اما در فاصله بیشتری این نیروها قرار دارندوهمین امر موجب خمش بدون پارگی می شود.محور خنثی یا تار خنثی در ورق كه معروف به خط تنش صفرنیز می باشد در عملیات خمكاری نه كشیده می شود ونه فشرده وبه عبارت دیگركرنش روی این محور برابر صفر می باشد ومعیار محاسبه طول بلانك ورق می باشد.محور خنثی بعد از عملیات خمكاری به طرف سطح داخلی خم حركت می كندكه این مقدار به عوامل زیر بستگی دارد.

1-زاویه خم:هر چقدر مقدار زاویه خم بیشتر باشد تار خنثی به سطح داخلی خم بیشتر حركت می كند.

2-ضخامت ورق:با افزایش ضخامت ورق تار خنثی به سطح داخلی خم حركت می كند.

3-شعاع خم:با كاهش شعاع خم تار خنثی به سطح داخلی خم نزدیكتر می شود.

یكی دیگر از پارامترهایی كه در خمكاری مهم است پدیده بازگشت فنری می باشد كه بدین معنی می باشدكه بعد از عملیات خمكاری مقدار زاویه خم كم ومقدار شعاع خم زیاد شود.

عوامل موثر روی بازگشت فنری عبارتند از:

1-جنس ورق:هر چقدر ورق تردتر باشد به دلیل اینكه پهنای منطقه الاستیك بیشتر است مقدار با زگشت فنری بیشتر می باشد.

2-شعاع خم:هر چقدر شعاع خم كوچكتر باشد برگشت فنری كمتر می باشد.

3-زاویه خم:هر چقدر زاویه خم بیشتر باشد به طور كلی بر گشت فنری بیشتر می باشد.

4-ضخامت ورق:هر چقدر ضخامت ورق بیشتر باشد برگشت فنری كمتر می باشد.

5-تنش تسلیم ورق:هر چقدر تنش تسلیم ورق كمتر باشد باند الاستیك كوچكتر است و بنا براین بازگشت فنری كمتر خواهد بود.

به طور كلی هر چقدر منطقه الاستیك در نمودار تنش-كرنش بیشتر باشد مقدار برگشت فنری بیشتر خواهد بود.

با استفاده ازچند روش می توان بر بازگشت فنری غلبه كرد كه عبارتند از:

1-كاهش شعاع خم 2-خم كردن بیش از اندازه نقشه 3-استفاده از قالب های كوبش

عیوب روش قالب های كوبش :

1-برگشت فنری به طور كامل از بین نمی رود.

2-خط افتادگی روی ورق و نازك شدن ورق

3-نیروهای خیلی زیاد در انتهای كورس

در قالب های خمكاری كوبشی نیروی خمكاری به مراتب بیشتر است از قالب های خمكاری بدون كوبش.

انواع قالب های خم كاری

1-قالب های خم از كناره(Wipping Die)

2-قالب های V شكل

3-قالب های U شكل

در عملیات خمكاری ذكر این نكته ضروری است كه همواره لقی بین سنبه وماتریس از ضخامت ورق بیشتر می باشد.

در عملیات خمكاری یكی از مشكلاتی كه همیشه وجود دارد پدیده Recoil (باد كردن ورق روی ماتریس) می باشد كه غیر قابل اجتناب می باشد ولی تا اندازه ای می توان انرا كم كرد.

شعاع خم

حتی الامكان باید از خم های تیز خودداری كرد(شعاع های كم) زیرانیروها در این حالت زیاد شده واحتمال پارگی نیز بیشتر می شود.درشعاعهای خم بزرگ نیز محدودیت داریم.شعاع خم باید از شعاع خم مینیمم بیشتر باشد واز شعاع خم ماكزیمم نیز كوچكتر باشد.هر چقدر شعاع خم كنندگی را بزرگتر در نظر بگیریم خم كنندگی راحتر است ولی دقت كاهش می یابد.