کردستان در گذر زمان

[behnam5555]

کردستان در گذر زمان

قسمت اول

هیچ آغازی برای تاریخ کرد و مردمش وجود ندارد. کرد و تاریخشان، آخرین محصول هزاران سال تکامل و جذب و ترکیب مردمان جدید و عقاید پراکنده ی معرفی شده به سرزمینشان است. به گونه انتقال نسل به نسل، کردها نوادگان همه ی آن کسانی هستند که به کردستان آمدند و ساکن شدند، و نه هیچ یک از آنها به تنهایی. مردمانی مثل، گوتی Guti، کورتی Kurti، ماد Mede، مارد Mard، کاردوخی Carduchi، گوردیه نه Gordyene، آدیان به نه Adianbene، زیلا Zila و خلدی Khaldi هرکدام، یکی از اجداد کردها به حساب می آیند.

یافته های باستان شناسی به مستند کردن این مسئله ادامه می دهند که گام های نخستین عده ای از انسان ها به سوی پیشرفت کشاورزی، اهلی کردن بسیاری حیوانات معمول مرزعه (گوسفند، بز، خوک و سگ)، پیشرفت فناوری خانگی (بافندگی، ساخت سفال و شیشه کاری)، استخراج فلزات وشهرسازی در کردستان بوقوع پیوست که به 12 الی 8 هزار سال پیش بر می گردد.

تا کنون قدیمی ترین شواهد از یک تمدن یکپارچه و مشخص مردمی که در کوه های کردنشین ساکن بوده اند به تمدن «هالاف Halaf» در 7400 الی 8000 سال پیش برمی گردد. بعد از آن تمدن « اوبایدیان Ubaidian» گسترش یافت که برخاسته از «مزوپوتامیا Mesopotamia» ]سرزمینهای مابین دو رود دجله و فرات[ بود. تقریباً پس از گذشت هزار سال، تمدن « هوریان Hurrian » روی کار آمد که دقیق معلوم نیست آیا همان مردم « هالافی» بودند که دوباره بر کوه های سرزمین شان سلطه پیدا کردند. دوره «هوریان» از 6300 تا 2600 سال قبل میلاد طول کشید.

مسائل بیشتری از «هوریان» شناخته شده است. آنها به یکی از زبان های خانواده قفقاز شمالشرقی Northeast Caucasian (یا آلارودیان Alarodian) که هم خانواده ی « چچن Chechen» و « لزگیان Lezgian » مدرن است، تکلم می کردند. هوریان ها حکمفرمایی شان را بر نواحی خارج از قلمرویشان، کوه های زاگرس-تاوروس Zagros-Taurus، گستراندند. آناتولی (Anatolia) را تا سواحل دریای اژه (Aegean)، ماوای خود کردند. همانند نوادگان کرد خود، آنها زیاد هم از کوه فاصله نگرفتند. اصولاً نفوذ آنها در همسایگی دشت های مزوپوتامیا (Mesopotamia) و فلات ایران به صورت نظامی بود. اقتصادشان به گونه ای شگفت آور یکپارچه و متمرکز بود. براساس بقایای باستانی از کالاها و خاستگاهشان، تبادلات اقتصادی بین کوه نشینان و دشت نشینان در درجه دوم اهمیت باقی ماند.

هوریان ها که نامشان هم اکنون به وضوح در منطقه و لهجه ی «هورامی Hawraman/Awraman» کردستان شنیده می شود، به خاندان ها و طوایف زیادی تقسیم شدند که شهرها، ممالک پادشاهی و امپراطوری هایی را بوجود آوردند. این طوایف شامل گوتی Guti، کورتی Kurti، خادی Khadi، ماردMard، موشکوMushku، مانناManna، هاتتیHatti، میتتانیMittani، اورارتوUrartu و کاسیتیسKassitis بودند که همگی آنها هوریان بوده و باهمدیگر دوره ی هوریان را از تاریخ کردها بوجود آوردند.

در حدود 4000 سال قبل، اولین مهاجران از مردمی که به زبان هندی-اروپایی (Indo-European) صحبت می کردند، در تعداد محدود، وارد کردستان شده و ساکن گشتند. در حالیکه هوریان ها همچنان به صورت مردم عادی ماندند، این تازه واردان حکومت های پادشاهی میتتانیMittani، کاسیته Kassite و هیتتیته Hittite را تشکیل دادند. در حدود 3000 سال پیش این تعداد محدود از مردم هندی-اروپایی تبدیل به سیلی از مهاجران شد که در نهایت کردستان هوریان را به سرعت تبدیل به کردستان هندی-اروپایی کردند. میراث هوریانی نه تنها نخشکید بلکه علی رغم کسوف زبانی اش، بعنوان تنها عنصر خیلی مهم، از فرهنگ کردی تا امروز باقی مانده است. این میراث هوریانی زیر ساخت های تمامی جنبه های موجودیت کرد را از آیین بومی گرفته تا هنرشان، ساخت های اجتماعی، مقام زن و حتی جنگ های چریکی شان را تشکیل می دهد......