اصفهــــان،نصف جهــــان

[Omid7]

خلاصه ای از تاریخچه اصفهان

سابقه تاريخ اصفهان به قدمت تاريخ ايران است.بناي اصفهان را به طهمورث، سومين پادشاه از سلسله پيشداديان نسبت داده اند، اصفهان در تاريخ قديم به نام (گي) در پارس عليا معرفي گرديده، اين شهر محل تقتطه رههاي عمده و اقامتگاه سلطنتي پادشاهان هخامنشي بوده است.استرابون جغرافيدان يوناني در 2000 سال قبل، از اصفهان به عنوان مرکز کشور ايران نام برد.مسلمانان اين شهر را (جي) و در طول تاريخ به نام هاي اسپاهان يا شهر سواران و همچنين صفاهان و صفاهون گفته شده.

از مراجعه به منابع موجود تاريخي چنين بر مي آيد كه كلمه ” اسپاران “ بطلميوس, ” سپاهان “ پهلوي و”اصفهان“ عرب و ” اصفهان “ امروز لفظي قديمي است و به احتمال قريب به يقين كلمه اي پهلوي است و ريشه قديمي تر از پهلوي آن مكشوف نيست . در عهد اشكانيان اصفهان مركز و پايتخت يكي از ايالت هاي وسيعي بود كه تحت فرمان ملوك اشكاني قرار داشت . در دوره ساسانيان, اصفهان محل سكونت و قلمرو و نفوذ ”اسپوهران“ يا اعضاي هفت خانواده بزرگ ايراني كه مشاغل عمده و مناسب سلطنتي در اختيار داشتند, بود. بعد از اسلام, اصفهان مانند ديگر شهرهاي ايران تا اوايل قرن چهارم تحت سلطه اعراب بود و در زمان منصور خليفه عباسي, مورد توجه قرار گرفت و به حاكم اين شهر دستور داده شد در عمران و آباداني آن كوشا باشد. در سال 319 هـ. ق. مرداويج زياري اصفهان را متصرف شد و آن را به پايتختي برگزيد و جشن سده را هرچه باشكوه تر در اين شهر برپا كرد. در سال 327 هـ .ق. اصفهان به تصرف ركن الدوله ديلمي در آمد و آن را به پايتختي انتخاب كرد و اصفهان دوباره رونق خود را گرفت. در سال 443 هـ . ق. اصفهان به دست طغرل پادشاه سلجوقي فتح شد. در سال 639 هـ. ق. تحت سلطه مغولها قرار گرفت. پس از بازگشت سپاه مغول شهر اصفهان مجدداُ رونق يافت. سقوط شهر اصفهان و انقراض سلسله صفويه كه پس از 6 ماه محاصره به دست محمود افغان, انجام گرفت . با سقوط شهر اصفهان سلسله صفوي نيز منقرض شد و اصفهان دچار انحطاط شد. در دوران زنديه و قاجاريه پايتخت كشور به شيراز و تهران انتقال يافت در زمان قاجار پسر ناصرالدين شاه, ظل السطان زمين و مصالح و آثار تاريخي شهر را به مردم مي فروخت و مي خواست به هرترتيبي كه شده مخارج قشون خود را كه از واحدهاي بسيار قوي و منظم كشور بود, تاْمين كند .از ويژگي هاي اقتصادي شهر اصفهان در دوره قاجار, درآمد ناچيز زمين و عدم امنيت ملاكين بود. در دوره پهلوي با توجه به شرايط تاريخي و جغرافيايي, شهر اصفهان موردتوجه قرار گرفت, دربازسازي آثار تاريخي آن كوشش هايي به عمل آمد و توسعه صنعتي شهر و منطقه آغاز شد. اصفهان يكي از شهرهاي بزرگ و سياحتي ايران است.

ورود اسلام و گسترش آن و تاثير عميق فرهنگ اسلامي در زير بناي ساخت شهر اصفهان و وجود هنرمندان ايراني باعث گرديد تا يکي از زيباترين شهرهاي مذهبي جهان که در ان نمودهاي فرهنگي با ارزش از جمله مساجد و مناره ها و مدارس علميه بود، شکل بگيرد.در دوره ديالمه، صاحب بن عباد که مردي کريم و فاضل بود، اصفهان را به مرکز علم و ادب و هنر تبديل کرد و فضلا و دانشمندان را به انجا کشاند، در همان زمان بود که بارويي با بيست و يک هزار گام به دور اصفهان ساخته شد. در دوران سلجوقيان آباداني اصفهان با ساخت مساجد، کوشک ها، باغستان ها و عمارت هاي با شکوه رونق گرفت و مرکزيت يافت.با حمله مغول صدمات بسياري به اين شهر وارد شد، واز رونق و حشمت آن کاسته گرديد.



اصفهان در قلب ايران واقع شده و از نظر موقعيت جقرافيايي در 51 درجه 29 دقيقه طول شرقي و 32 درجه 38 دقيقه عرض شمالي در جلگه سبز و خرم زاينده رود و دامنه کوههاي زاگرس قرار دارد.اين شهر در فاصله 414 کيلومتري جنوب تهران واقع شده ، اب و هواي اصفهان معتدل و فصول چهار گانه ان منظم است، شمال اصفهان تا 90 کيلومتري باز و بادهاي خنک شمالياز اين طريق مي وزد.جنوب و مغرب اصفهان، کوهستاني وشمال و مشرق ان جلگه است به همين علت داراي اختلاف هوا و بارندگي است.
متوسط ميزان بارندگي در اصفهان حدود 100 تا 150 ميليمتر است.

مهمترين رودخانه اي که در مرکز فلات ايران جاري است، زاينده رود نام دارد که از ارتفاعات زردکوه بختياري(کوهرنگ) سرچشمه گرفته و پس از طي مسافتي در حدود 360 کيلومتر از مغرب به مشرق منطقه اصفهان را ابياري مي کندودر 140 کيلومتري مشرق اصفهان در باتلاق گاوخوني فرو مي رود

اصفهان در مرکز فلات ایران واقع شده و منطقه ای است نسبتا کوهستانی، ارتفاع متوسط ان از سطح دریا 1500 متر و کوههای ان از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد دارد.
ارتفاع کوه صفه در جنوب شرق اصفهان به 2232 متر می رسد . کوه معروف به کرکس به ارتفاع 3350 متر به خط مستقیم در 50 کیلومتری شمال اصفهان واقع شده که اغلب پوشیده از برف است.

[Omid7]

آرامگاه پير بكران

در 30 كيلومتري جنوب غربي اصفهان در روستاي پيربكران ، يك اثر مذهبي, تاريخي وهنري وجود دارد كه از نمونه هاي عالي آثار قرن هشتم ايران به شمار مي رود. بناي مزبور شامل 3 قسمت است. اول رواق بقعه، دوم صحن بقعه, سوم آرامگاه پيربكران كه در ضلع شمالي بقعه و متصل به اتاقي محفوظ كه ظاهراُ محل تدريس و رياضت محمد بكران بوده است. كتيبه اي در آرامگاه وجود دارد كه شامل سوره (فاتحه) و آياتي از سوره (سين) است و در ذيل آن ها, كتيبه تاريخي سنگ آرامگاه به تاريخ سال 703 هـ .ق وجود دارد.



آرامگاه بابا ركن الدين

درضلع جنوبي زاينده رود و مجاور جاده قديم شيراز، در قبرستان قديمي اصفهان ـ تخت پولاد ـ آرامگاه يكي از عرفاي مشهور قرن هشتم هجري به نام باباركن الدين مسعود بن عبدالله بيضاوي واقع شده است كه در تاريخ يكشنبه 26 ربيع الاول سال 769 هـ . ق وفات يافته و در اين مكان دفن شده است .



آرامگاه بابا قاسم
اين بنا در طرف غرب خيابان هاتف اصفهان و در حدود پانصد متري مسجد جامع عتيق در كوچه باباقاسم قرار دارد. بر اساس اسناد موجود مي توان گفت محمد ـ معروف به باباقاسم ـ از عرفا و صلحاي رباني و علماي قرن هشتم هجري قمري بوده است.


آرامگاه ميرفندرسكي
آرامگاه ميرفندرسكي از عرفا و حكماي معروف عهد صفويه در ” تكيه مير “ تخت فولاد اصفهان واقع شده است


آرامگاه شاهزادگان
درمجاورت يكي از زيارتگاه هاي اصفهان به نام ” بستي فاطمه “ بقعه شاهزادگان واقع شده است. مدفونين اين بقعه, نوادگان دختري شاه عباس اول و فرزندان ” عيسي خان “‌ قورچي باشي هستند كه به دستور شاه صفي به قتل رسيده اند. نام مقتولين بر سنگ مزار آن ها منقور است .


آرامگاه واله
” آقا محمد كاظم واله “ از شعرا و اعاظم اصفهان در دوره سلطنت فتحعلي شاه قاجار بوده است كه در سال 1229 هجري قمري در گذشته و بر مزار او بقعه اي بنا شده است. آرامگاه واله در حاشيه خيابان فيض واقع است .


آرامگاه صائب تبريزي
صائب تبريزي , شاعر بلند پايه سبك هندي در سال 1006 متولد و درسال 1081 هـ .ق در اصفهان در گذشت و در باغ شخصي خود , به نام باغ تكيه مشرف به شهر نياسر , به خاك سپرده شد .


آرامگاه هماي شيرازي
آرامگاه هماي شيرازي از شاعران و نويسندگان و عارفان ايراني در قرن 13 هجري در پايين يكي از جرزهاي شرقي ايوان شمالي بقعه امام زاده احمد قرار دارد .


آرامگاه مجلسي
اين آرامگاه , در گوشه شمال غربي مسجد جامع اصفهان واقع شده و مدفن چند تن از علماي بزرگ شيعه از جمله آخوند ملا محمدتقي مجلسي و فرزندش آخوند ملا باقر مجلسي ـ صاحب بحارالانوار ـ است .


آرامگاه ميرعماد
اين آرامگاه در مسجد مقصود بيك اصفهان واقع شده است . مير محمد بن حسين حسني سيفي قزويني , ملقب به عمادالملك و مشهور به مير , خطاط معروف ايراني ( 961 – 1024 هـ .ق ) و يكي از بزرگترين نويسندگان خط نستعليق زمان خود بوده است .


گردشگاه و باغ هاي تاريخي چهارباغ
اصفهان در سال 1006 هجري رسماُ به پايتختي شاه عباس اول انتخاب شد و بنا به دستور شاه عباس از محل دروازه دولت تا دامنه كوه صفه, خيابان طويل و عريض مشجري تحت عنوان چهارباغ احداث شد تا به عنوان گردشگاه خانواده سلطنتي ودرباريان استفاده شود. باغ هاي مشهور چهارباغ عبارت بودند از : باغ تخت , باغ طاووس خانه , باغ كاج , باغ پهلوان , باغ بابا امير , باغ توپخانه , باغ نسترن , باغ چهل ستون , باغ بلبل يا بهشت


كاخ چهل ستون

باغ چهل ستون كه بالغ بر 67000 متر مربع مساحت دارد , در دوره شاه عباس اول احداث شده است و در وسط اين باغ , عمارت چهل ستون قرار دارد . در زمان شاه عباس دوم در اين بنا تغرات كلي پديد آمد و تالار آينه و تالار هجده ستون و دو اتاق شمالي و جنوبي تالار آينه و ايوان هاي طرفين سرسراي پادشاهي و حوض بزرگ مقابل تالار با كليه تزئينات نقاشي و آينه كاري و كاشي كاري ديوارها و سقف ها به آن افزوده شده است. قسمت هاي جالب وديدني كاخ چهل ستون به شرح زير است :

ـ سقف باشكوه نقاشي شده تالار هجده ستون و سقف آينه كاري تالار آينه و مدخل آينه كاري تالار جلوس شاه عباس دوم
ـ ستون هاي عظيم تالارهاي هجده ستون و تالار آينه
ـ شيرهاي سنگي چهارگوشه حوض مركزي تالار و ازاره هاي مرمري منقش اطراف كه معرف صنعت حجاري دوره صفويه است .
ـ تزئينات عالي طلاكاري سرسراي پادشاهي و اتاق هاي طرفين تالار آينه و تابلوهاي بزرگ نقاشي تالار پادشاهي كه تصوير شاهان صفوي را نشان ميدهد.
ـ تصويري از شاه عباس اول باتاج مخصوص و مينياتورهاي ديگري در اتاق گنجينه كه در مرمت سال هاي 1334 و 1335 خورشيدي از زير گچ خارج شده است .
ـ آثار پراكنده اي از دوران صفويه مانند سردر ” مسجد قطبيه “‌و سردرهاي ” زاويه دركوشك “ و آثاري از ”مسجد درب جوباره “ يا ” پير پينه دوز ” و ”مسجد آقاسي “ كه بر ديوارهاي ضلع غربي و جنوب غربي باغ نصب شده است . كاخ چهل ستون به موجب اشعاري كه در جبهه تالار از زير گچ خارج شده به ” مبارك ترين پتجمين سال سلطنت شاه عباس دوم بنا شده است . شير ها و مجسمه هاي سنگي اطراف حوض و داخل باغچه ها تنها آثاري است كه از دو قصر با شكوه ديگر دوره صفوي يعني آينه خانه و عمارت سرپوشيده باقي مانده و بعد ها به اين محل آورده شده است .اگرچه انعكاس ستون هاي بيست گانه تالارهاي چهل ستون در حوض مقابل عمارت مفهوم چهل ستون را القا ميكند ولي در حقيقت واژه چهل در نام اين عمارت نشانه كثرت است و وجه تسميه عمارت مزبور به علت تعدد ستون هاي آن است .


كاخ هشت بهشت

عمارت تاريخي هشت بهشت نمونه اي از كاخ هاي محل سكونت آخرين سلاطين دوره صفوي است كه در دوره ” شاه سليمان “ ( 1080 هـ . ق ) بنا شده است. ازباغ وسيع ( هشت بهشت ) وسعت زيادي باقي نمانده, ولي قصر تاريخي آن هنوز اثري ارزنده و جالب توجه است .
از آثار قابل توجه اين قصر كه نماهاي خارجي را تزيين كرده است كاشي كاري هايي است كه انواع حيوانات و پرنده و درنده و خزنده را نشان ميدهد .
در دهه اخير پارك مجلل و زيبايي به همت شهرداري اصفهان در اطراف اين كاخ تاريخي طراحي و ساخته شده است كه در حال حاضر از گردشگاههاي مشهور شهر اصفهان است .



عمارت عالي قاپو

اين قصر كه درعهد صفويه ( قصر دولتخانه يا دولتخانه مبارك نقش جهان ) نام داشت نمونه منحصر به فردي از معماري كاخ هاي عهدصفوي است كه در اوايل قرن يازدهم هجري به امر شاه عباس اول ساخته شده است. شاه صفوي, سفيران و شخصيت هاي عاليقدر را در اين‌كاخ به‌حضور مي پذيرفت .
عالي قاپو داراي پنج طبقه ساختمان است و هر طبقه تزئينات ويژه اي دارد . با آنكه بعد از دوره صفويه به تزئينات بناها خرابي ها و لطمات جبران ناپذيري وارد آمده است ولي هنوز شاهكارهايي از گچبريها و نقاشيهاي عهد صفويه را در بر دارد و تماشاكنندگان را به تحسين وا ميدارد .
مينياتورهاي هنرمندانه رضا عباسي, نقاش معروف عهد شاه عباس ( كه آسيب فراوان ديده اند ) نقاشي هاي گل و بوته , شاخ و برگ , اشكال وحوش و طيور و گچ بري هاي زيباي آن به شكل انواع جام و صراحي در تاق ها و ديوارها تعبيه شده است وشاه صفوي و مهمانان او , از تالار همين عمارت مناظر بازي چوگان , چراغاني , آتش بازي ها و نمايش هاي ميداني را تماشا مي كردند.



تالار اشرف
ساخت و احداث اين عمارت كه در اندرون كاخ سلطنتي صفوي جاي داشت به شاه عباس دوم نسبت داده مي شود و انتساب آن به اشرف هيچ ارتباطي با اشرف افغان ندارد. اين بنا تقريباُ با چوب بست ساخته شده است بام آن مسطح و برپايه هاي بلند ضخيم پوشيده از طلا نهاده شده است ، سقف آن با قطعات چوب متصل به هم تزئين شده و در بخش هاي مختلف آن نظير بقيه قسمتها , برق طلا مي درخشد . گفته مي شود , تالار اشرف در اواخر سلطنت شاه سليمان و يا در عهد سلطنت شاه سلطان حسين ساخته شده است.


مدرسه شمس آباد
اين مدرسه از مدارس طلبه نشين دوره ” شاه سلطان حسين “ صفوي است كه درمحله ” شمس آباد “ اصفهان واقع شده است و به وسيله يكی از رجال آن دوره به نام ” آقا مير محمدمهدي “ تاجر عباس آبادي , درسال 1125 هجري قمري بنا شده است .


مدرسه كاسه گران
اين مدرسه طلبه نشين نيز از بناهاي دوره شاه سليمان صفوي است كه در بازار ” ريسمان “ اصفهان واقع شده است. اين مدرسه تزئينات گچ بري و كاشي كاري هاي زيبايي دارد و به وسيله يكي از رجال آن دوره به نام ” آقا مير محمد مهدي “ ملقب به ”‌ حكيم الملك “ در سال 1105 هجري قمري بنا شده است . كتيبه هاي داخلي مدرسه سال 1013 هجري قمري را نشان مي دهد .



منار جنبان

اين بنا به صورت يك بقعه و دو مناره است كه بر روي قبر ( عمو عبدالله ) از زاهدان و صلحاي معروف قرن هشتم هجري بنا شده است و سنگ قبر آن تاريخ 716 هـ .ق مقارن با اواخر سلطنت (اوليجاتيو) ايلخان مغول را نشان مي دهد .ايوان منار جنبان يكي از نمونه هاي ابنيه سبك مغولي ايران است كه از آن دوره كاشي كاري هايي نيز به يادگار دارد . مناره ها بعداُ و احتمالاُ در اواخر عصر صفويه به ايوان مزبور اضافه شده است و با حركت دادن يكي از آنها ديگري نيز حركت ميكند .نكته جالب در اين بنا قديمي آن است كه وقتي يكي از مناره هابه حركت در آيد نه تنها مناره ديگر به حركت در مي آيد بلكه تمامي اين ساختمان مرتعش مي شود . در حال حاضر, از اين اثر تاريخي بشدت مراقبت مي شود.


مناره دارالضياء
دو مناره معروف به مناره هاي ” دارالضيافه “ كه ” دارالضياء “ نيز گفته شده است ، در محله ” جوباره “ اصفهان واقع شده اند و از بناهاي قرن هشتم هجري اند. كتيبه مناره ها فرو ريخته است و نمي توان سال قطعي ساختمان آن ها را دريافت. اين دو مناره تزئينات كاشي كاري نيز دارند و چنان كه از نام آن ها پيداست, سردر مهمان سراي مشهوري بوده اند كه به امير يا حكمران يا پادشاهي در قرن هشتم تعلق داشته است .


مناره باغ قوشخانه
اين مناره را (طوقجي) و به واسطه مجاورت آن با ” آرامگاه علي بن سهل “ مناره علي بن سهل نيز گويند . اين مناره در منتهي اليه شمالي محله جوبار واقع شده واز بناهاي قرن هشتم هجري است. اين مناره داراي تزئينات كاشي كاري است و قسمتي از تارك مناره و تزئينات كاشي كاري آن فروريخته است. وجه تسميه آن به قوشخانه , به مناسبت مجاورت آن با يكي از باغ هاي سلطنتي دوره شاه عباس اول صفوي است كه گويا بازهاي شكاري پادشاهان صفوي در اين باغ نگهداري مي شده اند .


مناره چهل دختر
يكي از آثار جالب دوره سلجوقي در اصفهان مناره چهل دختر است كه با تزئينات آجري و كتيبه هاي كوفي آراسته شده است ، اين مناره را ” ابوالفتح نهوجي “ در سال 501 هجري بنا كرده است. نهوج از توابع اردستان و سال 501 مقارن با سومين سال پادشاهي سلطان محمدبن ملكشاه سلجوقي است كه در آن زمان اصفهان پايتخت سلسله سلجوقي بوده است .


مناره ساربان
اين مناره در شمال محله ( جوباره ) و در قسمت يهودي نشين اصفهان واقع شده است و از زيباترين مناره هاي عهد سلجوقي است كه در قرن ششم هجري بنا شده است و تزئينات آجري و كاشي كاري دارد . اين مناره حدوداُ 54 متر ارتفاع دارد .


مناره زيار
اين مناره در دهكده ( زيار ) در 30 كيلومتري شرق اصفهان و در ساحل جنوبي زاينده رود واقع شده و تزئينات آجري زيبايي دارد. زمان ساخت آن را قرن ششم هجري مي دانند. نام زيار كه به محل استقرار اين مناره اطلاق مي شود, به احتمال قوي , با دوره حكمراني مرداويج زياري ارتباط دارد كه در آغاز قرن چهارم , شهر اصفهان پايتخت وي بوده است و در ساحل زاينده رود قصرهايي براي سكونت و مراكز اداري حكومت وي بنا شده بود .


مناره راهروان
اين مناره كه در خارج از شهر اصفهان قرار دارد, يكي از آثار قرن ششم هجري است كه تاريخ بناي آن را بعد از مناره هاي ”مسجد علي“ و ”ساربان“ حدس زده اند. اين مناره از مناره هاي زيباي عهد سلاجقه است .


قلعه فارفا آن

اين قلعه در قريه ”فارفا آن“ رويدشت اصفهان واقع شده است و دژي است كه در عهد ساسانيان بنا گرديده است. ” فارفاآن “ در قديم يكي ازشهرهاي حاكم نشين اصفهان به شمار مي آمد.


كاروان سراي مهيار


اين كاروان سرا كه در 52 كيلومتري جنوب اصفهان و در دهكده اي به همين نام قرار گرفته است , به صورت چهار ايواني و به شكل مستطيل بنا شده است . اين كاروانسرا به احتمال زياد , در زمان شاه اسماعيل بنا گرديده است . اهميت ديگر آن در بناهاي متعدد آن مانند آسياب , نانوايي , قهوه خانه وبازار است كه در مجموع يك شهرك كوچك رادر اين جاده تشكيل مي داده است.


پل الله وردي خان ( سي وسه پل )

اين پل كه در نوع خود شاهكار بي نظيري از آثار دوره شاه عباس اول صفوي است, به هزينه و نظارت سردار معروف او ” الله وردي خان “‌ بنا شده است. اين پل به نام هاي ”سي و سه چشمه“, ”چهار باغ“ , ” جلفا “ و بالاخره ” زاينده رود “ معروف است . تاريخ بناي اين پل را شيخ علي نقي كمره اي شاعر زمان شاه عباس در يك قطعه شعر به ماه تاريخ , سال 1005 هجري ذكر كرده است. اين سال مقارن ايامي است كه خيابان چهارباغ نيز احداث شده است . اين پل در حدود 300 متر طول و 14 متر عرض دارد و طولاني ترين پل بر روي زاينده رود است . در دوره صفويه مراسم جشن آبريزان يا آبپاشان در كنار اين پل صورت مي گرفت . در سفر نامه هاي سياحان اروپايي آن دوران به برگزاري اين جشن اشاره شده است . ارامنه جلفا هم مراسم خاج شويان خود را در محدوده همين پل برگزار مي كرده اند . اين پل يكي از شاهكارهاي معماري و پل سازي ايران محسوب ميشود و از زيبايي و عظمت منحصر بفردي برخودار است .


پل خواجو

پل خواجو يا ” پل شاهي “ كه از اواخر دوره تيموري شالوده هايي داشته است, به امر شاه عباس دوم درسال 1060 هجري به صورت امروزي آن ساخته شد. غرفه هاي آن با تزئينات كاشي كاري و نقاشي پوشيده شده است. پل خواجو به هنگام طغيان آب زاينده رود, منظره اي ديدني مي يابد. براي اقامت موقتي شاه صفوي و خانواده او در وسط پل ساختمان مخصوصي كه به نام ” بيگلر بيگي “ شهرت دارد, بنا شده است. اين ساختمان هم اكنون نيز وجود دارد. اتاق هاي آن داراي تزئينات نقاشي است. نام اصلي اين پل در مآخذ دوران صفوي, پل شاهي آمده است. و خواجو نامي است كه طي دو قرن اخير به مناسبت مجاورت با محله خواجو به آن اطلاق شد .
نام اين پل هيچ ارتباطي به نام شاعر قرن هشتم هجري يعني خواجوي كرماني ندارد . اين پل در سالهاي نه چندان دور به نامهاي ” پل شيراز “ و “ پل بابا ركن الدين “ معروف بوده است .



پل شهرستان

اين پل در ناحيه ”جي“ قديم و 4 كيلومتري شرق اصفهان واقع شده و قديمي ترين پلي است كه بر زاينده رود احداث شده است. پل شهرستان از نظر معماري فوق العاده جالب توجه است و به عقيده باستان شناسان اساس و بنياد آن به دوره ساسانيان مربوط است؛ ولي ساختمانهاي روي پل از نحوه معماري دوره اسلامي متاْثر گرديده اند .




پل مارنان

نام اين پل كه در اصل ”ماربين“ نام داشته , از كلمه ” مهربين “ اوستايي اخذ شده است. قرن ها قبل از ظهور زرتشت , معبد مهرپرستان بر فراز كوه سنگي قرار داشت. نام اين بلوك در دوره ساسانيان مهربين بود و در طول مدت 14 قرن دوره اسلامي به ” ماربين “ معروف شد. پل مارنان واسطه اتصال دو ساحل شمالي و جنوبي رودخانه در غربي ترين سمت شهر اصفهان بود .

[Omid7]

آبشار شالورا

اين آبشار در 65 كيلومتري غرب اصفهان و در نزديكي روستاي جو ميهن قرار دارد .



آبشار كرد عليا

اين آبشار كه در 90 كيلومتري غرب اصفهان و در ارتفاعات دالانكوه قرار دارد, از آب شدن برف هاي دالانكوه به وجود آمده است و در بهار منظره بسيار زيبايي ايجاد مي كند.



چشمه آب معدني ورتون
در 43 كيلومتري جاده اصفهان به يزد جاده اي فرعي وجود دارد كه پس از طي 18 كيلومتر به ناحيه ورتون مي رسد. بعد از ورتون در فاصله 12 كيلومتري, چشمه هاي معدني ورتون قرار گرفته اند. در اين منطقه حمام هايي به سبك دوره صفويه است كه اكثراُ مخروبه اند و برخي از آنها كه سالم است مورد استفاده مردم قرار مي گيرد. آب گرم ورتون از دسته آب هاي كلروره بي كربناته و سولفاته گرم است. خواص درماني استحمام در اين آب عبارت است از : تسكين دهندگي دردهاي عصبي و رماتيسمي . اين آب در صورت نوشيدن باعث ازدياد ترشح معده مي گردد. به سبب وجود سولفات سديم در تركيب آن , اين آب خاصيت ملين دارد و سرانجام وجود آهن در تركيب آن , در درمان كم خوني موْثر است .

[رزیتا]

جاذبه هاي طبيعي اصفهان


کوه ها و غارهاي اصفهان


غار فريدون

در 18 كيلومتري باختري پيكان در كوههاي آن منطقه غاري وجود دارد كه مردم به آن غار فريدون ميگويند و روزگاري فريدون پيشدادي از دست ضحاك بيدادگر در كوهها پنهان بوده و چندگاهي نيز در اين غار زندگي ميكرده است. در درون غار تونلي به دست مردمان باستان كنده شده كه با ابزارهاي امروزي نيز كندن آن دشوار است رفت و آمد به درون اين غار بدون طناب و ابزار كوهنوردي دشوار است و كساني كه ميخواهند از غار بازديد كنند بايستي وسايل و ابزار كوهنوردي به همراه داشته باشند.

غار يخ
اين غار در ارتفاع 3850 متري كوه دنا مابين دو قلة معروف به نامهاي قدوس و بيژن واقع شده است و يكي از غارهاي ديدني ايران است اين غار به وسيله كوهنوردان فارس در مرداد 1346 كشف گرديده است. درون غار ستوني از يخ به ارتفاع 80 متر و قطر 14 متر ديده شده است و در انتهاي غار درياچه زيبايي مملو از قطعات يخ شناور مشاهده گرديده كه بسيار جالب است. بازديد از اين غار احتياج به وسايل فني دارد و بدون طناب ورود به اين غار غير ممكن است.

غار شاه قنداب
اين غار در 45 كيلومتري آباده و 35 كيلومتري رامشه در كوههاي باختري آن قرار دارد. و يكي از غارهاي جالب و ديدني ميباشد به ويژه آن كه در انتهاي آب سه ستون بسيار زيبا كه از استالاكميت تشكيل شده چندين برابر به زيبايي اين غار ميافزايد. درون غار حوضچه هاي آب فراواني ديده ميشود. طول غار در حدود 67 متر است و اين غاري است كه پايان آن تاريك و ناپيداست.

غار چاه وزمه ( كلهرود )
اين غار در نزديكي آبادي كلهرود در 30 كيلومتري شهر مورچه خوت اصفهان در ميان دره كم عمق در ارتفاع كوتاهي از سطح رودخانه جاي دارد. غار از يك دهليز اصلي تقريباً به طول 100 متر كه به تالار عظيمي به طول 120 متر و عرض 50 متر ميرسد، تشكيل شده است . يك شاخه باريك و ساده در انتهاي غار قرار دارد كه بايد خزيده به درون آن رفت، اين شعبه تالار و دهليز اصلي رويهم رفته به 3000 متر ميرسد كه تا قبل از كشف انتهاي غار قوري قلعه در اورامانات پاوه طولانيترين غار شناخته شده ايران به شمار ميرفت.

غار پلنگ
اين غار در 12 كيلومتري كمه از بخش سميرم و در جنوب شهرضا واقع است. طول غار 95 متر است و در انتهاي آن پلنگ عظيم الجثه هايي ديده ميشود.

غار افغان
اين غار در كوير سياه كوه واقع شده است.

غار نياسر
يك نمونه جالب از غارهاي دست كن ايران كه در نوع خود منحصر به فرد است. غار نياسر كاشان است اين غار را شايد به خاطر وجود آتشكده ساساني نياسر در نزديكي آن ساخته شده است و مربوط به دوره ساساني ميباشد.
موقعيت غار نياسر: قريه خوش منظر و بزرگ نياسر در 30 كيلومتري شمال غربي كاشان در پاية كوه نسبتاً مرتفعي ميباشد غار در دل كوه رسوبي كم ارتفاعي به نام تالار در بريدگي تندي نزديك به قله قرار گرفته است. دهانة غار به عرض 5/3 متر و ارتفاع 5/2 متر روبه شمال قراردارد. ابتداي غار تالار طبيعي كوچكي به طول 8 متر و عرض 3 متر است كه دهانه خارجي به آن پيوسته است و در انتهاي آن به ارتفاع تقريباً يك متر از سطح زمين حفره كوچك دريچه مانندي است به ابعاد 50 × 50 سانتيمتر كه در سنگ كنده شده و در واقع مدخل داخلي غار محسوب مي شود و پس از عبور از دهانه، تونل سنگي باريكي آغاز ميشود كه بايد به حالت نشسته از آن عبور كرد و به فاصله كمي، اين تونل به چاه سنگي مكعب مستطيل شكلي بر ميخورد كه عمود و به طور منظم در سنگ حفر شده و در طرفين داراي پاگيرهاي مرتبي است.

عمق اين چاه زياد نيست و پس از عبور از آن مجدداً به چاه ديگري نظير اولي ميرسد كه عمق آن در حدود 6 متر است و انتهاي چاه به راهرو باريكي منتهي ميشود كه از جانب راست آن چند راه فرعي با چند چاه كم عمق قرار دارد و در سمت چپ آن چاهي به عمق 6 متر واقع است كه به دو شاخه منشعب ميشود. يكي از آنها راه باريك و دشواري است كه به خارج از غار راه دارد. اين خروجي با ارتفاع چند متر، محاذي دهانه غار مشرف به پرتگاه عميقي سر در ميآورد كه به يك سري راهروها و اتاقهاي تو در تو راه داشته است. قسمت بزرگي از اين بخش در اثر عوارض طبيعي شكسته و فرو ريخته و اينك بقايا و آثار آنها اغلب به حالت معلق در بدنه ديواره به چشم مي خورد و حتي بعضي از بالكونهاي بزرگ با پيشبندهاي ضخيم و محكم سنگ و گچي هنوز پابرجاست و قرنها جلگه شرقي نياسر را تا كاشان زير چشم دارد. عميقترين قسمت غار نياسر چاهي است به عمق 10 متر كه با استادي و مهارت عجيبي در دل سنگ حفر شده است. غار نياسر داراي سه انتهاي، سطحي، عمقي و زيرزميني است كه هر كدام از نظر موقعيت داراي ارزش خاصي است.

كوه صفه و چشمه هاي آن
دنباله ارتفاعات شاه كوه لنجان در جنوب اصفهان به دو رشته كوه كم ارتفاع صفه و باباسعيد متصل ميشود كه جهت آنها از جنوب به شرق است، ارتفاع كوه صفه در جنوب شهر اصفهان به 2400 متر ميرسد اين رشته كوه با تضاريس زيادي كه دارد و به علت نزديكي آن به شهر بر زيبايي موقعيت طبيعي اصفهان افزوده است در كوه صفه چشمه هاي آب طبيعي واقع شده كه از قديم شهرت داشته و تفرجگاه مردم كوهنورد و جوانهاي علاقه مند به ورزش و راهپيمايي بوده است. از آن جمله چشمه درويش كه به شكل حوض طبيعي و مسقف در پايه كوه واقع شده و آب از آن خارج نمي شود.

در حدود 200 متر بعد از آن با راه صعب العبور چشمه گل زرد واقع شده كه غير از اشخاص كوهنورد كسي نميتواند به آنجا برود متجاوز از 1000 متر در مغرب چشمه درويش، قسمت صفه مانندي واقع شده كه به همين جهت اين كوه را كوه صفه مي نامند. اين قسمت را مسطح كرده اند و بر روي آن عمارتي به اصطلاح چهارطاقي بنا كرده اند كوه در اين قسمت مانند ديوار صافي است و سايه مياندازد. در مغرب اين صفه چشمه ديگري به نام چشمه نقط واقع شده كه به صورت سنگابي است و از بالاي كوه آب در آن قطره قطره ميچكد و حيوانات كوهي و كوهنوردان از آب آن كه بسيار خنك است مياشامند. آثار باقيمانده قلعه ديو ( قرارگاه اسماعيليان طرفداران حسن صباح ) بر فراز كوه صفه ديده مي شود. هم چنين آثار برجهاي ديدباني انفرادي از پايين به بالاي كوه يكي در كنار چشمه پا چنار و ديگري در كمرگاه و زير ديواره گل زرد هنوز باقي است كه از آنجا رفت و آمدها به سوي قلعه ديو زير نظر داشته اند. براي صعود به قله صفه چهار طرف راه وجود دارد. ولي بهترين و مناسبترين راه براي همگان از طريق چشمة خاجيك به نزديك گردنه بادو سپس به سمت راست گردنه بادكه پشت كوه صفه به حساب مي آيد.

يران كوه ( شاهكوه قديم )
رشته ايران كوه حدود 18 كيلومتر در جهت شمال غرب به جنوب شرق كشيده شده و قله آن به ارتفاع 2369 متر در جنوب جاده شهرضا خودنمايي ميكند. بهترين مسير براي صعود به قله اين كوه در طريق چشمه لاتاريك و سپس از زير يال غربي و مدت سه ساعت زمان ميطلبد. آب چشمه لاتاريك خنك ترين و گواراترين آب منطقه مي باشد.

كوه قلعه بزي
اين كوه در غرب اصفهان و در منطقه لنجان واقع شده و از فراز اين كوه ميتوان كليه راهها و روستاهاي منطقه لنجان را كنترل و زير نظر داشت و اين كوه يكي از مراكز و استحكامات پيروان حسن صباح بوده است و در آن به فعاليتهاي سياسي مي پرداخته اند.

كوه كلاه قاضي
بلندترين قله كوههاي نزديك به اصفهان قله كلاه قاضي به ارتفاع 2534 متر واقع در جنوب شرقي و در كيلومتر 30 جاده شهرضا ميباشد كه از چهاردور و بر اصفهان به خوبي نمايان است. قله كلاه قاضي در ميان دره هاي تو در تو و مثل كله قندي بزرگ و منفرد كه در ته دريا قرار گرفته باشد يعني اينكه براي صعود به قله آن بايد دره ها و كوه و كمرها را طي كرد و پايين رفت تا به دامنه كله قند رسيد آنگاه از روي يال كوتاه دامنه بالا رفته و به كلاه بزرگ كه قلعه مخروبه هايي هم بر فراز آن به چشم مي خورد صعود كرد و مسير صعود از گردنه لاشتر و از راه شرقي تخت صنمبر حدود 3 ساعت زمان مي خواهد.

آشنايي با كوههاي قمصر
قمصر در دامان كوههاي مرتفع مركزي ايران قرار گرفته است. كوههاي مهم اطراف قمصر عبارتند از : كوه اشك ـ كوه سم ـ كوه اسبي ـ كوه ميدان و كوه قيله كه به طور چتر مانند قمصر را در ميان گرفته اند. قناتهاي مقدم و جزاوند از زيركوه ميدان بلندترين كوه منطقه به طرف قمصر روان است و چشمه هاي دائمي ديگر به نام چشمه پرآب، چشمة كارين با قناتهاي متعدد كليه روستاهاي سرسبز و زيباي آن منطقه مثل بن رود، جزاوند، غزآن، مازگان و فرفهان آب و غذا مي دهند.

قمصر داراي آب و هواي لطيف بوده و مركز پرورش گل محمدي براي ساختن عطر گلاب مي باشد و تاريخ گلابگيري همه ساله از پانزدهم خرداد الي پانزدهم تير است. فاصله اصفهان تا شهر كاشان 200 كيلومتر و از كاشان به قمصر 35 كيلومتر است. زيارتگاه شاهسواران از ديگر جاهاي ديدني كوهستاني در مسير جاده قمصر به قهرود است كه بر فراز قله كوه شاهسواران با وسعت زياد ساخته شده است. دره قمصر از جاهاي ديدني جالب در استان اصفهان است. درخت كهنسال چنار مسجد جامع قمصر مشهور ميباشد. قطر اين چنار به 15 متر ميرسد.


تهيه و تنظيم: زهره حضرتي

[shokofe]

مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي اصفهان گفت: آب در زاينده رود جاري مي‌شود.

محمدعلي طرفه در گفت‌وگو با ايسنا در خصوص جاري شدن آب در زاينده‌رود، اظهار کرد: پيش‌بيني مي‌شود در حدود 48 ساعت پس از باز شدن آب، آب به شهر اصفهان وارد شود و اميدواريم مردم در روز عيد قربان شاهد آب در زاينده‌رود باشند.

وي با اشاره به خشکسالي‌هاي شديد و کاهش 40 تا 50 درصدي ميزان بارندگي‌ها و ورودي به سد زاينده‌رود در سال جاري افزود: تأمين آب در بخش‌هاي شرب، صنعت، باغات و حفظ ذخيره جهت تخصيص آب کشت پاييزه بر اساس برنامه تصويبي در حوضه زاينده‌رود مديريت شده است.

مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي اصفهان با بيان اينکه ميزان ورودي آب به سد زاينده‌رود در سال آبي 90-89 حدود 900 ميليون متر مکعب بوده است، تصريح کرد: اين ميزان در مقايسه با سال گذشته 27درصد و نسبت به ميانگين درازمدت 37درصد کاهش داشته است، ولي با اين وجود تأمين آب 40 شهر و 200 روستاي استان اصفهان به صورت کامل انجام شد.

طرفه ادامه داد: با توجه به اقدامات انجام شده و صرفه جويي‌هاي صورت گرفته، در بخش صنعت نيز با تمهيداتي تأمين آب و باغات غرب اصفهان نيز به صورت ونش‌بندي(هر ماه يک هفته) آبدهي شد.

وي يکي از اهداف مهم برنامه ابلاغي و اجرايي توزيع آب در سال گذشته را حفظ و ذخيره آب سد زاينده‌رود دانست، عنوان کرد: يکي از دلايل اين کار براي تامين و تخصيص آب جهت کشت پاييزه حق‌آبه‌داران شرق اصفهان است.

مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي اصفهان گفت: بر اساس برنامه ابلاغي وزارت نيرو و مصوبه ستاد مديريت خشکسالي و هماهنگي انجام گرفته با مسئولان استان و نمايندگان کشاورزان شرق اصفهان، خروجي سد زاينده‌رود جهت شروع کشت پاييزه در روز 15 آبان‌ماه به نحوي افزايش مي‌يابد که آب در رودخانه زاينده‌رود جاري شود.

وي اظهار کرد: حجم سد زاينده‌رود در زمان باز شدن آب حدود 375 ميليون مترمکعب است.

به گزارش ايسنا، ميزان بارندگي در سرشاخه‌هاي زاينده‌رود(چلگرد) در سال آبي 90-89، 981 ميليمتر بوده که نسبت به سال گذشته 24درصد و نسبت به ميانگين درازمدت 32درصد کاهش داشته است و ذخيره سد زاينده‌رود با 48 درصد کاهش نسبت به ميانگين درازمدت، در پايان سال آبي 90-89، 444 ميليون مترمکعب است.

پ_ن بچه هایی که اصفهان تشریف دارین اگه واقعا" آب به زاینده رود برگشته اگه چند تا عکس بزارید فکر کنم جالب باشه-با تشکر