دایه گیان ...

[behnam5555]

دایه گیان

[behnam5555]

شعر زیر مربوط به موضوع فوق میباشد

قطعه شعری کوردی در وصف مادر، اسماعیل حسینپور

داییک

بلند به‌ژنا له سه‌ر چئ‌نگئ چيانێ
ئازێز داييكێ، غه‌ريبا ناڤ ديانێ

تو دایيكا هه‌رچئ ئه‌رمان هه‌رچئ ده‌نگێ
له‌ڤا ده‌ريايئ وه تووفان نه‌هه‌نگێ

هه‌دوورا هه‌رچئ داييكئ بايدا لاوێ
ئارئ پاك مای ژه زه‌رتشت ئه‌لاوێ

داييك هێلێن وه‌تالێ دڵ وه ئارێ
له هه‌ر‌چئ فه‌سلی بئ باران ده‌بارێ

داييك رووناهيا چاڤئ‌نه پايێ
تو ئاخر به‌رگا ژه ديرووكئ مايێ

داييك ئالا وه‌ به‌ژن هين وه پئ يێ
سا هه رچئ داييك چاڤ له رئ تو رئيێ

بڵورێن داييك ئيرو دڵ وه ژانن
بڵورێن هيلكێ وه تال بزانن

بروسكا ئاسمان هيجاندئ دززين
گوريفا سه‌وري ته داييك سا خوه زين

داييك ئشكه‌ستئ مه‌رخا فه‌ك وه خوينێ
نه‌قلئ لاچينێ له حه‌بسئ ده‌خويينێ

داييك وه ده‌رد بئ‌ويژ خانئ كه‌لميشێ
له‌ڤا يوردئ غه‌ريب فكرئ مه بكشێ

له ناو ده‌نگي برينه هه‌ر چئ به‌خشێ
ناڤێ ته ئه‌ز ده‌بيم ئازيز وه ره‌فشێ

داييك ئه‌رمان ده‌بين ئه‌رمان ديسا تئ
چيايئ گوڵ لئ بوي خه‌رمان ديسا تئ

داييك وه پئ بمێن رئ ئاڤره‌شێن كه
كوراسێ يووسوفي هانين تو بێن كه

وه لات ساته را كه‌نعانه ئازێز جان
چاڤئ گيشتئ ويدا پانه ئازێز جان

وه‌ره رئ‌كووچئ وه‌ندا بووی وه رئ كه
چيان ژه رئ هلێن هێلێنئ چئ كه

هێلێنئ قه‌وسئ له مێڤان وه به‌هار كه
وه ره ره‌فشئ زه‌مينئ له مه پار كه
• • •
ترجمهء شعر مذکور به فارسی؛
بلند قد سر تیغ کوهستانی
عزیز مادری غریب میان مادرانی

تو مادر هر چه آرزو هر چه صدایی
در این دریای طوفانی نهنگی

آرزوی هر چه مادر پسر از دست داده ای
آتش پاک مانده از زرتشت شعله ای

مادر آشیانه خالی دل آتشی
به هر چه فصل بی باران است میباری

مادر روشنایی چشمهای بیداری
تو آخرین برگ از تاریخ مانده ای

مادر پرچم بلند و هنوز افراشته ای
برای هر چه مادر چشم به راه تو راهی

لالایی بگو مادر امروز دلها دردمند هستند
لالایی بگو گهواره را خالی بدان

صاعقه ای که آسمان را تکان داد دزدیدند
گلوگه صبر تو را برای خود رشته کردند

مادر شکسته سرو دهن خون آلود هستی
قصه لاچین را در حبس می خوانی

مادر با تمام درد بگو به خان کلمیشی
در این سرزمین غریب فکری برای ما بکش

در میان آواهای هر چه خواننده است
اسم تو را می گویم عزیز و زیبا هستی

مادر آرزو می گوید آرزو باز می آید
کوه گل در آن رویش کرده خرمنی باز می آید

مادر سر پا به ایست راه را آب و جارو کن
پیراهن یوسف را آوردند تو بویش کن

سرزمین برای تو کنعان است عزیز جان
چشم تمام آنها بیدار است عزیز جان

بیا کوچ گم شده را راه به راه کن
کوهها را از سر راه بردار آشیانه را درست کن

آشیانه پاییز را برای مهما نها بهار کن
بیا زیبایی زمین را بین ما تقسیم کن

[behnam5555]

دایک

دا یه گیان

ئه و کا ته ی که ئیمه پیویستمان پیته تۆ له با وه شی خۆ تا
ئه مان خه وینیت..
به ڵا م ئه و کا ته ی تۆ پیویستیت به ئیمه یه ئه وه ئیمه
لێت دورین....
ئا رۆ

[behnam5555]

دایک
دایکی ئازیز و هه‌رده‌م له‌یادم
به‌خه‌یاڵی خۆم گشت کات له‌لاتم

هه‌رچه‌نده‌ دوورم له‌هه‌نده‌رانم
بۆدیداری تۆ زۆر په‌رێشانم

خۆزگه‌دایه‌گیان ئێستا ئه‌مزانی
له‌کوێ دانیشتوی چاو به‌گریانی

دایه‌ یان خۆزگه‌ دوونیان نه‌بوایه‌
هه‌مووکات سه‌رم له‌کۆشتابوایه‌

ووه‌کو مناڵێ بۆت بکردمایه‌
به‌وسۆزه‌خۆشه‌ت که‌مێ لای لایه‌

دایه‌گیان تاوانم کرد به‌جێم هێشتی
دایه‌ تۆ بۆ من دونیاو به‌هه‌شتی

تۆ بڵێی رۆژێک هه‌روه‌کو جاران
به‌دیداری تۆ شادبن دایه‌گیان

پشتیوان عوبێد

[behnam5555]

دایک

ئەمشەو لەبارگای هەوێنی گوڵ و شەونم

بەرلەوەی كە پڕ بە چاوێكی تاسەوه بتبینم و

بلوێری ئەشقی من و تۆ

وەكوو بارێزكەی بەهارێكی بێ خەفەت

بماندوێنێ

زەریا زەریا

فرمێسكی سوور

لە تەنگەبەری شەقامی خۆشویستنا

ڕێی پێگرتم!

لەو ساتەوه كە ئاخرین نیگاكانت

هۆنراوەیەكی ناوەختی بۆم دەگێڕا

بووم بە ژیلەمۆی دڵێكی ئاگرگرتوو و

بە ئاخرین هەناسەكەشت نامۆ بووم

خۆشەویستم!

لە كام ڕێگایەكەوه ڕۆیشتی؟

كە شەقامەكانی ئاسمان

بۆنی هەنگاوەكانی تۆی لە چاو دەتكێ !

لە كام پەسیوێكی ون دا حەشار درای

كە بۆ خۆیابوونت دەبێ

هانا بەم بۆ خەونە درۆزنەكانی شەوی هەینی !

بڕوادەكەی ؟

ئێستا تەنیا لە نێو ئەلبۆمی خەیاڵی

بێ دایكیما ئەتدۆزمەوه!؟

لە ئێستاوه

هەتا هەزار خاكەلێوەی جوداییمان

تەنیا من و

سنووری سێبەرێكی تاڵ

تەنیا تۆ و

جانتای مەرگێكیش لە ناكاو

تەنیا من و تەنیاییەك !

دووای ڕۆیشتنت هیچ نیگایەك

ماسۆی تەنیایی چاوانم ڕاناموسێ

هیچ بەندیوانێكی ماڕز

دەركەی پیلۆی گرتووخانەی نیگاكانت

ناكاتەوه،

ئەی من لە كام زەریایەك

تینوویەتی حەزەكانم بڕەوێنم ؟!

خۆشەویستم!

دوێنێ شەو بوو لە سەرتاوی

ئاورێشمی بسكی ئاڵت ئارامم گرت،

كژە بارانی بەهاریمان نەفرین كرد

هەڵبرنگا !

نەفەس_ نەفەس هۆنەی ژان و

دڵۆپ دڵۆپ خەونی مردوومان برده سەر

هەستی فڕین،

لاواندنەوەی ئەشق وئەوین...

نیگایەكی زۆر دڵتەنگ و ڕاموسانێ ....

كازیوه بوو كە ڕۆیشتی

هاوار_ هاوار بۆت ئەگەڕێم

بۆ تەنیا جارێكی كورتیش جێم مەهێڵه

بێ تۆ هەڵپسیراوی دڵێكم پڕ لە ئازار

تەنیا سێبەرێكی ڕەش پۆش

لە درزی دەركەی خەیاڵم

بڕواكانی ئەدركێنێ !

هیچ دەزانی بیروهۆشم قەد نەماوه ؟؟

هێندە ئەوین و سەد هیوام

لە نێو تاقی چاوەكانت بە جێ ماوه!

قەد ناتوانم بێم و بیبەم

چونكو ڕێگاكەت زۆر دوورە .........

ڕێگا دوورەو هێندە دوورتر

بە قەد تاسەی چاوەكانم

هەتا غەریبی چاوانت

نا .........ناتوانم بیگێڕمەوه

هەوێنی ئەشقی من و تۆ و

دووایین بەتڵی نیگاكانت !.

گوڵباغ بەهرامی

[behnam5555]

دايه‌ گيان

دايه‌ گيان
خۆشم ده‌وێي
به‌قه‌د خۆت نا
تۆ كه‌ ئه‌وه‌نده‌ به‌رزبي
حه‌دم نيه‌
له‌ ئاست به‌رزيت تۆم خۆش بووێ ...
دايه‌ گيان
ده‌رگاي دڵت ئه‌كه‌يته‌وه‌
ئه‌مه‌وێ له‌ سنووره‌كاني ڕق راكه‌م و
به‌ره‌و ده‌روازه‌ي خۆشه‌ويستي تۆ بێمه‌وه‌
مه‌ترسه‌ !
ئه‌زانم زۆر له‌سه‌فه‌ري من ئه‌ترسي
به‌نێو ده‌رياكه‌ي يۆناندا
خۆم و خه‌مه‌كان ئه‌گه‌ڕێينه‌وه‌
ڕه‌نگه‌ ئاره‌زووي هاتنه‌وه‌م نه‌كه‌ي
چونكه‌ ئه‌زاني به‌ چ ڕێگه‌يه‌ك
به‌ره‌و ميهني دڵي تۆ ئه‌گه‌ڕێمه‌وه
ئاخر دايه‌ گيان
تۆ كه‌ له‌سه‌فه‌ر ئه‌ترسي
بۆ ناپرسي ڕه‌نگه‌ له‌م دووره‌ وڵاته‌
شه‌وێ له‌ كۆڵاني مردن لاده‌م و
به‌بێ بووني تۆ سه‌ربنێمه‌وه
دايه‌ گيان
ئێستا ئه‌زانم ...
لاي لايه‌ي تۆ
به‌ هيچ مۆسقا ژه‌نێ نا ژه‌نرێ
چونكه‌ مۆسيقا چه‌ند چركه‌يه‌ك
به‌ به‌ر گوێچكه‌م گوزه‌ر ئه‌كا و
زوو ون ئه‌بێ ..!
كه‌چي ده‌نگه‌ پر سۆزه‌كه‌ و
ئاوازي لاي لايه‌كه‌ي تۆ
هه‌رگيز هه‌رگيز له‌ ياد ناكرێ
ئه‌ي دكتۆري زامه‌كانم
قه‌ت ئه‌و كاتانه‌م بير ناچێ
كه‌ نه‌ خۆش بووم
شه‌و نخوونيت بۆ ئه‌كردم
كه‌ هه‌ستم به‌ ژان كردبا
به‌ ماچ تيمارت ئه‌كردم
زۆرجاريتر
هه‌ر به‌ گاڵته‌
خۆم كردووه‌ به‌ نه‌خۆشێك
ئه‌زاني بۆ
چونكه‌ تۆ ته‌نيا كه‌سێ بووي
نازه‌كانت هه‌ڵ ئه‌گرتم
تۆ ئه‌وه‌نده‌ مبهره‌باني
كاتێ من تاوانێك بكه‌م
له‌ دادگاي ژين
به‌ به‌ندكراو له‌قه‌ڵه‌م بدرێم
تۆ خه‌مي من له‌ دڵ ئه‌گري
بۆيه‌ منم
تاوانبارێكي ئازادكراو
تۆش ئه‌بيته‌
بێ تاوانێكي به‌ندكراو
بۆيه‌ ئه‌گه‌ر هه‌موو دنيا
دژ به‌ياساي خۆشه‌ويستي
بوه‌ستنه‌وه‌
لايه‌نگري ئه‌و ياسايه‌م
چونكه‌ تۆ يه‌كه‌م مرۆڤ بووي
ئاشناي خۆشه‌ويستيت كردم
ئاخر چۆن سوپاست بكه‌م
له‌كاتێكا
تۆ زه‌وي بووي
مني پشكوف
له‌ نێو جه‌سته‌ي تۆدا ڕووام
به‌ باراني سۆزي پاكت
من گه‌وره‌بووم
كه‌چي ئێستاش هه‌ر من گوڵم
تۆش باخه‌وان
دايه‌ گيان
مرۆڤێكي ئاسايي بم يان كه‌م ئه‌ندام
باكم نيه‌
ئه‌گه‌ر كوێربم
تۆ چاوێكم پێ ئه‌به‌خشي
ئه‌گه‌ر لاڵ بم
تۆ زمانم بۆ دروست ئه‌كه‌ي
ئه‌گه‌ر شه‌ل بم
تۆ چاره‌ي ده‌ردي من ئه‌كه‌ي
گه‌ر نيوه‌ي جه‌سته‌شم نه‌بێ
زۆر دڵنيام تۆ نيوه‌ي ترم پێ ئه‌ده‌ي ...

هاودێر ڕه‌ش

[behnam5555]

(( دایە ))

ژیان بێ تۆ لە لام دژوارە دایە
هەموو ڕۆژم وەکوو شەو گارە دایە

لە ماڵم دا چرای سۆز و ئەوینی
کە دووری تۆ ژیان ئازارە دایە

لە دەشتی وشکی سووتاوی ژیاندا
بزەی لێوت وەکوو ڕووبارە دایە

کە دەڕوانم لە ئاوێنەی دڵی خۆم
بە تەنیا وێنەکەی تۆ دیارە دایە

لە هەر شوێنێ کە دەچمە شوێنی نووستن
شنەی لای لایەکەی تۆم یارە دایە

قەڵایێکە لە ڕووخان نایێ هەر دەم
ئەگەر پیرە و ئەگەر پەتیارە دایە

وەکوو چاوی هەور ئاودێری ژینی
بە بێ تۆ دەشتی ژین،بەیارە دایە

لە ئاستی تۆ سەری دەسوێتە سەر خاک
ئەوەی لای هۆزەکەی سەر دارە دایە

ژیان بەخشین و گیان بەخشین و سەردان
لە دەستی تۆیە دێ ئەو کارە دایە

هەوێن و ڕایەڵ و پۆی ژیانە بوونت
بە بێ تۆ تەونی ژین بێ دارە دایە

ژیان ئامێزی تۆ ڕۆحی وەبەر نا
لە بوونی تۆیە مانا دارە دایە

قادر عەلیخا

[behnam5555]

هۆ دایە گیان

هۆ دایه گیان
هۆ دایه گیان دڵم ته نگه و
که مێک ئارامیم بۆ بێنه
له م غه ریبی وغه مگینیه دا

ده خێراکه ده رم بێنه
چا وه کانت پڕ له فرمێسک
ده به س دڵم بڕه نجێنه
وام ده زانی له م زه مینه پڕ له ژینه
ته نها به س ئه شق و ئه وینه
نه م ده زانی ئه و زه مینه پڕ له دینه
ئیسلام زانین تامه زرۆی ئه شق و ئه وینه
هۆ دایه گیان زۆر سه رمامه
له تێک به تانیم بۆ بینه
من که سا سم له سه ر جا ده
ده خێراکه بم لا وێنه
با شه بۆ چی که نا توانی بم لا وێنی
دێیته خه وم و ده م ره نجێنی
نا زانی من به ته نهامه
پێشه و کارم به س گریانه
لێم ببو ره خۆشه ویستم
که وا دڵی من گرانه
هۆ دایه گیان زۆر برسیمه
تیکه یه نانم بۆ بێنه
وا خه ریکه من ده خنکێم
ده خێراکه ئا و بهێنه
وا ده گه ڕێم به پێی په تی
نا وسک برسی خه جا ڵه تی
شه ڕه چه قۆ هه ر نه گبه تی
له زیندان دا له تا ریکی ئێوا ران دا
په شیمانم به و کارانه
دڵم زۆر پێیان گرانه
ئه وه ده نووم به تا سه وه
به فرمێسک وحه ما سه وه
هۆ دایه گیان دیسا نه وه
ها تیته خه وی کوڕت
پڕ له گریه و پڕ ی دڵت
ئه م جا ره یان زۆر جیا وزی
هه م پێکه نین هه م لا وا زی
سه رم سو ڕما وه له م خه وه
دوێنی ڕۆژه و ئه م ڕۆ شه وه
وا خه ریکه ئارام ده گرم
ئا مۆژگا ریت له گوێ ده گرم
به ڵی وا یه ده یڵێمه وه
هه ر الله یه پشت و په نا
له نا خۆ شی و ده ر د و به ڵا
له گریا ن و پێکه نینا
له برسێتی و هه م له ژینا
شه ربێ الله په شیمانم
له بێ ئه مری دایکی جوانم
له شرکی په نا گرتن
جگه له تۆ ئه ی خودا یه
دڵم خۆ شه ته و به ت لا یه
به شیمانم له ئا زاردان
له وه س وه سه ی هه موو شه یتان
ئێستا دڵم کرا یه وه
برسێتیم بیر نه ما یه وه
وا هه ست ده که م به خته وه رم
کا تێ سو ژده بۆ تۆ به رم
ئه ی خودایه ئێستا زانیم
که به هه شت له ژێر پای دا یک دا یه
ئه ی خو دایه
ئه وه ی له دوری دا یک دا یه
شا دیان بکه له م دونیا یه
ئا مۆژ گاریم بۆ گه نجا نه
نه که ن بێ ئه مری دایکانه
ده ی چێژن وه ک و من گیانه
زۆ ر نا خۆشی له م ژیانه
هه ر چه نده که په شیمانم
بۆ گا عه ت زۆ ر بێ و چا نم
هه ڵه ی خۆمه نۆ شی ده که م
به ڕا ست گۆیی با سی ده که م
ئه مه وێت دایکم ببینم
ته نها ڕۆ ژێک بێت له ژینم
ئێوه هه موو به یه که وه
دوو عا بکه ن له نا خه وه
بڵێن الله ئه ی خو دا یه
غه ریب به ما ڵ شا د که یه وه
هو دا یه گیان خۆ گویت لێ بوو
چۆ ن گۆ ڕا وم زۆ ر به ڕا ستی دا مه زرا وم
ئه وه ش به س فه چڵی الله یه
ته و به به خش و دڵنیا یه
هۆ دا یه گیان چه پکه گوڵت
پێشکه ش ده که م
به سوره تی نیسا ئه وه
به د ڵێکی پڕ شا ده وه
پا شا ن ده ڵێم تۆم خۆ ش ده ویت
تۆم خۆش ده وێت تا دڵ سره وێ
هۆ دا یه گیا ن انشا الله
به یه کتر شا د ده بینه وه
نا خۆشیه کان ده سڕینه وه

حه مزه ئه مینی

[behnam5555]

هه‌ی دایه‌ دایه‌

هه‌ی دایه‌ دایه‌
ئیتر بۆم مه‌ڵێ شێعری لای لایه‌
مه‌ڵێ ،دره‌نگه‌ ،بۆ خه‌وت نایه‌
دایه‌ ئه‌زانی که‌ ساڵه‌هایه‌
به‌ گوێما ئه‌که‌ی
چرپه‌ی لای لایه‌
دایه‌ ئه‌زانی ئه‌بێ له‌مه‌ودوا
ده‌بێ هه‌ستین،چون

خه‌و به‌ کار نایه‌
دایه‌ له‌مه‌ودوا ،
هه‌ڵمان هه‌ستێنه‌
له‌ خه‌وی غه‌فڵه‌ت ڕامانپه‌ڕێنه‌
دایه‌ مناڵان ،نه‌وه‌ی داهاتوون
با ئیتر نه‌ڵێن
به‌ خه‌و ڕاهاتوون
هه‌ی دایه‌ دایه‌
هه‌ی دایه‌ دایه‌
ئیتر بۆم مه‌ڵێ
شێعری لای لایه‌

خاڵه‌ قازی