سفرهای سون هدین

[Younes]

سفرهای سون هدین

دریاچه سرگردان – هدین 1895

اولین سفر 1893 - 1897

سومین سفر هدین به آسیا اولین سفر بزرگ وی محسوب می شود. در سال 1893 از روسیه به قصد شناخت نواحی شمالی تبت و هیمالیا راهی مشرق زمین شد. به منظور شناسایی آسیای مرکزی، فلات پامیر و قرقیزستان کنونی را پشت سر گذاشت. وی نواحی شمالی تبت را در نوردید و به عنوان نخستین کاشف غربی سعی بر صعود به قله 7500 متری مشتاق آتا (Mustagh Ata) نمود که بدلیل عدم وجود امکانات کافی موفق نشد.

در ادامه سفر به سمت شرق وارد صحرای تاکلاماکان شد و از این صحرای مخوف عبور کرده و به رود ختن رسید. در این سفر سخت فقط دو نفر همراه داشت. در نواحی شمالی تاکلاماکان اقدام به نقشه برداری از Lop Nor ، یا دریاچه سرگردان، نمود. وی دریافت که این دریاچه با طغیان و فروکش رودهایی که به آن می ریزند، جابجا می شود. وی در سال 1897 پس از عزیمت به پکن، ماحصل کشفیات خود را در قلب صحراهای چین به اطلاع منابع باستانشناسی آن کشور رسانید. سپس اقدام به تالیف دو کتاب پیرامون سفر خود نمود.

نقشه ای از فلات پامیر که توسط هدین ترسیم شده است
سفر دوم 1889 - 1902
در سال 1889 به منظور تکمیل کشفیات خود بار دیگر به Lop Nor در چین عزیمت کرد. در سال 1900 موفق به کشف شهر باستانی لولان شد. بدین ترتیب پرده از اسرار بسیاری در باره راه ابریشم برداشته شد. وی در این سفر موفق به دستیابی به لهاسا نشد و با نقشه برداری از فلات پامیر سفر خود را به پایان برد. در سال 1902 به سوئد بازگشت و کتابها و مقالاتی بی نظیری از کشفیات خود منتشر کرد.


سفر سوم 1905 - 1908
هدین سفر سوم خود را در سال 1905 به منظور شناسایی صحراهای ناشناخته ایران و تبت از تهران به سمت هندوستان آغاز کرد. وی که مجذوب طبیعت صحراها شده بود، این سفر را تماما به منظور زمین شناسی و توپولوژی نواحی صحرایی ایران و تبت آغاز نمود و یافته های او در این سفر عاری از اطلاعات باستانشناسی است.

وی در ایران اقدام به نقشه برداری از دشت کویر، دریاچه های نمک، کویر لوت و صحراهای شرق ایران نموده و سپس وارد هندوستان و تبت شده و اقدام به نقشه برداری از فلات تبت نموده و همچنین رشته کوههای ترانس هیمالیا (Transhimalaya) رابرای اولین بار شناسایی و نقشه برداری نمود. وی در سال 1908 سفر خود را به پایان برد و ماحصل این سفر را در سه جلد سفرنامه و 9 جلد کتاب علمی به ثبت رسانید.

هدین در تبت
سفر چهارم 1927 - 1935
هدین در سفر چهارم خود به آسیا در سالهای 1927 تا 1935 مغولستان، شمال تبت و دیگر نواحی را درنوردید، وی در این سفر تعدادی از دانشمندان و دانشجویان را از کشورهای چین، سوئد و آلمان با خود همراه کرد. وی در این سفر هشت سال متمادی در نواحی بکر شمال غربی چین و مغولستان بسر برد و انبوه اطلاعات گردآوری شده را در قالب کتابها و مقالات بسیار منتشر نمود.


یک جلد از سفرنامه های وی که به سفر از صحراهای ایران اختصاص دارد به فارسی نیز ترجمه و با نام "کویرهای ایران" منتشر شده است. این کتاب با ترجمه روان و تصاویر و نقاشی های متعدد که بدست هنرمند هدین ترسیم شده است، پس از 100 سال همچنان بهترین مرجع برای شناخت نواحی کویری ایران است. سون هدین در سال 1952 در استکهلم در گذشت.