تقاضا را شناسايي و استاندارد آن را ارايه کنيم تا از بروز حوادث و شرايط ناجور جلوگيري کنيم. اگر تغييراتي انجام مي دهيم بگوييم که فقط ماشين براي پيست مسابقه است و براي بزرگراه همت نيست.
عشق به ماشينها را مي توانيد همه جا پيدا کنيد، از حوالي ميدان خراسان گرفته تا خيابان سورنا که روزگاري بهشت ماشين بازها بود و هنوز هم با آمدن ماشينهاي خارجي پرسرعت و لوکس به طريق ديگري داغي خود را حفظ کرده است.
سورنايي که روزگاري پيکان جوانان گوجه اي زيادي براي متفاوت شدن دکور داخلي و وضعيت ظاهري و البته پر سرعت شدن موتور خود به آن وارد شدند تا با هيبتي متفاوت از آنچه که ايران خودرو سالها وارد بازار کرد در خيابانهاي تهران چرخ بزنند.
پي کي با موتور مزدا مي پسنديد؟
"حامدي" دو سال اسپورت کار ماشين در گفت و گو با خبرنگار ما مي گويد: بعضي ها موتور مزدا و فورد را روي ماشينشان مي گذارند. موتور مزدا را هم که براي هر ماشيني مي گذارد که اگر بخواهي روي پرايد سوارش کني بايد حدود يک ميليون و 100 هزار تومان هزينه کني و اگر ماشينت پژو 206 باشد نزديک يک ميليون و 600 هزار تومان. بعد هم ادامه مي دهد که شايد قيمت خود موتور600-500 هزار تومان باشد اما سوار کردن آن روي ماشين بسته به مدل ماشين قيمت ها را متفاوت مي کند.
البته به جاي تعويض، موتور ماشين را هم تقويت مي کنند و حامدي در اين باره مي گويد:" فرد مکانيک، موتور را تعمير مي کند که حدود 400 هزارتومان هزينه مي برد؛ سرسيلندر ماشين تراشکاري مي رود و سر سوپاپ ها و برخي قطعات داخل موتور عوض مي شود." البته يادآور هم مي شود که کار کاملا تخصصي انجام مي شود و " همين طوري نمي توان ديمي کار کرد و روي حساب و کتاب کار مي کنند." با تغييرات روي موتور توسط متخصصان بازاري سرعت و شتاب ماشين بالا مي رود. حالا فکر کنيد روي پي کي موتور مزدا بگذارند!
اسپورت کار ، عوض کردن صندلي ماشين، پشت کيلومتر شمار، عوض کردن سيستم، سانروف گذاشتن روي سقف را ( برش دادن سقف و گذاشتن يک شيشه تلقي براي تهويه و کلاس کار) از متداول ترين کارها در اسپورت ماشين مي داند.
حامدي در ادامه هم يادآور مي شود : ديگر دوره اسپورت کردن تمام شده و الان بيشتر، کساني ماشين خودشان را اسپورت مي کنند که خيلي عشق ماشين هستند يا پولشان از پارو بالا مي رود ،سابق کساني بودند که پيکان اسپورت مي کردند و لوازم لوکس و فابريک رويش مي گذاشتند، الان نه! فقط 4 تا چراغ عوض مي کنند و سقف و رينگ و سيستم يا تعويض دکور داخلي ماشين. وي همچنين پژو 206، 405، پرشيا و پرايد را بيشترين متقاضيان اسپورت شدن عنوان مي کند.
متولي خاصي براي اسپورت کردن ماشين ها وجود ندارد
"رمضان شرقي"- مدير عامل شرکت مهندسي بازرگاني خودروي سايپا - درباره تغييراتي که تحت عنوان اسپورت کردن ماشين انجام مي شود، مي گويد:" براي هر خودرويي در بحث رينگ و لاستيک تعريف وجود دارد؛ اينکه اينچ و عرض و ارتفاع لاستيک چقدر باشد. کاري که در بازار انجام مي شود بيشتر روي قشنگي ماشين است و اسپورت کردن از ديد جوانان. مجموع کارهايي هم که انجام مي شود به بدنه ماشين آسيب وارد مي کند ،به فرض پژو 206 بايد اينچ مشخصي داشته باشد(15) براي اينکه اينچ بالاتري بهش دهند(17) مجبور مي شوند بخش هايي از گل گير را که بدنه را دوبل کرده و از لغي و دفورمه شدن محافظت مي کند، آن تکه را سنگ مي گيرند تا زماني که در دست انداز مي افتد با قسمت بالاي گلگير ها برخورد نکند. ممکن است برخي کارها که در بازار انجام مي شود آسيبي نرساند اما کارهاي انجام شده مطابق استاندارد نيست براي مثال ارتفاع خودرو را کم و يا زياد مي کنند. تغيير ارتفاع بايد اصولي باشد که به فرض روي مرکز ثقل خودرو تاثير منفي نگذارد و بحث هاي زيادي ديگري که بوجود مي آيد.
وي در اين باره تصريح مي کند: "هر تغييري روي ماشين بايد تاييدهاي لازم مراجه ذي ربط را داشته باشد وقتي در پرايد موتور مزدا 1600 را سوار مي کني، ممکن است سرعتش زيادتر شود اما از جهت تخصصي و فني معلوم نيست که خودور متعادل باشد اگر حتي قرار است ماشين مسابقه هم ساخته شود، بايد طبق استانداردهاي خودش عمل شود کارهاي انجام شده در بازار، لوازم اضافي است و استانداردي کارهايشان قابل تاييد نيست و بيشتر جنبه سليقه اي و درآمدي دارد وقتي خودرو از استاندارد خارج مي شود ريسکش هم بالا مي رود.
وي با اشاره به اينکه در کشور ما صنعت خودرو موتور محرکه بخشي از اقتصاد است، مي افزايد:" در تمام شهرهاي کشور بخش عمده از اشتغال متعلق به خودرو و صنايع وابسته به خودرو است. در هر شهر کوچکي تعويض روغني و مکانيکي هاي متعدد وجود دارد اگر ساختاري فکر کنيم تمام اينها بايد تجميع شوند تا استانداردسازي ها از همان جا شروع شود و هرکاري قرار است، انجام شود استاندارد باشد."
شرقي بابيان اينکه "متولي خاصي براي تغيير در موتور و بدنه طبق سليقه دارندگان خودرو وجود ندارد،" ادامه مي دهد: زماني که زانتيا وارد کشور شد حدود 19 موتور داشت که مي توانست رويش سوار شود. اين استانداردي است که خودروسازها دارند در ايران هم به فرض پژو 206 چند تا ورژن موتوري بهش مي خورد که اين استانداردش است اما براي تغيير پيکان و پرايد و برخي ديگر از ماشينها اگر خود کارخانه اين کار را انجام ندهد در بيرون متولي خاصي ندارد که استانداري برايش تعريف شده باشد و مجوزي براي اين کار داشته باشد. کساني که در بيرون اين کار را انجام مي دهند بايد تحت شرايطي با ارگاني هماهنگ شوند که نظارت کننده يا راهبردي است."
وي تصريح مي کند: " بهتر است کساني که کار اسپورت خودرو را انجام مي دهند زير نظر خورود ساز يا زير مجموعه موسسات استاندارد باشند يا جايي بر کار آنها نظارت داشته باشد و به نظر من نبايد فقط نه بگوييم. تقاضا را شناسايي کنيم و با استاندارد آن را ارايه کنيم تا از بروز حوادث و شرايط ناجور جلوگيري کنيم. يا اگر تغييراتي انجام مي دهيم بگوييم که فقط ماشين براي پيست مسابقه است و براي بزرگراه همت نيست. "
شرقي معتقد است: بايد پيست هاي اتومبيل راني را گسترش دهيم که افراد علاقمند با امنيت کامل و با حفظ ايمني بتوانند با سرعت بالا برانند و ادامه مي دهد:" اينها مسايلي است که بايد در جايگاه خودش به آن پرداخته شود و به مرور بخش خصوص هم وارد کار شود. خيلي ها علاقمند هستند که اين موارد را توسعه دهند و خود همين ها ايجاد اشتغال مي کند."
وي همچنين درباره قيمت هاي نامتعارفي که در بازار براي انواع اسپورت کردن ماشين ها وجود دارد، گفت:" اگر کارها طبق استاندارد پيش برود قيمت ها غير متعادرف نخواهد شد قيمت هاي غيرمتعادل متعلق به زماني است که جامعه نسب به مسئله اي سکوت مي کند و جاي سوء استفاده براي برخي ها باز مي شود."
سورنا در قبضه برندهاي معروف
يکي از فروشندگان در سورنا در باره اجناس موجود در بازار داغ اسپورت ماشين مي گويد: "بيشتر اجناسي که براي اسپورت کردن ماشين به کار برده مي شود خارجي هستند نوع ايرانيشان هم وجود دارد اما خارجي آن ارزانتر است چون ساخت آنها در داخل هزينه بالايي مي برد. "
وي درباره چگونگي وارد شدن مدلهاي جديد اسپورت به بازار مي گويد:" برخي کارخانه ها از روي مدل ها کپي مي زنند اما بيشتر مدل هاي نو و تازه متعلق به کارخانه هايي است که برند مي زنند بعضي محصولات مثل سپر و چراغ و ... محصولاتي هستند که در ايران توليد مي شود اما لوازمي مثل ضبط صوت را کار خانه هاي بزرگ مي زنند و سايرين نيز از رويشان کپي مي کنند اما بيشتر بازار ايران دست برندهاست."
وي در همين زمينه ادامه مي دهد:" برخي مدل هاي اسپورت کردن سليقه اي است براي مثال افرادي هستند که آينه ماشيني را روي ماشين ديگر سوار مي کنند. برخي مدل ها از خارج مي آيند و برخي ديگر به طور انحصاري مال ايران هستند که هيچ جاي ديگر روي هيچ خودرويي انجام نمي شود."
البته وي هم درباره کسادي بازار اسپورت نظر موافقي دارد و مي گويد:" از زماني که ماشين هاي مدل بالا آمده است کسي دنبال تيونينگ کردن ماشين نيست. آن مال زماني بود که واردات ماشين خارجي نداشتيم چند ماشين خاص بيشتر نبود براي همين علاقه به تيونيک زياد بود از زماني که ماشين هاي وارداتي آمده بازار اسپورت روند معکوسي گرفته و اگر هم چيزي اضافه مي کنند محصولات مصرفي است مثل باربند اسکي. کسي براي زيبايي چيزي نصب نمي کند الان بيشتر لوازم صوتي و حفاظتي را اضافه مي کنند.
اين فروشنده کمترين و بيشترين هزينه اي که تاکنون مشتريانش براي نصب سيستم صوتي روي ماشينشان پرداختند از 60 هزار تومان تا 9 ميليون عنوان مي کند و اظهار مي دارد: در برخي از موارد قيمت سيستم هاي صوتي با لوازم جانبي خودرو بيش از قيمت واقعي خودرو است به طوريکه سيستم 9 ميليون توماني روي خودروي ارزان قيمت نصب مي شود.
وي درباره دست کاري کردن موتور ماشين ها مي گويد:" دست کاري موتور براي ماشين هاي رالي است و برخي فروشگاه ها براي ماشين هاي رالي زير نظر فدراسيون اين کار را انجام مي دهند. تعويض موتور هزينه بالايي دارد و اگر پليس ببيند برخورد مي کند. براي همين افراد فقط براي رالي اين کار انجام مي دهند. از زماني هم که ماشين تندرو آمده اين کار کمتر انجام مي شود و بيشتر تغيير روي سيستم صوتي است و گارد جلو و عقب و باربند."