امروز در شتاب‌گر بزرگ سرن انجام شد

[زکریا فتاحی]

امروز در شتاب‌گر بزرگ سرن انجام شد؛
پر انرژي‌ترين برخورد در تاريخ فيزيك ذرات

امروز یازدهم فروردین سال 1389

پرانرژي‌ترين برخورد در تاريخ فيزيك ذرات، ساعتي پيش در شتاب‌گر بزرگ هادروني سرن با موفقيت انجام شد.
به گزارش سرويس علمي ايسنا، دانشمندان شتاب گر بزرگ هادروني (LHC) در مركز تحقيقات هسته‌يي اروپا (سرن) امروز با شليك دو باريكه پروتون با انرژي 5/3 تراالكترون ولت، بزرگ‌ترين برخورد در تاريخ ذرات بنيادي را با انرژي 7 تراالكترون ولت رقم زدند.
پرانرژي‌ترين برخورد ذرات بنيادي به عنوان رويدادي تاريخي در فيزيك ذرات بنيادي مورد توجه گسترده‌ي جامعه علمي و رسانه‌هاي جهان قرار گرفت.
با توجه به عضويت و همكاري محققان فيزيك پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادين (IPN) اين مراسم به طور زنده در پژوهشكده ذرات بنيادي و شتاب‌گرهاي پژوهش‌ها پخش شد و فيزيكدانان ايراني به طور مستقيم در جريان اين رويداد مهم علمي قرار گرفت.
دكتر محسن خاكزاد ـ عضو هيات علمي پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي ـ در حاشيه اين مراسم در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا اظهار كرد: آزمايش امروز در راستاي تلاش‌هاي چندين ساله‌ي فيزيك‌دانان ذرات بنيادي جهان در قالب پروژه بين‌المللي شتاب‌گر بزرگ هادروني سرن به عنوان عظيم‌ترين و پيچيده‌ترين ماشين و ابزار علمي جهان صورت گرفت كه هدف نهايي از راه‌اندازي آن پاسخ دادن به برخي از اساسي‌ترين سوالات فيزيك از جمله اثبات وجود ذره‌ي هيگز منشا جرم چگونگي تشكيل جهان، وجود ماده و انرژي تاريك، ابرتقارن و غيره است.
وي با اشاره به آغاز به كار شتاب گر بزرگ هادروني از سمپتامبر سال 2008 گفت: فعاليت اين ماشين عظيم از 10 سمپتامبر 2008 با تزريق اولين بيم (باريكه‌) پروتون آغاز شد اما فعاليت دستگاه از 19 سمپتامبر همان سال به دليل بروز مشكل در بخشي از تجهيزات آن متوقف شد.
در 20 نوامبر 2009 فيزيكدانان مجددا باريكه‌اي را در داخل تونل شتاب‌گر تزريق كردند و سه روز بعد دو باريكه با انرژي 450 گيگاالكترون ولت را برخورد دادند.
در ادامه تلاش‌ها، دانشمندان موفق شدند در اواخر سال ميلادي گذشته باريكه‌اي با انرژي 18/1 تراالكترون ولت را در داخل ماشين تزريق كنند و بعد از كريسمس شروع به افزايش انرژي كردند و برخوردي بين دو باريكه با انرژي 18/1 تراالكترون ولت به مدت 30 دقيقه داشتند.
خاكزاد خاطرنشان كرد: بعد از تلاش‌هاي چند ماهه دانشمندان امروز موفق شدند با موفقيت دو پرتو با انرژي 5/3 تراالكترون ولت را با يكديگر برخورد دهند كه بزرگ‌ترين برخورد در تاريخ فيزيك ذرات بنيادي است.
او در پايان با اشاره به همكاري محققان پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي در پروژه بين‌المللي شتابگر بزرگ هادروني 3 تاكيد كرد: در راستاي اين همكاري‌ها در تلاشيم تجهيزاتي را براي استفاده در شتابگر در اين پژوهشگاه بسازيم و فعاليت‌هاي تجربي جدي در حوزه فيزيك ذرات را در كشور آغاز كنيم.