کلود دبوسی، آهنگساز فرانسوی Claude Debussy

[SHeRvin]

برخی کلود-آشیل دبوسی (Claude-Achille Debussy) آهنگساز فرانسوی را بوجود آورنده سبک امپرسیونیزم در موسیقی می ‌دانند اما او خود همچون موریس راول از پذیرفتن این عنوان پرهیز داشت. سبک موسیقی دبوسی از موسیقی اواخر دوره رومانتیک تا مدرنیسم قرن بیستم است. در چرخه ادبیات فرانسه سبک این دوره به عنوان سمبولیسم شناخته شده، جنبشی که با الهام از دبوسی چه به عنوان آهنگساز و چه فعال فرهنگی، گرفته شده است. دبوسی نه تنها از بزرگترین آهنگسازان فرانسوی است همچنین نقشی کلیدی در موسیقی اروپا با ورود به قرن بیستم داشته است.

وی مدال شوالیه افتخار سال 1903 فرانسه را به دست آورده است.

کلود دبوسی در خانواده‌ای متوسط در سال 1862 بدنیا آمد، در سال 1872 به کنسرواتوآر پاریس راه یافت. در آنجا استاد پیانوی او آنتونین مامونتل (Antoine François Marmonte) بود. بین سالهای 1880 تا 82 زمانی که دبوسی در روسیه زندگی می کرد، مخارجش را از طریق آموختن پیانو به فرزندان نادژدا فن مک (Nadezhda von Meck) حامی اسرارآمیز چایکوفسکی تامین می نمود.

سه بار اقامت بلند مدت در روسیه برای دبوسی فرصت بسیار خوب و مهمی بود تا فرهنگ موسیقی خود را پربارتر گرداند و به او این امکان را داد تا با موسیقیدانان آن سرزمین آشنا گردد. در این میان او در هنرستان موسیقی به شاگردی گیرو در آمد، آموزگاری که شاگردانش را به اندیشیدن در هنر و سوق یافتن به تکنیکهای شخصیشان فرا می خواند، روشی که مورد ستایش دبوسی بود و این موجب شد که دوستی ژرفی میان او و آموزگارش برقرار گردد.

در سال 1883 با قطعه "کانتات گلادیاتور" در مسابقه جایزه رم شرکت کرد اما تنها جایزه دوم را از آن خود نمود، اما یک سال بعد "کودک نابغه" وی موفق به دریافت جایزه اول رم گردید.

اندکی بعد واکنش او به این پیروزی چنین بود : "... مرا باور کنند یا نه، میتوانم بگویم که تمام شادی من از بین رفت... گرفتاری هایی که یک عنوان رسمی به همراه می آورد را به روشنی میدیدم و دانستم که دیگر آزاد نیستم."

پس از یک دوره اقامت کوتاه در ویلا مدیچی، زمانی که سختیهای زندگی در آنجا برایش غیر قابل تحمل شد، ویلا را به قصد پاریس ترک کرد. در آنجا در رابطه ای عاشقانه با دختری به نام گابریل دوپون (که امور مالی او را بخوبی اداره میکرد) و در دیدارهای پیوسته با دوست شاعرش استفان مالارمه (Stéphane Mallarmé) روزگار را سپری می کرد.


در 1888 برای نخستین بار در جشنواره موسیقی بایروت آلمان شرکت کرد و سال پس از آن، به آنجا سفری دوباره داشت، در بازگشت دبوسی دیوانه وار پیرو ریچارد واگنر شده بود، اما سالها بعد با تندی زیادی از واگنر انتقاد می کرد. در سال 1889 در نمایشگاه جهانی پاریس با موسیقی آسیای دور آشنا گردید، در همین سال او به مطالعه اپرای روسی "بوریس گودونف" اثر مودست موسورگسکی پرداخت که دریچه‌های تازه‌ای در موسیقی به روی وی گشود. دبوسی ساختن اپرای "رودریگ و شیمن" را نیمه کاره رها کرد تا سالها بعد به دست ادیسون دنیسوف تکمیل و در سال 1993 در اپرای لیون اجرا شد.


مهمترین اثر وی برای ارکستر "بعد از ظهر یک دیو" (Prlude l'aprs-midi d'un faune) است که نخستین اجرای آن در 22 دسامبر 1894 با استقبال بسیار خوبی روبرو شد و سرآغاز خلق آثار مهم دیگر دبوسی بود و او هرچه بیشتر به چهره‌ای نامدار و خبر ساز تبدیل می گشت، این موسیقی بعدها برای اجرای رقص باله استفاده شد. از جمله آثاری که او در این دوره نوشته میتوان از "سه ترانه بیلیتیس" و"نکتورنها" نام برد.

[SHeRvin]

کلود دبوسی، آهنگساز فرانسوی (II)

نخستین اجرای اپرای "پلئاس و ملیزاند" در پی اختلافی که میان دبوسی و آهنگسازی به نام ماترلینک بر سر گزینش خواننده نقش ملیزاند و کشیده شدن ماجرا به دادگاه با سر و صدای بسیار همراه شد و موسیقی دوستان را به دو دسته تقسیم کرد و این اجرا با دخالت پلیس بدون موفقیت انجام شد، اما اجرای دوم موفقیتی چشمگیر داشت و تا سه ماه اجرا می شد.

دبوسی علاوه بر اپرا و موسیقی برای ارکستر، دوئت ها و سونات های فراوانی نیز ساخته است از جمله: سونات ویلن، سونات ویلنسل، سونات برای فلوت-آلتو و هارپ، سیرنکس (برای فلوت تنها)، چهار نوازی برای ساز‌های زهی.

وی در آهنگسازی برای پیانو نام خود را به عنوان جانشین شوپن ثبت نمود.

در حالیکه دبوسی در سال 1899 گابریل دوپون را برای ازدواج با یکی از دوستان گابریل به نام لی لی تکسیه ترک کرد و گابریل بر اثر اندوه فراوان دست به خودکشی زد، بار دیگر در سال 1903 با دختر دیگری به نام اما بارداک که دختری موسیقیدان و بسیار زیبا بود آشنا شد و یک سال بعد لی لی را برای پیوستن به اما ترک نمود، لی لی نیز همانند دوست خود گابریل دست به خودکشی زد!


ماجرا به جراید کشیده میشود و دبوسی به گوشه تنهایی پناه میبرد. او در این فرصت تنهایی ناگزیر به آفرینش "دریا" میپردازد و سرانجام در سال 1905 با اما ازدواج میکند. دو هفته پس از نخستین اجرای "دریا" دخترشان کلود ـ اما بدنیا می آید.

دبوسی به زندگی به دور از هیاهوی جامعه ولی در رفاه خود ادامه میدهد در حالیکه نام و هنر او در حال گسترش در سراسر دنیا بود و "پلئاس و ملیزاند" در بروکسل، برلین، رم، میلان و نیویورک اجرا می شد.


در بین سالهای 1902 تا 1908 دبوسی دست به آفرینش بخش بزرگی از آثار پیانویی خود زد از جمله دو دفتر "نقشها" و "گوشه بچه‌ها". در سال 1910 از طرف دیاگیلف دعوت شد تا در اثری به نام "شهادت سن سباستین" که نقش اصلی آن را ایدا روبنشتاین داشت با او همکاری کند. دیاگیلف همچنین نوشتن باله‌ای به نام "بازی ها" را به دبوسی سفارش داد.

با آغاز جنگ جهانی اول روحیه میهن پرستی دبوسی شدت گرفت و می‌توان در آن دلیل دشمنیش را با آرنولد شونبرگ یافت که در جبهه مخالف در جنگ خدمت میکرد و دبوسی او را خطرناک می‌خواند.

در این سال‌ها دبوسی آثار خود را اینگونه امضا میکرد :"کلود دبوسی، آهنگساز فرانسوی" (برای نمونه سه سونات برای سازهای گوناگون و 12 اتود برای پیانو).


دبوسی در سال 1917 در حالیکه بسیار بیمار بود برای آخرین بار در میان عموم حاضر شد که در کنسرت اجرای سومین سوناتش بود. او در حالیکه هنوز جنگ به پایان نرسیده بود در بی تفاوتی دیگران در 25 مارس 1918 بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت.

پیکر وی نخست در قبرستان پرلاشز پاریس به خاک سپرده شد ولی سپس به قبرستان دو پاسی انتقال یافت، دختر و همسر او نیز در همانجا در کنارش به خاک سپرده شده اند.