معرفی نرم افزار Irap-rms

[Hamed]

این نرم افزار توسط شرکت نروژی ROXAR تهیه شده است و امروزه بطور وسیعی توسط شرکت های نفتی جهت تهیه مدل سه بعدی مخازن مورد استفاده قرار می گیرد . شکل1 نمونه ای از یک مدلسازی سه بعدی ارائه شده توسط این نرم افزار را نشان می دهد .

شکل 1 ، نمونه ای از مدلسازی سه بعدی نرم افزار RMS

به گزارش نفت تایمز، این شرکت به فعالیت در زمینه مخازن مشغول است که در نقاط مختلف دنیا دارای شبعه می باشد. آنها با دانش دینامیک جریان، اطلاعات بهره برداری و خدمات صورت گرفته، جهت بالا بردن مقدار نفت قابل استحصال قدم برمی دارد. با سال ها مطالعه در مخازن مختلف این شرکت توانسته است کبفبت نرم افزار های خود را به قدر قابل قبولی بالا ببرد. در پایان می توان گفت که این شرکت تامین کننده تجهیزات جامع زمان واقعی (real time) و همراستای (in-line) اندازگیری های مربوط به سیالات چندفازی (multiphase) در کنار نرم افزار های سه بعدی مدل سازی مخزن شبیه سازی آنها است.

اطلاعات ورودی نرم افزار و قابلیتهای آن
این نرم افزار با استفاده از اطلاعات به دست آمده از نرم افزارهای مختلف از جمله Geoframe و یا اطلاعات ارائه شده توسط نرم افزار مفسر سایزمیک از جمله Charisma ; Jason و یا بطور کلی هرگونه اطلاعات با فرمت مناسب به عنوان مثال نقشه های زیر سطحی رقومی شده توسط نرم افزار AutoCAD ، مدلسازی مخزن مورد نظر ، لایه بندی و زون بندی آن را انجام می دهد.

نرم افزار جهت مدلسازی لایه های مختلف به موازات نقشه عمقی ورودی جهت سازند مورد نظر عمل می کند و دیگر زون های مورد نظر را مدلسازی می کند.همچنین ساختن مدل های مختلف گسل(نرمال ، معکوس و غیره) موجود در مخزن مورد نظر نیز یکی از تواناییهای این نرم افزار می باشد.

مدلهای بدست آمده از جهت گسل های موجود و همچنین زون های مختلف قابل انعطاف بوده و،میتوان در قسمت های مختلف آن براحتی تغییراتی ایجاد نمود. همچنین اطلاعات ورودی این نرم افزار می تواند نتایج تفسیر داده های پتروفیزیکی ،اطلاعات چاه،اطلاعات زمین شناسی،رسوب شناسی و نتایج تفسیر ژئوفیزیک باشد.تمام این اطلاعات قابل تغییر و تصحیح هستند و می توان شبکه بندی استفاده شده در هرکدام از قسمت های مختلف را تغییر داد.

این نرم افزار قادر به استفاده ازپارامترهای مختلف از جمله امپدانس صوتی و استفاده از لاگ صوتی موجود در چاههای می باشد که پس از آن با بدست آوردن این پارامترها در هر نقطه قادر به محاسبه پارامترهای مختلف از جمله میزان تخلخل و تراوایی می باشیم . در شکل 2 مراحل مختلف مدلسازی مخزن توسط نرم افزار RMS نشان داده شده است.

شکل2:مراحل مختلف مدلسازی و توانائیهای نرم افزارRMS

مراحل مختلف مدلسازی مخزن
الف- مدلسازی ساختار مخزن
در این قسمت مدلسازی مربوط به ساختمان مخزن به همراه خصوصیات زمین شناسی از جمله خصوصیات تکتونیکی ، گسل خوردگی و.. را میتوان انجام داد.
همچنین می توان از تمام قسمتهای مختلف ساختار مدل شده مقطع تهیه نمود و تغییرات لایه های مخزن مورد نظر بهمراه تغییرات ضخامت و غیره را مشاهده نمود که با بررسی این تغییرات به راحتی میتوان در مورد دیگر مراحل تفسیر مخزن اظهار نظر نمود.نمونه این مدل در شکل 3 دیده می شود.

شکل3 مدلسازی ساختمان و گسلهای موجود در مخزن

ب: مدلسازی تغییرات رخساره مخزن
در این قسمت میتوان تغییرات لیتولوژیکی سنگ مخزن و نیز تغییرات فشردگی را درمدل مربوطه اعمال کرد که نمونه ای از آن در شکل 4 نشان داده شده است.در این قسمت هم از روش درون یابی و هم روشهای زمین آمار جهت مدلسازی میتوان استفاده نمود . در مراحل بعدی جهت مدلسازی خواص مخزنی مختلف از جمله تخلخل و اشباع آب از مدل تغییرات رخساره ای بدست آمده در اینجا استفاده خواهد شد .

شکل 4 : مدلسازی رخساره ای مخزن

ج: مدلسازی شبکه و تغییرات ابعاد شبکه
در این قسمت این امکان وجود دارد که با تغییرات ابعاد شبکه مورد استفاده به نتیجه مطلوبتر جهت مدلسازی خواص مخزنی دست یافت. مثلا در یک مخزن که دو لایه هیدروکربوردار در بین لایه های غیر هیدروکربوری قرار گرفته است میتوان ابعاد سلول در دولایه هیدروکربوری را نسبت به دیگر لایه ها کمتر در نظر گرفت. در شکل 5 شبکه در نظر گرفته شده جهت تغییرات تراوایی مشاهده می شود.

شکل5: : شبکه ایجاد شده جهت مدلسازی خواص پتروفیزیکی

د: مدلسازی خصوصیات پتروفیزیکی
در این قسمت می توان خواص پتروفیزیکی مخزن از جمله تخلخل ، اشباع آب و در صد لیتولوژیهای مختلف دیگر که از تفسیر پتروفیزیکی ، بدست آمده را مدلسازی نمود و تغییرات آن را مشاهده کرد. بدیهی است که این خصوصیات تا شعاع خاصی که برای نرم افزار تعریف می شود تحت تاثیر هرچاه قرار دارد(شکل6).

شکل 6: ، مرحلهBlock well در مدلسازی خواص پتروفیزیکی که توزیع پارامترهای مختلف پتروفیزیکی در چاههای مختلف را نشان می دهد و پس از این مرحله عمل درون یابی (Interpolation)انجام میشود.

ذ : آنالیز مدلهای مختلف
در این قسمت می توان با توجه به مقاطع بدست امده از مدلهای مختلف موجود ،کار تفسیر و نتیجه گیری در مورد روند تغییرات خواص مخزنی و تعیین محدوده حفاری جدید جهت تولید و یا برداشت ثانویه را انجام داد.

ر: طراحی چاههای جدید
نرم افزار RMS قادر به انجام طراحی چاههای جدید جهت عملیات تولید و یا طراحی چاههای تزریق جهت عملیات برداشت ثانویه می باشد. در واقع ورودی این قسمت ، مدلسازی بدست آمده از قسمتهای قبل همراه با داده های دیگر از جمله توزیع شکستگی ها در مخزن و جهت آنها می باشد (شکل7) .

شکل7 :نمونه ای از مدلسازی حفاری چاههای جهت دار توسط RMS

ز : محاسبات حجمی مخزن
جهت محاسبه میزان نفت درجای مخزن ورودیهای نرم افزار به صورت زیر می باشد .
- داده های مربوط به سیال مخزن
- داده های مربوط به سازند مخزنی


ساختن این مدل با استفاده از حد آستانه در نظر گرفته شده جهت پارامترهای مختلف از جمله تخلخل ، اشباع آب ، حجم شیل می باشد، یعنی نرم افزار سلول هایی از مدل که فاقد شرایط حد آستانه هستند را از مدل خذف و بقیه موارد را در عملیات حجم سنجی خود تاثیر می دهد.

تهیه کننده:
خانم سمیه بازرگان
شرکت توسعه صنایع نفت و انرژی قشم