کورته چیروک

[behnam5555]

خمخۆرکی خوێن ( 1 )


«نە ئەوەیە ئەم شەوگارە کۆتایی پێ‌بێ، نە ئەوەشە ئەم خەونە دوابڕاوە دەستم لە کۆڵ بکاتەوە. چبکەم؟ پەنا بۆکێ بەرم؟ چیم لەدەست دێ؟ تەنیا خەم و دڵەڕاوکێم بۆ ماوەتەوە. بەدەست خۆم نەبوو، ئەو قسەیە بەرچاوی تاریک کردم، هۆش و بیرم لا نەما...»
دانیشتووە و لەبەر خۆیەوە ورتەی دێ، هەرتاوێ پەیتووکەی چاوی لەسەر شوێنێک دەنیشێتەوە. جاروبار دەکەوێتە دڵەکوتێ و دڵی هێندە بە پڕتاو لێدەدا جەستەی لەگەڵیدا دەلەرێتەوە. جاری وایە هەست دەکا سییەکانی ماسیون و لەنێو قەفەسەی سینگیدا جێیان نابێتەوە. دەکەوێتە هەناسەبڕکێ و نیخەنیخی سینگی لە ژوورەکەدا دەنگ‌ دەداتەوە.
«دە بمخنکێنە دەی! دە کارێک بکە هەناسەم ڕاوەستێ! ئاخەر من نازانم بۆ زیندووم؟ ئیتر ژیانم بۆچییە؟ دنیا بەبێ ئەشق و خۆشەویستی بەکاری چی دێ؟ هیچ هیوایەکم نەماوە. ئیتر باوەڕ بەچاوی خۆشم ناکەم. ئاخ، نازانم بۆ...»
دوو ڕیز فرمێسک بەسەر ڕوومەتیدا دەخوشێن و لە لقە زبرەکانی ڕیشیدا ڕێگە دەکەنەوە و لەبەر ملیدا خۆیان حەشار دەدەن. هەناسە سواربوونەکەی دڵی توند کردووە و بۆغمە و ئۆناقیش ئەوەندەی ‌تر گەرووی ڕێک دەگوشن. گەرمایی‌یەک مێروولە بە بەری پێی دەکات و بە ڕەفیچکەیدا هەڵدەگەڕێ و لەگەڵ خوێنی شادەماری، خۆی دەگەیێنێتە لاجەسەری و کاسی دەکات. هەست دەکا کاسەسەری بۆته مەنقەڵی و لێوڕێژە لەپشکۆی گەش و خەریکە گڕوگەرمایی بە مل و بڕبڕەی پشتیدا شۆڕە دەکاتەوە و ئیسکی ڕان و بەلەکی دەکاتە بۆڕیی ئاور. بەڵام ئەو تاوویاوە سووتێنەرە بۆ ساتێکە و لە چاوترووکانێکدا دەبێتە چەقوچۆ، لەرز و تەزوویەک سەرتا پای دادەگرێ و هەست دەکا هەر ئێستا هەموو لوولاکەکانی دەست و لاقی لەبەریەک دەچن و قرچەدەکەن. دەکەوێتە لێوەلەرە و شەقەشەقی کاکیلکەی لەژوورەکەدا دەنگدەداتەوە. هەڵدەستێ پەنجێرەکە پێوەدەدا و بە لەرزە لەرز سێ چوار لێفە و بەتانی دێنێ، گوڵۆپەکە دەکوژێنێتەوە، لێفەکان بەخۆیدادەدا و لە سەرلا تەنیشت خۆی کوشمەڵە دەکا.
بە کۆڵانی پڕلە بەفر و شەختەدا تێدەپەڕێ و خۆی دەگەێنێتە بەردەرگای ماڵی سۆما، دەرگای حەوشەکە کەلێنێکی پێدراوە و پەنجەرەی سەوزی ژوورەکەیان دیارە. دەچیتە ئەوسەری کۆڵانەکە و دەگەڕێتەوە، چاوێک لە حەوشە و پەنجێرە سەوزەکە دەکاتەوە. سەری سۆما بە قژێکی ئاڵۆزاوەوە لەسەر بەفری بەرپەنجێرەکە داندراوە و هەر دوو چاوە شینەکەی زیت کردۆتەوە و سەیری کۆڵانەکە دەکا. هەست دەکا چاوی لەلاقی ئەو بڕیوە، سەردادەخا و چاو لەلاقی خۆی دەکا، تا ئێستا بەسەر بەفر و شەختەدا هەنگاوی دەنا، کەچی ئێستا هەتا ئەژنۆی لە خوێن و کەفدا نوقم بووە و جار لەگەڵ جار خوێنەکە خەریکە دێتە سەرێ و توند دەبێتەوە. سەیری حەوشەکە دەکاتەوە، سەری سۆما هەروا لەسەر بەفرەکەیە، ئەمجارەیان چاوی قووچاندووە و برژۆڵە ڕەشەکانی هاتوونەتە سەر ڕوومەتی، دەمی داچەقاندووە و زمانی دەرکێشاوە. وزاقێک لە خۆی دەدات و دەیهەوێ بچێ بۆلای، گریان ئەوکی گرتووە و لەگەڵ هاوارێک لە سینگیدا قەتیس ماوە. نەدەتوانێ هاوار بکات نەدەشتوانێ هەنگاو هەڵێنێتەوە. خوێنە خەستەکە هەتا سەرووی چۆکی هاتووە و بۆتە خمخۆرکێکی هەڵلووشەر. دادەنەوێ و دەستێک دەبا بۆ خوێنەکە بزانێ لاقی بۆئاوا تێی‌گیراوە، کە دەستی دەکا بەنێو خوێنەکەدا هەتا مەچەکی دەچێتە خوارێ و هەرچی هەوڵ دەدا بۆی دەرنایەتەوە. هەروا بە دانەواوی دەمێنێتەوە و لەجێی خوێ جووڵەی لێ‌دەبڕێ. خوێنە خەستەکە لەپەستا دێتە سەرێ و دەگاتە سەرووی ڕانی، دەستە تێ‌چەقیوەکەشی هەتا سەرووی هەنیشکی دەکەوێتە ژێرەوە. سەری هەڵێنا و سەیری حەوشەکە کرد، سەری سۆما هەروا لەسەر بەفری سپیی بەر پەنجێرەکەیە، ئەمجارەیان بسکە کاڵەکەی خاو و شانەکراو بە هەردوو لادا لادراوە، خەتی نێوەڕاستی سەری وەک برووسکەی شەوەزەنگێکی هەوروهەڵا بریقەی دێ. چاوە شینەکانی هەڵێناوە، برژۆڵە ڕەشەکانی وەک قولاپ هەڵگەڕاونەتەوە و گەلاوێژ ئاسا دەدرەوشێنەوە. لێوە سوورەکەی بزەیەکی شیرینی لێ‌نیشتووە، دەتگوت پێدەکەنێ و هەر ئێستا قاقایەک دەکێشێ پڕ بە گەرووی حەوشە و کۆڵان و ئاسمانی شارەکە. حەزی نەدەکرد چاوی لەسەر هەڵگرێ. هێندە جوان بوو پێی‌خۆش بوو سەد چاوی تری هەبوایە و سەیری سۆمای بکردایە. خوێنە خەستەکە هەروا دێتە سەرێ و گەیشتۆتە چەناگەی و تەنیا لە دەمی بۆ سەرێ بەدەرەوەیە، بڕێکی تر دێتە سەرێ و دەگاتە لێوی، نازانێ خوێن و کەفەکە دێتە سەرێ یان خۆی تێهەڵدەچەقێ. ئیتر ناتوانێ ملیشی بۆ هیچ لایەک وەرسووڕێنێ. حەز دەکا جارێکی تر چاو لەسەری سۆما بکاتەوە و بزە شیرینەکەی ببینێ، بەڵام ناتوانێ. کە تۆزێک چاوی بەرز دەکاتەوە ئاپۆرەیەک ژن و پیاو دەبینێ هەموو قامکیان بۆ لای ئەو ڕاداشتووە و چاوی پڕ لە ڕق و بێزاریان تێ‌بڕیوە. خوێنەکە دەگاتە دەمی و لەبن مەڵاشووی توند دەبێ، تامێکی سوێر و بۆگەن ناخی دادەگرێ. سەردەکەوێ و کونە لووتەکانی و گوێچکەی پڕ دەکا. هەناسەی دەرنایە و چاوی پڕ دەبێ لە سووراییەکی خەست.
دادەچڵەکێ، لێفەکان لە خۆی دەکاتەوە، سەرتاپای لە ئارەقێکی ساردا خووساوە. خەریکە لە گەرمانا دەسووتێ. هەڵدەستێ گڵۆپەکە هەڵدەکات و پەنجێرەکە دەکاتەوە. سەیری حەوشە چۆڵەکە و دارەتووی پڕ پەلک و گەڵا دەکا. سەری بۆ ئاسمان بەرز دەکاتەوە و سریوەی ئەستێرەکان سەرنجی ڕادەکێشن. هەموو ئەستێرەکان دەبنە چاوی سۆما و سریوەیان دێ. گەرووی وشک بووە، خەریکە لە توونیانا بخنکێ. دەچێتە چێشتخانەکە و پەرداخێک ئاو لە بەفرە چاڵەکە تێدەکا و دەیخواتەوە. دێتەوە ژوورەکەی چەقوچۆیەک دیسان وەلەرزینی دەخاتەوە. پەنجێرەکە پێوە دەداتەوە. لێفەیەک بە شانیدا دەدا و پشت دەنێ بە دیوارەکەوە و ئەژنۆی لە باوەش دەگرێ. سەر دەکاتە سەر کڵاوەی چۆکی و دەست دەکا بە گریان.
سەری هەڵدێنێ چاو بە چوار دەوری ژوورەکەدا دەگێڕێ. هاوارێک لە گەروویدا پەنگی خواردۆتەوە. پێی عەیب نەبوایە پڕ بە ژوورەکە و حەوشەکە و کۆڵانەکە و شارەکە دەینەڕاند. سەری کردەوە سەر کڵاوەی ئەژنۆی و دەستی کرد بە گریان.
تازە لە سەفەر هاتبۆوە، هێشتا جانتاکانی نەکردبۆوە و سۆما و دایکی و برا چکۆلەکەی هەموویان شاد و لێو بە بزە لەلای دانیشتبوون و بەخێر هاتنەوەیان پێدەگوت. دیار بوو توونیەتی. بێ ئەوەی هیچ بڵێ سۆما هەستا و چوو لە چێشتخانەکە پەرداخێک ئاوی ساردی بۆ هێنا. هێشتا بە تەواوی ئاوەکەی نەخواردبۆوە مۆبایلەکەی زڕەی لێ هەستا و دوای ئەوەی پەرداخە ئاوەکەی خواردەوە و لێوی سڕی، مۆبایلەکەی دەرهێنا و بە گوێیەوەنا.
ـ بەڵێ فەرموو.
دوای چاکوچۆنی و هێندێ قسەوباس لەپڕ گرژ بوو. سپی هەڵگەڕا و زمانی کەوتە تەتەڵە کردن و بە جارێ ڕەنگی هەڵبزرکا.
دایکی دەستێکی کێشا بە سینگیدا و بە ڕووخسارێکی شیواو و دڵی پەرۆشەوە گوتی:
ـ ئەیەڕۆ چبووە شێرکۆ گیان؟ هەواڵی چییان پێدای؟
سۆما کە پەرداخە بەتاڵەکەی لێ وەرگرتبۆوە هەروا بە پێوە ڕاوەستا بوو و ئەویش بەسەر سوڕمانەوە چاوی لە مێردەکەی بڕیبوو، دەستی بە ڕوومەتیەوە گرتبوو و بە چاوێکی پڕ لە پرسیارەوە گوتی:
ـ شێرکۆ پێمان ناڵێی چبووە؟ ئەوە کێ بوو؟
شێرکۆ بە چاوی ڕقەوە لە سۆمای ڕوانی و لەگەڵ ئەوەی لێوی دەکرۆشت گوتی:
لەمن دەپرسی؟ یانی نازانی چبووە؟
سۆما شڵەژا و حەپەساو پەرداخەکەی لەدەست کەوتە خوارێ، ڕەنگی هەڵبزرکا و لەگەڵ ئەوەی کەوتبووە دڵە کوتێ، خەیاڵ هەڵیگرت: "یانی ئەوە، بڵێی چیی پێ گوتبێ؟ بەڕەڵلای هیچووپووچە هەڕەشەکەی خۆی بردەسەر." ترساو و ڕەنگ بزرکاو تفەکەی قووت دایەوە و گوتی:
ـ شێرکۆ چبووە؟ تۆخودا پێمان بڵێ، کێ مردووە؟ ئەو تەلەفۆنە کێ بوو؟
ـ کەس نەمردووە، پێت خۆش بوو کێ بمرێ. خۆت بمری چۆنە؟!
سۆما کەئەوەی بیست چۆکی نووشتایەوە و لەپەنای خەسووی دانیشت. یەکسەر بیری چوو بۆ لای کەریمی جیرانیان. کەریم چەند جار پێی گووتبوو: «سۆما ئەوەی پێت دەڵێم دەیکەی چاکە دەنا قووڕێکت بۆ دەگرمەوە هەتا ئاخری تەمەنت هەر بیشێلی. یان وات بۆ تێدەچێنم شێرکۆ سەرت بتاشێ و وەدەرت نێ.»
دایکی لەگەڵ ئەوەی خەم و ترسێک دڵی ڕێک‌دەگوشی گوتی:
ـ ڕۆلە گیان، ئەوە چ قسەیەکە تۆ دەیکەی؟ دەبیڵێ دەی دڵم تۆقی، بزانین چبووە، بۆ پێمان ناڵێی؟

دریژه ی هه یه