طومار تاریخ

[behnam5555]

خلاصه اي از اهم وقايع تاريخي ايران و جهان (14)

" تحقیق و تالیف از احمد یغما

منبع : " نكته ها و نوشته ها "


1953 ميلادي / 1332 هجري شمسي
برابربا16 آذر 1332 در نزديكي سفر نيكسون و دنيس رايت (انگليسي) به ايران در دانشگاه تهران آذر (مهدي) شريعت رضوي (برادر زن دكتر علي شريعتي) ، احمد قندچي، و بزرگ نيا به شهادت ميرسند در ايران اين روز بنام روز دانشجو انتخاب شده است.

1954 ميلادي / 1333 هجري شمسي
از اين سال به بعد مطبوعات در ايران مستقيما زير نظر دولت درآمد.

1956 ميلادي / 1335 هجري شمسي
26 ژوئيه اين سال مصادف است با پيروزي ارتش جوان مصر در امر ملي كردن كانال سوئز.

1956 ميلادي / 1335 هجري شمسي
در اين سال بود كه آب لوله كشي در تهران جريان يافت. قبل از آن آب جوي ، كه از قنات و از كانال متصل به رودخانه كرج تامين مي شد، آب انبارهاي مردم را در نوبتهاي شبانگاهي پر مي نمود. آب آشاميدني (آب شاه) را نيز با گاري مي آوردند و مردم آن را در كوزه هاي دهن گشاد بزرگي مي ريختند كه براي مصرف يك روز كافي بود.

1957 ميلادي / 1336 هجري شمسي
از آغاز اين سال سازمان الفتح كار خود را شروع كرد. (حركه التحريرالوطني الفلسطين) در سال 1960 تمرين نظامي نمود. در 1965 الفتح تمامي جنبشهاي فلسطيني را گرد هم آورد و نخستين عمليات خود را در اول ژانويه 1965 انجام داد اولين شهيد الفتح احمد موسي است كه توسط ارتش اردن كشته ميشود.[1]

1958 ميلادي / 1337 هجري شمسي
در اين سال سرمايه داران امريكايي 90 درصد معادن و املاك بزرگ كوبا، 40 درصد صنعت شكر، 80 درصد خدمات عمومي، 50 درصد راه آهن ها و به اتفاق انگليسيها تمام صنعت نفت آن كشور را در دست داشتند.[2]

1958 ميلادي / 1337 هجري شمسي
31 دسامبر1958، يكي از پادگانهاي نيرومند كوبا (سانتاكلارا) به تصرف مبارزان درآمد و روز بعد «باتيستا» از كوبا گريخت و انقلاب كوبا پيروز شد.

1961 ميلادي / 1340 هجري شمسي
«جنبش خلق براي رهائي آنگولا» 4 فوريه اين سال را انقلاب ملي ناميده است در همين سال شورشيان آنگولا در فصل بارندگي حملات خود را عليه قواي پرتغال آغاز كردند. /رجوع شود به 1915/

1964 ميلادي / 1343 هجري شمسي
ماه مه 1964، سازمان آزاديتخش فلسطين ( o.l.p) در جريان مجمع ملي فلسطين، در بيت المقدس ايجاد گرديد؛ - و تحت فشار ناصر- احمد شكيري در راس آن قرار گرفت.

1964 ميلادي / 1343 هجري شمسي
سازمان عمران منطقه اي در تابستان 1343 برپا شد، كه عبارت بود از اتحاديه اقتصادي منطقه اي ميان پاكستان، ايران و تركيه . در آن ايام پاكستان به خاطر نداشتن پشتيباني از سوي آمريكا در زمينه اختلافي كه سر كشمير با هندوستان داشت، به جمهوري چين نزديك شده بود و از پيمان نظامي آسياي جنوب شرقي «سيتو» كنار كشيده بود. اين حالت، موجبات نارضايتي آمريكاييها و نگراني ايران و تركيه را فراهم كرده بود.[3]

1966 تا 1976 ميلادي /1345 تا 1355 هجري شمسي
انقلاب فرهنگي چين از ژوئن 1966 آغاز گشت و در طي چهار سال، دانشگاهها و بسياري از مؤسسات آموزشي ديگر بسته ماند، تا دوباره در اكتبر 1970 گشوده گرديد. اين انقلاب نتايج مثبت و منفي داشت اما وقوع آن يك ضرورت بود. برخيها اين انقلاب را يك كودتا، ميان مائوتسه تونگ و حريفانش (ليوشائوچي) قلمداد كردند كه هدف آن ابقاي مائو بر سر قدرت بود. ــ «در انقلاب فرهنگي چين دو عنصر را بايد در نظر داشت يكيعمل و ديگري سياست... در نظر چينيها، بنياد آموزش بر عمل است. اين وابستگي علم و عمل كه ريشه در تفكر كهن چين دارد، در دوران جديد ملهم شده است از تعليمات مائو تسه تونگ، از همه معروفتر مقاله اي است تحت عنوان «دركردار» كه در همان آغازش آمده است: «شناخت ناشي ميشود از كردار اجتماعي»... مائو توضيح ميدهد: «فعاليت توليدي انسان، اساس فعاليت عملي او را تشكيل ميدهد، و براي ساير فعاليتهايش تعيين مشي مي كند..» نيز دانسته هاي بشر ذاتا از فعاليت توليد مادي او سرچشمه مي گيرد. در طي اين فعاليت است كه بتدريج پديده هاي طبيعت و خواص و قوانينش بر او مكشوف مي گردد..»[4]
1967 ميلادي / 1346هجري شمسي
5 ژوئن اين سال، مصادف بود با،آغاز جنگ شش روزه اسرائيل عليه اعراب

1968 ميلادي / 1347 هجري شمسي
در16 ژوئيه 1968، مجمع ملي فلسطين عاليترين مرجع فلسطين گرديد. اين مجمع با فرمول جديد دو باره در فوريه 1969 در قاهره تشكيل شد، ياسر عرفات رئيس هيات اجرائي جديد شد. اين مجمع متشكل از 112 عضو سه ساله بود.

1971 ميلادي/ 1350 هجري شمسي
سازمان چريكهاي فدائي خلق از وحدت دو گروه، موسوم به «گروه پيشتاز» و «گروه پيشاهنگ»، تشكيل گرديد. ودر فروردين ماه سال 1350 بعد از انجام عملياتهاي چريكي، با انتشار چند اعلاميه، موجوديت خود را اعلام نمود.
اعضاي اصلي گروه پيشتاز عبارت بودند از: بيژن جزني و ظريفي و اعضاي اصلي گروه پيشاهنگ را مسعود احمد زاده، امير پرويز پويان و عباس مفتاحي تشكيل مي دادند. اين دو گروه قبل از سال 1350 مستقل از هم عمل مي كردند اما از اواسط سال 1349 تا فروردين ماه 1350 طي يكسري مباحثات وتبادل نظرهاي تئوريك و نهايتا اعتماد به هم، «سازمان چريكهاي فدائي خلق» را تشكيل دادند.[5]

1973 ميلادي/ 1352 هجري شمسي
روز پنجشنبه 22 مهر ماه 1352 دكتر سمسار از سردبيري روزنامه كيهان عزل و امير طاهري اين سمت را عهده دار گرديد. امير طاهري كسي بود كه در دوران دانشجويي در اروپا عضو كنفدراسيون دانشجويان بود. و در عين حال با ساواك همكاري نزديكي داشت.[6] بعد از اين اقدام روزنامه ي كيهان دچار تغييرات شديدي شد. آنگاه محاكمه گلسرخي و كرامت الله دانشيان و عده ي ديگر در دادگاههاي نظامي شروع گرديد و هر دو نفر آن ها محكوم به اعدام گشتند.

1974 تا 1975 ميلادي / 1353 تا 1354 هجري شمسي
افسران ارتش پرتغال كه به دنبال انتشار كتاب «ژنرال اسپينولا» اقدام به تشكيل «نهضت نيروهاي مسلح» كرده بودند، در 25 آوريل 1974 با كودتائي بدون خونريزي «امريكوتوماز» رئيس جمهور و نخست وزير و اعضاي هيات دولت را دستگير كردند و تشكيل «جبهه نجات ملي» را اعلان داشتند. در 26 نوامبر 1974 بين وزير هماهنگي سرزمينهاي فراسوي درياهاي پرتغال و فردي از اعضاي هيات اجرائي آزادسازي «سائوتومه» و «پرنسيپ»، موافقت نامه اي در الجزاير به امضا رسيد كه طبق آن از 12 ژوئيه 1975 به اين دو مستعمره استقلال كامل داده مي شد. در 30 دسامبر 1974 طي موافقت نامه ي ديگري استقلال گينه و دماغه سبزاز ژوئيه 1975 به بعد امضا شد، در 31 دسامبر 1974 وزراي امور خارجه پرتغال و هندوستان موافقت نامه اي امضا كردند كه طبق آن پرتغال حاكميت هندوستان را بر مستملكات سابق خود در آن كشور يعني گوا ـ ديوـ داراـ ناگارهالي، به رسميت شناخت. و نهايتا آنگولا استقلال كامل خود را با موافقت رئيس جمهور پرتغال، از 11 نوامبر 1975 بدست آورد.[7]


1974ميلادي/ 1353 هجري شمسي
محمد رضا شاه پهلوي تصميم به تاسيس حزبي گرفته بود كه در برگيرنده همه ي افراد ملت ايران باشد. لذا در اين سال حزب فراگير رستاخيز تاسيس گرديد.

1975ميلادي/ 1354 هجري شمسي
در اين سال درآمد نفت ايران به 23 ميليارد دلار رسيده بود. در ششم بهمن همين سال شاه به مناسبت آن روز نطقي ايراد كرد، «در اين نطق وجود فساد در دستگاه هاي دولتي را گوشزد كرد و ضرورت مبارزه با آن را و تشكيل يك هيات پنج نفري براي مبارزه با فساد. اين ها ژست هاي روشنفكرانه اي بود كه ايشان مي گرفت براي اين كه خود را مبرا جلوه بدهد. اما خيلي ها مي دانستند كه او دروغ مي گويد و بزرگترين عامل فساد خود و خانواده اش هستند...»[8]

1976 ميلادي / 1355 هجري شمسي
لئونيد برژنف دبير كل كميته ي مركزي حزب كمونيست اتحادشوروي در گزارش خود به كنگره بيست و پنجم حزب كمونيست در 1976 تاكيد كرد: «هرزمان تهديدي جدي براي سلطه ي سرمايه داري انحصاري و عوامل سياسي اش پيش آيد. امپرياليسم ماسك دمكراسي را از چهره بر مي دارد و هيچ عاملي جلوداررش نيست. امپرياليسم آماده است تا حاكميت دولت ها و قوانين را پايمال كند و خصائل انساني را به گور فراموشي بسپارد. افترا، فريب مردم، محاصره اقتصادي، خرابكاري، ايجاد گرسنگي، بي خانماني، رشوه، تهديد، تروريسم، قتل رهبران سياسي، قتل عام فاشيست مآبانه...چنين است سلاح عملكرد و سلاح رايج امپرياليستها...»[9]

1977 ميلادي / 1356 هجري شمسي
قانون اساسي جديد شوروي تصويب شد. در اين قانون شوروي سيستم حكومتي فدرال را تضمين مي كند و حتي در اصل 72 حق خروج جمهوري ها و مليت ها از فدراسيون پيش بيني شده است. در اين قانون حزب و دولت يكي مطرح مي شود (قبلا منفك بودند) يعني حزب قدرت رهبري كننده دولت است.

1977ميلادي/ 1356 هجري شمسي
در 26 ارديبهشت سال 56 مرحوم دكتر علي شريعتي به اروپا رفت گويا قصد داشت همراه خانواده خود مدتي در آنجا اقامت كند. اما در 29 خرداد همان سال صبح از خواب بيدار نگرديد. و دارفاني را وداع گفت. رژيم پهلوي اجازه انتقال جنازه ي آن نويسنده برجسته را از لندن به تهران نداد، و جنازه ي وي در سوريه در مقبره ي موسوم به حرم حضرت زينب (س ه) به خاك سپرده شد. در پائيز همين سال كانون نويسندگان ايران تشكيل شد و بلافاصله به وسيله ي كانون هاي نويسندگان سراسر جهان مورد تاييد قرار گرفت. هم زمان با تشكيل كانون نويسندگان ايران، انجمن حقوقدانان ايران، انجمن قضات و انجمن ايراني دفاع از آزادي و حقوق بشر اعلام موجوديت كردند.

1977ميلادي/ 1356 هجري شمسي
در دهم ديماه 1356 مقاله ي توهين آميزي نسبت به امام خميني (رـ ه) در روزنامه ي اطلاعات با امضاي «رشيدي مطلق» منتشر گرديد. اين مقاله همانند كبريتي بود بر انبار باروت خشم مردم از رژيم كه مقدمه اي بر خيزش طلاب قم و قيام 29 بهمن تبريز و شهرهاي ديگر(به بهانه هاي مراسم عزاي هفتم يا اربعين شهداي شهرهاي قبلي) و نهايتا پيروزي انقلاب اسلامي ايران گرديد. رهبران اصلي اين جنبش را علماي برجسته شهرها و شهرستانها و در نهايت امام خميني (ر- ه) تشكيل مي داد كه در اين مورد همه مردم و صاحب نظران سياسي با اندكي تفسير شخصي اتفاق نظر دارند مثلا خانم كيان كاتوزيان چنين مي نويسد: «... رنگ مبارزه به كلي از آن روز و بعد از انتشار آن مقاله عوض شد مبارزات را در حقيقت و به كمك «قلم» روشنفكران و نسل جوان دانشجو واستادان و معلمين شروع كردند، اما با اين حركت صحنه مبارزه به مسجد منتقل شد و سنگر اصلي مبارزه مسجد شد و بازيكنان اصلي روحانيون و طلبه ها.»[10]

1978ميلادي/ 1357 هجري شمسي
28 مرداد اين سال مصادف بود با فاجعه سينما ركس آبادان كه موجب كشتار فجيعي از مردم بيگناه شد. بطوري كه 700 نفر از تماشاگران در آن سينما همه ي درهاي ورودي و خروجي را به روي خود بسته ديدند و در اثر حرارت آتش و دود كشته شدند. عامل اين جنايت از طرف مردم ، دولت آموزگار و ساواك شناخته شد، اما خود رژيم در مقابل اين اتهامات سكوت كرد و عكس العمل جدي نشان نداد. پس از سقوط دولت آموزگار، شريف امامي، استاد اعظم لژ فراماسونري ايران و رئيس مجلس سنا و رئيس بنياد پهلوي به نخست وزيري انتخاب شد.

[1] ر. ك : ژيلبردنوايان: الفتح سخن مي گويد.
[2] بيست كشور آمريكاي لاتين، مارسل نيدرگانك، ترجمة محمد قاضي ، جلد سوم، ص 868.
[3] ر. ك: خاطرات دكتر علينقي عاليخاني: سياست و سياستگذاري اقتصادي در ايران. نشر آبي،1381 صص151- 150
[4] (كارنامه سفر چين.محمد علي اسلامي ندوشن.مؤسسه انتشارات امير كبير .چ اول ص 406)
[5] بحران در تشکلهای سیاسی چپ به قلم بنده حقیر: به زودی منتشر خواهد شد.
[6] رجوع كنيد : از سپيده تا شام. كيان كاتوزيان (حاج سيد جوادي). نشر آبي چ دوم. 1381
[7] آنگولا. داگلاس ل.ويلر، رنه پلي سيه. محمود فخرداغي. انتشارات خوارزمي چ اول 1355 صص 405- 402
[8] از سپيده تا شام. كيان كاتوزيان (حاج سيد جوادي). نشر آبي چ دوم. 1381 صص 10- 9
[9] توطئه سركوب ناراضيان آمريكا. ايگورگي يوسكي، ويكتور اسميلوف. مجيد عمراني.انتشارات آلفا چ اول 1358. ص190
[10] از سپيده تا شام. كيان كاتوزيان (حاج سيد جوادي). نشر آبي چ دوم. 1381 ص 27