جبران كنندهها:
1- خازنها2-سلفها(راكتورها)تاسيسات جانبي:1- اتاقفرمان.
2- اتاق رله .
3- باطريخانه.
4- ديزل ژنراتور.
5- تابلو توزيع AC
6- تابلو توزيع DC
7- باطري شارژر.
8- روشنايي اضطراري.
9- روشناييمحوطه.
10- تاسيسات زمين كردن و حفاظت در مقابل صاعقه.
بي خط:
به موقعيتست و تعداد وروديها و خروجيها بستگي دارد و به مجموعه اي از تجهيزات كه تشكيل يك خطورودي يا خروجي را بدهند بي خط گفته مي شود كه شامل:
2- برقگير
3- ترانسجريان
4- لاين تراپ
5- سكسيونر ارت
6- سكسيونر خط
7- ترانس جريان
8- سكسيونر
9- بريكر
10- سكسيونر
*بي ترانس:
به تعداد ترانسهاي قدرتبستگي دارد و به مجموعه تجهيزاتي كه ارتباط باسبار و ترانسفورماتور را برقرار مينمايد بي ترانس گفته مي شودو شامل:
1- سكسيونر
2- بريكر
3- سكسيونر
4- ترانس جريان
5- ترانس ولتاژ
6- برقگير
*تله موج يا تله خط يا موج گير:Line Trap, vawe Trap
از خطوط انتقال نيرو به منظور سيگنالهاي مختلف نظر سيگنالاندازه گيري و كنترل ار راه دور,مكالمات تلفني,تله تايپ,حفاظت جهت ارسال و دريافتفرمان از پست هاي ديگر نيز استفاده مي شود. جهت جلو گيري از تداخل اين سيگنالها كهداراي فركانس بالا مي باشند و جدا كردن آنها از فركانس سيستم قدرت و هم چنين بهمنظور جلو گيري از انتقال سيگنال به قسمتهاي ديگر و امكان ايجاد عملكرد صحيح از موجگير استفاده مي شود.موج گيربايد طوري باشد كه بتواند حداكثر جريان نامي و جريانهاياتصال كوتاه را تحمل نمايد, موج گير بطور سري در انتهاي خطوط انتقال نيرو و درايستگاهها نصب مي شود و بعد از ترانسفورماتورهاي ولتاژ قرار مي گيرد) در انتها وابتداي خطوط قرار مي گيرد).
سيگنالهاي p.L.c داراي فركانس بالا بوده و در شبكۀايران از 30khz تا500khz تغيير مي كند.موج گيرها معمولا از يك سلف كه داراي هسته ميباشد و يك مجموعه خازن و مقاومت كه مجموعا بطور موازي با هم قرار گرفته اند تشكيلمي شود از سلف(سيم پيچ) جريان خط بطور مستقيم عبور نموده و مجموعه خازن و مقاومتمعمولا در داخل سيم پيچ نصب مي گردند.
در يك موج گير براي تغيير فركانس و پهنايباند مسدود كننده فقط با تعويض خازن و تغيير ظرفيت آن اين عمل صورت مي گيرد. بهمنظور حفاظت لاين تراپ در مقابل اضافه ولتاژهاي ناگهاني كه ممكن است در دو سر لاينتراپ پديد آيد از برقگير استفاده مي شود.
*موج گيرها در پستهاي فشار قوي به سهطريق نصب مي شوند:
1- بصورت آويزي
2- نصب موج گير بر روي مقره اتكايي
3- نصب موج گير بر روي ترانسفورماتور ولتاژ.(مزيت اين طرح صرفه جويي در زمين پست است.)
*تذكر :موج گيرها فقط در دو انتهاي خطوطي كه سيستم P.L.C بين دو پست برقرارباشد نصب مي گردد و معمولا بر روي دو فاز نصب مي شوند.( گاهي بر روي يك فاز ويا هرسه فاز نيز نصب مي گردند.)
*كليدهاي قدرت (بريكركليدهاي فشار قوي تنها يك وسيلۀ ارتباطي بين مولدها و ترانسفورماتورهاو مصرف كنندها و خطوط انتقال انرژي و يا مجزا كنندۀ آنها از يكديگر نيستند,بلكهحفاظت دسيگاهها و سيستمها الكتريكي را در مقابل جريان زياد بار و جريان اتصال كوتاهبه عهده دارند.
*شرايط و مشخصات بريكرها:
**در حالت بسته: بايد در مقابل عبورجريان بار و حتي جريان شديد اتصال كوتاه از خود مقاومت قابل ملاحظه اي نشان ندهند ونيز در مقابل اثرات حرارتي و ديناميكي اين جريانها در يك زمان طولاني داراي پايداريو ثبات قابل ملاحظه اي باشند
**در حالت باز : بريكرها بايد قادر باشند اختلافسطح الكتريكي موجود بين دو كنتاكت باز را بطور كاملا مطمئن تحمل نمايد.
- تمامقسمتهاي كليد در شرايطي كه هم پتانسيل فشار را الكتريكي شبكه هستند بايد در موقعقطع و يا در حالت وصل بطور كاملا مطمئن نسبت به زمين و نسبت به قطبها و تيغه هايديگر ايزوله و عايق باشند.
- بريكرها بايد قادر باشند مدار الكتريكي را در زيرولتاژ نامي ببندند( بريكرها معمولا براي ولتاژ ماكزيمم شبكه طراحي مي شوند).
- بريكرها بايد قادر باشند مدار الكتريكي را در ضمن عبور جريان باز كنند.
- بريكهها بايد قابليت سرعت عملكرد بالايي در قطع و وصل مدار الكتريكي را داشتهباشند.
- بريكرها محدوديت جرياني ندارند و براي بزرگترين جريانهاي اتصال كوتاهساخته مي شوند.
- يكي از مشخصات مهم بريكرهاي قدرت زمان تاخير در قطع كليد است. اين زمان عبارت است از حدفاصله بين لحظه فرمان قطع توسط رله مربوط و آزاد كردن ضامنقطع كليد تا خاموش شدن كامل جرقه.
*ويژگيهاي مشترك بريكرها:
1- داشتنمكانيزم عملكرد قطع و وصل : operating Mechanism
2- داشتن مكانيزم خاموش كردنجرقه در اتاق جرقه: Arcextinction Inarcing Chamber
3- داشتن كنتاكتهاي اصليبريكر(كنتاكتهاي ساده و متحرك Fixed& Moving Contacts
4- داشتن سيم پيچ هاي قطع و وصل: Triping coil& Closing Coil
5- داشتن كنتاكتهاي فرعي: Auxiliary Contact
6- داشتن مداراتكنترل بريكر: Control Circuits Circuit Breaker
*انواع بريكر از نظر محل نصب:
1- نصب در فضاي آزاد:Out Door
2- نصب در تاسيسات داخلي: In Door
*بريكرها بر اساس مكانيزم خاموش كردن جرقه بصورت زير تقسيم بندي ميشوند:
1- بريكر تانك روغن يا روغني: Bulk Oil Circuit Breaker
2- بريكركم روغن يا نيمه روغني: Minimum Oil Circuit Breaker
3- بريكر گازي SF6 : Sulphur- hexafluoride(sf6) C.B
4- بريكر با محفظهء خلاء: Vacuum Circuit Breaker
5- بريكر هوايي: Air Circuit Breaker
6- بريكر هواي فشرده: Air Blast Circuit Breaker
*بريكرهاي روغني:
جرقه , روغن دي الكتريك راتجزيه مي نمايد و گازهاي ناشي از اين تجزيه باعث افزايش فشار درون محفظه اي كه قطعكننده درآن نصب مي شود مي گردد. گازها از طريق سوراخ هايي درون محفظه هدايت ميگردند و جرقه درون سوراخ ها كشيده شده و توسط جريان گاز خنك ميگردد. هنگاميكه بريكريك مدار فعال را قطع مي نمايد, روغن بخاطر گرماي شديد تجزيه شده و گازها و بخاراتهمچون گازH2 به مقدار 70 درصد C2H2به مقدار 20 درصد و CH2 به مقدار 10 درصدو مقداركربن از روغن متصاعد مي شود كه از ميان گازهاي مذكور هيدوژن( H2 ) از قدرت ديالكتريك خوبي براي حذف و از بين بردن قوس الكتريكي برخوردار است , پس از قطع جرقهفضاي كنتاكتها توسط روغن دي الكتريك تازه پر مي گردد و قدرت عايقي كافي بينكنتاكتها تامين مي گردد.
.
*نقش روغن در بريكرهاي روغني:
1- براي عايقكردن كنتاكتها از بدنه تانك روغن و نيز از زمين.
2- براي آماده كردن يك واسطۀعايقي در ميان كنتاكتها بعد از خاموش شدن جرقه.
3- براي توليد هيدروژن در مدتبوجود آمدن قوس.
نكته: در اين نوع كليدها عموما يك كنتاكت متحرك و دو كنتاكتثابت وجود دارد.
*نكات ضعف بريكرها روغني:
1- روغن باعث كربونيزه شدن و ايجادرسوبات در داخل كليد مي شود.
2- تركيب هوا و هيدروژن باعث ايجاد انفجار و آتشسوزيهاي خطرناك مي شود.
3- ترشح و نشت از مخزن امكان آتش سوزي و انفجار را در بردارد ,اين محدوديت نياز به يك تانك روغن بزرگ دارد كه در ولتاژ و جريانهاي خيليزياد امكان ساخت تانك روغن متناسب با آن جريان و ولتاژ وجود ندارد.
4- حجم بسيارزيادي را اشغال مي نمايد بخصوص در ولتاژ هاي بالا.
5- به سرويس و بازديد مرتب ازكنتاكتها و روغن نياز دارد.
6- براي كليد زني هاي مكرر مناسب نيستند.
7- دربريكرهاي روغني هر سه فاز مي توانند داخل يك تانك قرار داشته باشند و يا اينكه هرفاز تانك مخصوص به خود را داشته باشند.
*دلايل خاموش شدن جرقه:
1- طولاني شدنقوس( ناشي از عملكرد بازوي مكانيكي).
2- خنك شدن جرقه.
*با افزايش طولجرقه,سطح تماس جرقه با روغن بيشتر شده در نتيجه انتقال حرارت روغن بيشتر و قوس خنكتر مي شود.
*دسيكانكت( سكسيونر Discon nect
كليدهاي غير قابل قطع و وصل در زير بار و جريانهاي اتصال كوتاه ميباشند,اين نوع كليدها فاقد محفظۀ خاموش كنندۀ جرقه هستند و تيغه ها كاملا قابل رويتمي باشند و هدف از بكار گيري آنها در پست هاي فشار قوي جدا كردن دو قسمت پست ازيكديگر مي باشند.
*سكسيونرها در ولتاژهاي متفاوت ساخته مي شوند و از سه قسمتاساسي ساخته مي شوند:
1- تيغه هاي حامل جريان
2- مقره هاي اتكايي
3- مكانيزم عمل كننده و اهرمهاي مربوطه
*مكانيزم عمل كنندۀسكسيونرها:
1-دستي: كه در اينحالت مكانيزم عمل كننده توسط دست تحريك ميشود.
2-موتوري: كه مكانيزم عمل كننده توسط يك موتور الكتريكي كه به يك سيستمگيربكس متصل است به اهرمهاي عمل كننده نيرو وارد مي كنند و باعث باز و بسته شدنسكسيونرها مي شود.
*انواع ديسكانكتها:
1- دوراني( دوستونيدرولتاژهاي 132kv و بالاتر مورد استفاده قرار مي گيرند و عملكرد آنها بصورت موازي باسطح زمين با زاويۀ 90 درجه صورت مي گيرد.
2- دوراني( عموديكهدر تمام سطوح ولتاژ مورد استفاده قرار مي گيرند.( سكسيونر تيغه اي)
3- قيچي شكل( پاندو گرافدرجاهايي كه اختلاف ارتفاع دارند معمولابكار مي رود.
4- دسيكانكتهاي زانوئي( چاقويي
5- ديسكانكت زمين: Earthing Switch & Grounding Switch
اين ديسكانكتها معمولاداراي يك اينترلاك الكتريكي و يا مكانيكي با سكسيونرهاي خط و يا ترانسها,راكتورها, بانكها خازني مي باشند بدين مفهوم كه تا سكسيونر سر خط يا ورودي به ترانس باز نباشدبسته نخواهد شد و تا زماني كه سكسيونر زمين بسته باشد سكسيونر مربوط بسته نخواهدشد.
*شرايط باز و بسته شدن ديسكانكتها:
1- تنها در مدار جريانهاي شارژخازني خطوط يا جريانهاي مغناطيس كنندگي ترانسهاي توزيع كوچك وجود داشته باشد.
2- با باز و بسته شدن كليد ولتاژ دو سر كليد تغيير نكند.
3- بعلت اينكهكليدها در زير جريان باز و يا بسته نمي شوند و جريان عبوري از آنها تقريبا صفر استزمان قطع و وصل در سكسيونرها خيلي بيشتر از بريكرها است.
4- براي اطمينان ازعملكرد ديسكانكتها در ارتباط با بريكر مدارات فرماني بنام اينترلاك سيستم در نظرگرفته مي شود كه اين سيستم اينترلاك هم مي تواند الكتريكي باشد و هممكانيكي.
**برقگير(L.A) Lighting Arester
* براي حفاظت تجهيزات درمقابل اضافه ولتاژهايي كه مي توانند توسط دو عامل زير در شبكه قدرت ايجاد شود ازبرقگير استفاده مي شود:
1- عوامل بيروني از قبيل صاعقه و رعدوبرق
2- عواملداخلي كه بر اثر اختلالات شبكه و مواردي نظير سوئيچينگ,اتصال كوتاه و يا رزونانسممكن است پيش آيد.
*خصوصيات تجهيزات حفاظتي در مقابل اضافه ولتاژ بطور كليعبارتند از:
1- در مقابل ولتاژ نامي شبكه هيچ عكس العملي نشان ندهند.
2- درمقابل اضافه ولتاژهاي بوجود آمده بسيار سريع عكس العمل نشان دهند تا به تجهيزاتسيستم آسيب نرسد.
3- قابليت عبور جريان هاي بسيار زياد را داشته باشند.
4- پساز رفع اضافه ولتاژ و رسيدن ولتاژ به مقدار نامي عبور جريان از برقگير قطع و مداراتكاملا باز گردد.
*انواع برقگيرها:
1- برقگير ميله اي
2- برقگير سوپاپي
3- برقگير اكسيد روي z no
*مشخصات برقگير:
1- ولتاژ نامي : Rated Voltage
- كه عبارت است از حداكثر مقدار مؤثر ولتاژي كه برقگير در دو سرخود مي تواند كند و عملكردي نداشته باشد.
2- فركانس نامي : Rated Fregaency
F=50 Hz or 60 Hz - ,فركانس شبكه ايكه برقگير در آن نصب ميشود
3- ولتاژ جرقه با فركانس صنعتي: Paver Frequency Spark Over Voltage
- عبارت است از حداقل مقدار ولتاژي كه در فركانس صنعتي و در صورت اعمال بهبرقگير باعث ايجاد جرقه در دو سر آن مي شود.
4- ولتاژ جرقه اي ناشي از موجضربه اي: Impulse Spark Over Voltag
- مقدار پيك موج ضربه اي 1.2/50 ميكروثانيه كه در صورت اعمال به برقگير باعثآن مي شود.
5- حداكثر جريانتخليه:Rated Discharge Current
- حداكثر جرياني كه از برقگير مي تواند عبورنمايد در هنگام تخليه بدون آنكه بهبرقگير صدمه اي وارد گردد.
6- ولتاژباقيمانده:Residerad Voltage
- مقدار ولتاژي كه در صورت عملكرد برقگير در دو سرآن ظاهر مي شود كه بستگی به جريان برقگير دارد.
*كنتور برقگير: Arester Conter
-براي اينكه تعداد دفعاتي را كه برقگير در اثر اضافه ولتاژها عمل كرده واز خودجريانعبور داده است از جهت كاربرد آن در طراحي هاي آينده و برداشتهاي آماريداشتهباشيم از كنتور استفاده مي كنيم. به ازاي هر بار عملكرد برقگير كنتور يكشماره راثبت خواهد كرد كه با توجه به آن تعداد عملكردها در پايان هر ماه , فصليا سال قابلقرائت و ثبت خواهد بود.
((( ترانسفورماتورهاي اندازه گيري )))در شبكه قدرت ولتاژ و جريان بقدري زياد هستندكه نمي توان از آنها مستقيما براي عملكرد رله ها و دستگاههاي اندازه گيري(آمپر مترو ولتمتر) استفاده كرد به همين دليل از وسايلي به نام ترانسهاي جريان و ولتاژاستفاده مي شود تا كميات الكتريكي را متناسب با ولتاژ و جريان شبكه در سطحي قابلاستفاده براي رله ها و دستگاههاي اندازه گيري در اختيار آنها قرار دهند.
بعبارتديگر ترانسفورماتورهاي اندازه گيري , ترانسفورماتورهاي كاهنده اي هستند با قدرتخيلي كم كه جريان و ولتاژ را به مقدار قابل سنجش براي دستگاههاي اندازه گيري كاهشمي دهند و وسايل اندازه گيري و حفاظتي(رله ها) از شبكه قدرت ايزوله و مجزا ميگردند.
*ترانسفورماتور ولتاژ: (P.T)
ترانسفورماتوري است كه در آن ولتاژثانويه متناسب و همفازي با ولتاژ اوليه بوجود مي آيد وبراي تبديل ولتاژ يكسيستم به ولتاژي مناسب جهت وسايل اندازه گيري و يا حفاظتي بكار مي رود و نيز مداراتاندازه گيري وحفاظتي را از مدار قدرت ايزوله مي سازد.
اين ترانسفورماتورها نيزنظير ساير ترانسفورماتورها بر اساس القاء الكترومغناطيس عمل نموده و ولتاژ فشار قويرا به ولتاژهاي استاندارد تبديل مي نمايد.
P.T- ها در ولتاژهاي زياد داراي مخزنروغن بوده كه سيم پيچهاي اوليه وثانويه را درون خود جاي مي دهد و شامل قسمتهاي زيراست:
- سيم پيچ فشار قوي
- سيم پيچ فشار ضعيف
- مواد عايقي كه درولتاژهاي بالا معمولا روغن و در ولتاژهاي پايين از نوع خشك مي باشد
- هسته
- جدار عايقي خارجي آن
*ترانسفورماتورهاي ولتاژ از نظر ساختمان به دو دستهتقسيم مي شوند:
1- نوع تك بوشينگي:Single Bushing
2- نوع دو بوشينگي: Double Bushing
براي اندازه گيري ولتاژ فاز به زمين از P.T هاي تك بوشينگي استفاده ميشود.
P.T هاي تك بوشينگي از نظر ساخت ارزان قيمت بوده و بصورت ستاره تهيه ميشوند.
P.T ها كلا بصورت موازي در شبكه قدرت نصب مي شوند.
P.T ها بايدداراي خصوصيات زير باشند:
1- افت ولتاژ و افت توان در سيم پيچ هاي اوليه وثانويه حداقل باشد.
2- فلوي پراكندگي بسيار كم باشد.
3- هسته به اشباعنرود.
نكته مهم: بهترين حات براي P.T اين است كه ثانويه آن باز باشد يعنيامپدانس بالايي داشته باشد تا جريان عبوري از آن بسيار محدود گردد.
*تفاوت P.TوC.T :
تفاوت آنها در پارامترهاي مدار معادل يعني:
1- تفاوت در مقاومت سيمپيچها
2- تفاوت در مشخصه هسته ها
**نكته**
عموما P.T ها بصورت تكفاز مورداستفاده قرار مي گيرند.
*كاربرد P,T ها:
- در سيستم حفاظت
- در سيستماندازه گيريكه كاربرد P.T ها بصورت مشروح چنين است:
- اندازه گيريولتاژ
- اندازه گيري توان
- اندازه گيري ضريب قدرت
- بهره گيري براي مدارسنكرون چك
- استفاده در حفاظتهاي O/V---U/V---Directional
*P.T بايد درجايي نصب گردد كه از بي برق بودن فيدر مطمئن شويم پس محل نصب P.T:
- در دو سرخطوط انتقال ودر كنار Line Trap.
- در ورودي و خروجي ترانس قدرت.
- در زير هرشين بايد P.T وجود داشته باشد.
* ملاحظات عمومي در P.T*
1- در ثانويه P.T مي توان از چندين كر استفاده كرد كه هر كر امكان دارد از چندين تپ تشكيل شده باشد. از يك دسته از كرها براي اندازه گيري واز دسته ديگر براي حفاظت استفاده مي شود كهكلاس دقت كرهاي اندازه گيري بايد بالاتر از كرهاي حفاظتي باشد.
2- در بعضي ازموارد امكان دارد كه ثانويه P.T اتصال كوتاه گردد كه باعث مي شود جريان زيادي ازثانويه P.T عبور نمايد كه چون هسته P.T در نزديكي اشباع كار مي كند باعث صدمه ديدن P.T خواهد شد به همين منظور از فيوز (MCB) استفاده مي شود و هر كر يك (MCB) برايخودش بايد داشته باشد.
- ترمينالهاي ثانويه در P.T با حروف كوچك و در طرفاوليه با حروف بزرگ مشخص مي گردند. تپ ها در ثانويه در قسمت راست و تعداد كرها درثانويه با رقم در سمت چپ مفهوم مي شوند.
تعاريف و كميات مهم در P.T :
* ولتاژ نامي
* نسبت تبديل و هميشه فاز به زمين مد نظر است
* بار در ثانويه P.T( بردن)
* خروجي نامي ترانس
* درصد خطاي ولتاژ
* خطاي جابجاييفاز
* كلاس دقتسطح عايقي:
ضريب ولتاژ نامي:
مصرف ميزان اضافهولتاژ مجاز روي p.T است كه اين ضريب به مدت زمان اضافه ولتاژ بستگيداردمثلا:
p.T ها بطور معمول10 درصد اضافه ولتاژ را تحمل مي نمايد.
P.T هابطور معمول 50 درصد اضافه ولتاژ را به مدت 60 Secتحمل مي نمايد.
p.T ها بطورمعمول 100 درصد اضافه ولتاژ را به مدت 30 Sec تحمل مي نمايد.
Capacitor Voltage Transformer Or C.V.T
ترانسفورماتور ولتاژ خازن عبارت است از يكوسيلۀ تقسيم كنندۀ ولتاژ با استفاده از خازن ويك ترانسفورماتور الكترومغناطيسي. دستگاه تقسيم كنندۀ ولتاژ از تعدادي خازن بصورت سري درست شده است با انتقال يكولتاژ به دو سر مجموعۀ خازن بعلت وجود مقاومت خازن Xc افت ولتاژهايي در دو سر هر يكاز خازنها بوجود مي آيد. در صورتي كه خازنها را با ظرفيت يكسان انتخاب كنيم افتولتاژ دو سر هر يك از خازن ها برابر خواهد بود.
در ولتاژهاي بالاتر از 63 kv بعلت سهولت در طراحي و از نظر اقتصادي از C.V.T استفاده مي نمايند. قدرت خروجي( بردن Burden ) C.V.T يا P.T ها به طريق استاندارد IEC يكي از مقادير زير است (160,200,350,500 Va) از ترانسفورماتورهاي ولتاژ خازن در سيستم هاي مخابراتي پستموسوم به( P.L.C ) power line Carrier نيز استفاده مي شود.
__________________
ميدانستم ، ميدانستم روزي خورشيد نيز خاموش خواهد شد خدايا آيا او نيز فراموش خواهد شد ....
رويايم را ببين
خداوند در آن گوشه زيز سايه سار درخت لطف خويش
با لبخند
نفسهايت را سپاس ميگويد
پس بر تو چه گذشته كه اينچنين
آرزوي مرگ ميكني ......
ببين فرصت نيست
فرصت براي بودن نيست
پس سعي كن
تا درخت را احساس كني
سبزه رابشنوي
و بوسه دادن را از گل سرخ بياموزي
تا روزي
شايد
درخت را تا مرز انار
تعقيب كني (تاري)
ویرایش توسط تاري : 09-17-2009 در ساعت 12:55 PM
|