خه ونامه ی کوردی

[behnam5555]

به شی (20)

ئه مه ش چه ند ووشه یه كی تری هه ڵبژێردراوی فه رهه نگی خه ونامه ی كوردی یه هیوادارم سوودی لێ وه ربگرن :

(1) : دایك :: ببنینی دایك له خه ودا له بینینی باوك باشتره ، نه خۆش له خه ودا ببینێ له دایك ئه بێت ئه مرێ چونكه مردوش وه ك منداڵ به قوماش

ئه پێچرێته وه ، ئه و كه سه ی هه ژارو ده ست كورت بێت و له خه ودا ببینێ له دایك ئه بێت ئه و كه سه ده وڵه مه ند ئه بێت چونكه پاره و خه رجی

منداڵ له سه ر خۆی نی یه .

(2) : لووت :: لووت له خه ودا به مانای پاره و باوك و كوڕو براو هاوسه ر وشه ریك وكرێكار دێت ،ئه و كه سه ی له خه ودا ببینێ لووتی ڕێك وپێك و

جوانه ئه و كه سه كه س و كارو خزم و شه ریك و كرێكاری ڕێك و پێكی هه یه ، لووتی ڕه ش یان گه وره غه م و خه فه ته ، له خه ودا بۆنی خۆش

شكۆمه ندی یه ، لووتی زۆرهه سانه وه و منداڵ و كه س وكاره ، لووتی ئاسن یان لووتی زێڕ تاوان و كاره ساتی به دواوه یه ، به ڵام لووتی زێڕ یان زیو

بۆ بازرگان یان تاجرقازانجێكی زۆره ، هه روه ها لووت له خه ودا هه واڵی نهێنی ده رده بڕێ ، بینینی لووت له خه ودا ڕزگار بوون و ده رباز بوونه ،

ئه و كه سه ی له خه ودا لووتی بگیرێت بۆن نه كات ئیش وكاروباری په كی ئه كه وێت ، نه خۆش له خه ودا لووت ببینێ چاك ئه بێته وه ، كورت بونی

لووت له خه ودا كاره ساته ، لووتی گه وره یان لووت خوار له خه ودا هه ق و سه ر شۆڕی یه ، ئه و كه سه ی لوتی خوێنی لێ بێت و جل و به رگه كه ی

به خوێن پیس بێت پاره ی حه رامی ده ست ئه كه وێت ، ئه و كه سه ی دوو لووتی هه بێت دوو كوڕی ئه بێت یان له گه ڵ كه س و كاری دا ناخۆشی و

ناكۆكی ئه بێت ، نه خۆش له خه ودا ببینێ لووتی بڕاوه ته وه ئه مرێ ئه گه ر نه خۆشیش نه بێت ئیفلاس ئه كات ، بۆنی خۆش له خه ودا خۆشی و

شادی یه یان له دایك بوونی كوڕه .

(3) : به خیل - چنۆك - قه ڵس :: نه خۆشی یه كی بێ ده رمانه ، له خه ودا به مانای دووڕووی و كرده وه ی ناڕه واو نزیك له ئاگر دێت ، هه روه ها

له وانه یه ده ست كورتی و هه ژاری بێت ،ئه و كه سه ی له خه ودا به زۆر پاره ی پێ خه رج بكرێت ئه و كه سه له مردن نزیكه ، به ڵام ئه و كه سه ی

به ڕه زامه ندی خۆی پاره خه رج بكات ئه وه خێرو خۆشی یه .

(4) : مێشووله :: له خه ودا دوژمنێكی بێ هێزه و به مانای غه م و خه فه تیش دێت ، ئه و كه سه ی له خه ودا مێشووله له گیانی خۆی دا ببینێ چه ند

كه سێكی شه ڕ خواز هێرش ئه به نه سه ری و په لاماری ئه ده ن و ئه ویش دڵ ته نگ ئه بێت ، ئه و كه سه ی له خه ودا ببینێ مێشووله یه ك چووه

ناو ده می و له وێشه وه چووه نا سگی ئه و كه سه په یوه ندی به مرۆڤێكی بێ هێزو بێ توانا ئه كات وهه ندێ پاره ی لێ قازانج ئه كات .

(5) : مردو ناشتن :: ئه و كه سه ی له خه ودا ببینێ مرد و ته رمه كه ی ناشترا ، سه فه رێكی دوور ئه كات و له وێ پێویستی به پاره ئه بێت ،

ئه و كه سه ی له خه ودا به زیندویی بنێژرێت تووشی غه م و خه فه ت ئه بێت وده ست گیر ئه كرێت ، ئه گه ر له ناو گۆڕه كه دا بمرێت

ئه و كه سه به غه م و خه فه ت ئه مرێ ، ئه گه ر له ناو گۆڕه كه دا نه مرێ ئه وه له غه م و خه فه ت و زیندان رزگاری ئه بێت ، ته نها دانانی

یان شۆڕكردنه وه ی ته رمه كه بۆ ناو گۆڕكاره ساتی به دواوه یه ، دانانی به رد له سه رته رمه كه مانای درووست كردنی خانوه ، چه ند خۆڵ بكرێته

سه ر گۆڕه كه ئه و كه سه ئه وه نده ی خۆڵه كه پاره ی بۆ دێت ، ئه و كه سه ی بخرێته ناو گۆڕه وه بێ ئیمان ئه بێت تا ئه و كاته ی له گۆڕه كه

ده رئه چێت ، ئه گه ر له پاش ناشتنی ته رمێك و خۆڵ كردنه سه ر گۆڕه كه ئاماده بوان ده ستیان پاك بكه نه وه ئه و كه سه ی له خه وه كه دا مردبوو

تۆبه ی قه بوڵ نی یه ، ناشتنی كه سێكی زیندو مانای ئه وه یه ئه و كه سه هه ژاره و ده وڵه مه ند ئه بێت یان زه ماوه ند ئه كات ، مردو مردوێكی تر

بنێژێت مانای به هێز بوون و یه ك گرتن و پته و بوونی خۆشه ویستی خزم و كه س و كاره .

(6) : گه ڕاندنه وه ی ئافره تی ته ڵاق دراو :: له خه ودا مانای چاك بوونه وه ی نه خۆشه یان گه ڕانه وه یه بۆ هه مان ئایین و مه زهه ب و پیشه ی

پێشووی .

(7) : گه ڕانه وه له سه فه ر :: له خه ودا مانای به جێ هێنانی كرده وه یه ك یان كارێكی هه قه و به جێ هێنانیشی ئه ركی ئه و كه سه یه ، هه روه ها

ووتراوه گه ڕانه وه له سه فه ر له خه ودا به مانای نه مانی غه م و خه فه ت و زیادبوونی ڕزق و ده ست كه وت دێت ، ئه و كه سه ی له خه ودا له

سه فه ر بگه ڕێته وه تۆبه ئه كات كه جارێكی تر كاری ناپه سه ندو ناڕه وا نه كات .

(8) : زه یتون :: له خه ودا پاره و خۆشی یه ، دار زه یتون پیاوێكی چاك و پیرۆزو سودبه خشه بۆ كه س و كاری ، هه روه ها ووتراوه دار زه یتون

ئافره تێكی پاك وبه شه ڕه فه یان كوڕێكی پێشه وایه ، زه یتونی زه رد غه م و خه فه ته له باره ی ئایین ، خواردنی زه یتون له خه ودا به ره كه ت و

خێره ، گه ڵای داری زه یتون له خه ودا پیاو چاكه ، هه روه ها زه یتون له خه ودا تیشكی ئیمان و هیدایه تی یاخی بوان و قوڕئان خوێندن وپاره یه

بۆ هه ژار و ده ست كورت یان ئه و قاچ و ده سته یه كه شكاوه و له گه چ گیراوه .

(9) : سمێڵ :: ئه و كه سه ی له خه ودا سمێڵی كورت كاته وه زۆر باشه ، ئه گه ر ببینێ سمێڵی درێژه باش نی یه ، ئه و كه سه ی سمێڵی زۆر درێژ

بێت و بێته ناو ده می و نه توانێ خواردن بخوات ئه و كه سه كاره ساتی به سه ر دێت یان به ناو بانگه له باره ی لێدانی دایك و خوشك و هاوسه ر و

كچ و موحه ره ماتی تر ، ڕیش و سمێڵ تاشین مانای نه مانی غه م و خه فه ته ، هه روه ها سمێڵی درێژ مانای مه ی خواردنه وه و جیا نه كردنه وه ی

زه كاتی پاره و سه ر مایه یه .

(10) : ئیفلیج بوون :: ئه وكه سه ی له خه ودا هه ردو ده ستی ئیفلیج بێت گوناهێكی گه وره ئه كات ، ئه گه ر ده ستی ڕاستی ئیفلیج بێت كه سێكی

بێ ده سه ڵات ئازار ئه دات ، ئه گه ر ده ستی چه پی ئیفلیج بێت خوشكی یان برای ئه مرێ ، له خه ودا په نجه ی گه وره ی ده ست باوكه و

په نجه ی ئیشاره ت خوشكه و په نجه ی درێژ برایه و په نجه ی ئه ڵقه دایكه و په نجه ی بچوك خوشكه هه ر یه كێك له م په نجانه گۆج بێت یان

ووشك بێته وه مانای ئه وه یه ئه و كه سه كاره ساتێكی زۆر گه وره ی به سه ر دێت یان ئه مرێ .

[behnam5555]

به‌شی (21)

(1) : ئاڵا : له‌خه‌ودا سه‌ره‌کایه‌تی یه‌ یان کارێکی ئاشکراو دیاره‌ ، ئاڵا له‌خه‌ودا به‌ مانای زاناوئیمام وپیاوی ئازاو ده‌وڵه‌مه‌ندی خێرخواز دێت

ئاڵای سور خۆشی یه و ئاڵای ڕه‌ش دڵ ته‌نگی یه‌ ، ئاڵا بۆ ئافره‌ت هاوسه‌ره‌ ، ئاڵای زۆربارانه‌ و ئاڵای ڕه‌ش وزۆر زانایه‌ ، ئاڵای زۆر

و سپی ئه‌و پیاوه‌یه‌ که‌ له‌ ژن هێنان مانی گرتوه‌ ، هه‌روه‌ها ووتراوه ‌ئاڵای سور به‌مانای جه‌نگیش دێت ئاڵای زه‌ردیش نه‌خۆشی یه‌ و له‌ناو

سه‌ربازان دا بڵاوئه‌بێته‌وه‌ ، ئاڵای سه‌وزیش سه‌فه‌ره‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ئاڵا ببینێ کاروباری باشتر ئه‌بێت و غه‌م وخه‌فه‌تی نامێنێ و له‌

شاره‌که‌ی دا به‌ناوبانگ ئه‌بێت ، ئاڵا بۆ گه‌نج هاوسه‌ره‌و بۆ ئافره‌تی سگ پڕیش کوڕه ، ئاڵای گه‌وره‌ باو بارانه‌ ، خاوه‌ن ئاڵا قازی یه‌ یان

حاکم ، ئه‌وکه‌سه‌ی ئاڵایه‌ك به‌رزکاته‌وه‌ نیازو مه‌به‌ستی به‌دی دێت ، ئافره‌ت 3 ئاڵا بخاته‌ ژێر خاك 3 شوو ئه‌کات و هه‌رسێکیان ئه‌مرن.



(2) : ئاوخوارنه‌وه‌ : ئاو خوارنه‌وه‌ له‌ خه‌ودا هیدایه‌ت وزانست وخۆشی و کامه‌رانی یه‌ ، ئاوی ساردو به‌ تام پاره‌ی حه‌ڵاڵه‌ ، له‌خه‌ودا

ئاوخواردنه‌وه‌ بۆ هه‌موو که‌سێك باشه‌ ته‌نها بۆ ئه‌وکه‌سانه‌ باش نی یه‌ که‌ له‌ ژیانی ئاسایی دا زۆر حه‌زیان له‌ ئاوخواردنه‌وه‌یه .



(3) :جوان کاری یان خۆڕازاندنه‌وه‌ : له‌خه‌ودا ده‌ست کورتی وهه‌ژاری وخراپه‌کاری ژیانه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ دونیا خۆی بۆ ئه‌و

ڕازاندۆته‌وه‌ وداوای چی لێ بکات بۆی به‌دی دێت ئه‌و که‌سه‌ زیانێکی زۆری لێ ئه‌که‌وێت وبێ پاره‌و ده‌ست کورت وهه‌ژار ئه‌بێت ،

له‌و وڵاتانه‌ی جوانکاری تێدا نی یه له‌ خه‌ودا جوانکاری تیادا ببیندرێ بۆ هه‌موو خه‌ڵکی ئه‌ ووڵاته‌ باشه‌ و ئه‌که‌ونه‌ خێرو خۆشی .



(4) : زه‌کات : له‌ خه‌ودا زیابوونی پاره‌یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا زه‌کات بدات ئه‌و ساڵه‌ پاره‌و قازانجی زیاد ئه‌کات و ئه‌گاته‌ دوو ئه‌وه‌نده‌ی سه‌رمایه‌که‌ی ، هه‌روه‌ها ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا زه‌کات بدات خوای گه‌وره‌ له‌ دوژمنه‌کانی ئه‌ی پارێزێ ، هه‌ندێ جاریش

به‌ مانای به‌ڕۆژووبوونی ئاره‌زو مه‌ندی و ئیمان پاکی دێت ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا زه‌کات بدات له‌ شه‌ڕو به‌ڵای

دونیا دوور ئه‌بێت و کاروباری ئاسان ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا سه‌رفتره‌ بدات ئه‌گه‌ر قه‌رزار بێت قه‌رزه‌که‌ی ئه‌داته‌وه‌ ونوێژو

ڕۆژووی زیاتر ئه‌کات و له‌و ساڵه‌دا تووشی نه‌خۆشی نابێت ، ئه‌و که‌سه‌ی به‌ نیازی زه‌کات پاره‌ی ئاسن دابه‌ش بکات زه‌ماوه‌ند ئه‌کات

یان کوڕیان ئه‌بێت یان ڕزقێکی حه‌ڵاڵی ده‌ست ئه‌که‌وێت ئه‌گه‌ر کافرو بێ ئیمانیش بێت تۆبه‌ ئه‌کات و ئه‌بێته‌ موسڵمان ئه‌گه‌ر هه‌ژاریش بوو ئه‌وه‌ خوای گه‌وره‌ ڕازی یه‌ به‌ کرده‌وه‌و هه‌ ڵس و که‌وتی له‌ دونیادا .



(5) : زینا کردن : له‌خه‌ودا خیانه‌ته‌ ، ئه‌و ئافره‌ته‌ی له‌خه‌ودا زینا بکات ئه‌گه‌ر ئافره‌ته‌که‌ نه‌ناسراو بێت له‌ ناسراو باشتره‌ ، زینا کردن

وه‌ك دزی کردنه‌ چونکه‌ ئه‌و که‌سه‌ی زینا ئه‌کات وه‌ك دز خۆی ئه‌شارێته‌وه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ که‌سێکی زینا که‌ر هه‌وڵی هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندنی ئه‌دات پاره‌ی حه‌رامی ده‌ست ئه‌که‌وێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ له‌ گه‌ڵ کچیێکی گه‌نجی جوان دا زینای کرد ئه‌و که‌سه‌ پاره‌و سه‌رمایه‌ی له‌ جێ یه‌کی باش دائه‌نێ ، ئه‌و که‌سه‌ی زینا بکات و بدرێته‌ دادگا ئه‌و که‌سه‌ پله‌و پایه‌ی به‌رزی ده‌ست ئه‌که‌وێت

ئه‌و که‌سه‌ی له‌گه‌ڵ هاوسه‌ری پیاوێکی ناسراو زینا بکات ئه‌و که‌سه‌ هه‌وڵ ئه‌دات پاره‌ له‌و پیاوه‌ وه‌ربگرێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ئایه‌تی

(( الزانیة والزانی فآجلدوا کل واحد منهما مائة جلدة )) سوڕه‌تی النور ژماره‌ 2 بخوێنێت ئه‌و که‌سه‌ زینای کردوه‌ .



(6) : که‌چه‌ڵ بوون : ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ تووشی نه‌خۆشی که‌چه‌ڵ بوون یان قژ وه‌رین بوه‌ ئه‌و که‌سه‌ ئیفلاس ئه‌کات و پاره‌ی نامێنێت و لای خه‌ڵکیش ڕێزی لێ ناگیرێت .



(7) : دڕك : له‌خه‌ودا پیاوێکی که‌له‌ ڕه‌ق و بێ ڕه‌حم و نه‌زان وبێ ئیمانه‌و نه‌ دینی هه‌یه‌ نه‌ دونیا ، هه‌روه‌ها دڕك له‌ خه‌ودا زیان وزه‌ره‌ری ئافره‌ته‌ بۆ هاوسه‌ره‌که‌ی ، به‌گشتی دڕك له‌خه‌ودا ژان و ئازارو قه‌رز ودووڕووی وغه‌م وخه‌فه‌ت وعیشق و زۆرداری یه‌ .



(8) :هاوسه‌رگیری : هه‌رکه‌سێك له‌خه‌ودا ببینێ ژن دێنێ یان شوو ئه‌کات خوای گه‌وره‌ بایه‌خێکی زۆری پێ ئه‌دات ، له‌وانه‌یه‌ له‌خه‌ودا

هاوسه‌ر گیری به‌د‌یل گرتن بێت یان قه‌رزو غه‌م وخه‌فه‌ت بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی ئافره‌تێکی نه‌ناسراو بخوازێت ئه‌مرێ یان له‌خانوێکه‌وه‌

ئه‌گوازێته‌ خانوێکی تر یان پله‌و پایه‌یه‌کی به‌رزی ده‌ست ئه‌که‌وێت ئه‌گه‌ر شایی وئاهه‌نگی له‌گه‌ڵ دا بێت ئه‌وه‌ پله‌و پایه‌یه‌کی به‌رزه‌و

شایه‌سته‌ی ئه‌و پله‌و پایه‌یه‌ ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ هاوسه‌رگیری پیشه‌یه‌ یان ئیشی ده‌ست کرده‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ئافره‌تێك بخوازێت

و ئافره‌ته‌که‌ بمرێ ئه‌وکه‌سه‌ خۆی به‌کارێکه‌وه‌ خه‌ریك کردوه‌ ته‌نها ماندوبوون وزه‌ره‌ری بۆ ئه‌مێنێته‌وه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا زیناکه‌رێك

ببێته‌ هاوسه‌ری خۆشی زینا که‌ره‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا سه‌گ ببێته‌ هاوسه‌ری کارێکی ناڕه‌واو ناپه‌سه‌ند ئه‌کات ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ئافره‌تێکی زاڵم و زۆردار ببێته‌ هاوسه‌ری بێ ده‌سه‌ڵات ئه‌بێت و ده‌ست وپێ ی ئه‌به‌سترێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ژنی پاشا یان سه‌رۆك ببێته‌ هاوسه‌ری پاره‌و پوول وموڵکی زۆری ده‌ست ئه‌که‌وێت ، ئه‌و که‌سه‌ی ئافره‌تێکی مردوو بخوازێت کارێکی له‌ یاد چوو و

له‌ده‌ست چووی بۆ زیندو ئه‌بێته‌وه‌ ، ئافره‌تی نه‌خۆش شوو بکات و مێرده‌که‌ی نه‌بینی ئه‌مرێ ، ئافره‌تی سك پڕله‌ خه‌ودا شوو بکات

کچی ئه‌بێت ئه‌گه‌ر به‌ کراسی بوکێنیه‌وه‌ بێت کوڕی ئه‌بێت ، ئه‌ و ئافره‌ته‌ی کوڕی گه‌وره‌ی هه‌بێت و له‌ خه‌ودا شوو بکات بۆ کوڕه‌که‌ی

ژن دێنێ ، ئه‌و که‌سه‌ی ژنێکی هه‌بێت و ژنێکی تر بخوازێت ئه‌وه‌نده‌ی جوانی ژنی دووه‌م پاره‌و پوول و موڵکی ده‌ست ئه‌که‌وێت ، به‌ڵام ئه‌گه‌رژنه‌که‌ یان بووکه‌که‌ نه‌بینێ ئه‌مرێ ، کچ یان ئافره‌تی ته‌مه‌ن بچوك له‌ خه‌ودا شوو بکات خێرو خۆشی بۆ دێت ، ئه‌توانین بڵێین

ژن هێنان وشوو کردن له‌ خه‌ودا خێرو خۆشی و پاره‌و ڕزق وموڵك وچاك بونه‌وه‌ی نه‌خۆشه‌ .



(9) : قژ یان پرچ سپی بوون : له‌ خه‌ودا ته‌مه‌ن درێژی و لاواز بوون وهه‌ژاری یه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ڕیشی ڕه‌ش وسپی بێت ئه‌و که‌سه‌که‌سێکی به‌هێزه‌و خاوه‌نی که‌سایه‌تی خۆیه‌تی ، ئه



و که‌سه‌ی هاوسه‌ره‌که‌ی دووگیان بێت و له‌خه‌ودا ببینێ قژی سه‌ری سپی بووه‌

کوڕیان ئه‌بێت ، ئافره‌ت له‌ خه‌ودا قژی سپی بێت مێرده‌که‌ی ژنێکی تر ئه‌خوازێت ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ قژی سپی له‌خه‌ودا مانای هاتنی

میوانه‌ یان گه‌ڕانه‌وه‌ی که‌سانی دووره‌ ،سپی بونی تووکی گیان بۆ ده‌وڵه‌مه‌ند زه‌ره‌ر و زیانه‌و بۆ هه‌ژاریش قه‌رزه‌و نادرێته‌وه‌ ، نه‌خۆش

سه‌ری سپی بێت ئه‌مرێ ، که‌سی ترسنۆك له‌خه‌ودا سه‌ری سپی بێت دڵنیا ئه‌بێت له‌ کاربه‌ده‌ست یان حوکم ڕای ووڵات ، سه‌ر سپی بونی

ئافره‌ت له‌خه‌ودا قسه‌ی ناخۆشه‌ له‌ که‌س وکاری مێرده‌که‌ی ئه‌یبیستێ یان ته‌ڵاق ئه‌درێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ڕیشی سپی بێت زه‌ره‌ر

ئه‌کات ، ڕیشی درێژو سپی زه‌ره‌ر و زیانه‌ .



(10) : هه‌نجیر : له‌ خه‌ودا پاره‌و ڕزق و خێرو خۆشی و کامه‌رانی یه‌ ، دار هه‌نجیریش پیاوێکی ده‌وڵه‌مه‌ند و پاره‌ داره‌ ، گه‌ڵای داره‌که‌ غه‌م و خه‌فه‌ت و په‌شیمانی یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی هه‌نجیر بخوات منداڵی زۆری ئه‌بێت ، هه‌نجیر له‌ خه‌ودا پیاو چاك و پاره‌ی حه‌ڵاڵ و ڕزق

وشادی و خێرو خۆشی یه ، هه‌نجیری ڕه‌ش له‌کاتی ده‌رچوونی دا بێت باشه‌ و ئه‌گه‌ر له‌کاتی ده‌رچونیشی نه‌بێت ئه‌وه‌یان حه‌سوودی یه هه‌نجیری سپی له‌ هه‌نجیری ڕه‌ش باشتره ، هه‌روه‌ها هه‌نجیر له‌خه‌ودا به‌ مانای سوێند خواردنیش دێت و ئه‌گه‌ر هه‌نجیره‌که‌ ڕه‌ش بێت
سوێنده‌که‌ درۆیه‌ ، هه‌نجیر خواردن له‌خه‌ودا په‌شیمانی یه و په‌شیمانیش هه‌نجیر خواردنه‌

[behnam5555]

به‌شی (22)


(1) : برا : که‌سانی وه‌ك براو باپیره‌و مامه‌و خاڵۆ و برا زاو ئامۆزاو خاڵۆزا هه‌موو ئه‌وانه‌ی په‌یوه‌ندیان به‌ میراته‌وه‌ هه‌یه‌

بینینیان له‌ خه‌ودا به‌ مانای هاوبه‌شی و یارمه‌تی له‌ بواری پاره‌دا دێت ، هه‌روه‌ها له‌وانه‌یه‌ بینینیان ڕاستی خۆیان ده‌ربڕێت .



(2) : گوێچکه‌ : له‌ خه‌ودا پاره‌و ماڵ و موڵك و کوڕو پله‌و پایه‌ وزانست و ئه‌قڵ و ئایین و که‌س و کارو عه‌شره‌ته‌ ، ئه‌و

که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببیینی گوێچکه‌ی کراوه‌ته‌وه‌و تیشکی لێ ده‌رئه‌ چێت و له‌ جاران باشتر بوه‌ ، مانای ئه‌وه‌یه‌ خوای گه‌وره‌

هیدایه‌تی داوه‌و کاره‌کانیشی جێ ی ڕه‌زامه‌ندی یه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌ خه‌ودا گۆیچکه‌ بچوك بێت و بۆنیشی بێت مانای ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و که‌سه‌

له‌ ڕێ ی ڕاست لای داوه‌ ، بڕینه‌وه‌ی گوێچکه‌ مانای گه‌نده‌ڵی یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی گوێچکه‌ی وه‌ك گوێچکه‌ی ئاژه‌ ڵ بێت له‌ پله‌ و

پایه‌ی ئێستای لا ئه‌بردرێت ، ئه‌و که‌سه‌ی هه‌ردوو په‌نجه‌ی بکاته‌ ناو گویچکه‌ی ئه‌و که‌سه‌ ئه‌مرێت ، یان له‌ مزگه‌وت بانگ ئه‌دات ، گوێچکه‌ له‌خه‌ودا هاوسه‌رو کچه‌ چ که‌م و کورتییه‌ك له‌ خه‌ودا له‌گوێچکه‌ ڕوو بدات ئه‌و که‌م وکورتی یه‌ له‌ هاوسه‌رو

کچ دا ڕوو ئه‌دات ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ نیو گوێچکه‌ی هه‌یه‌ هاوسه‌ره‌که‌ی ئه‌مرێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ

گوێچکه‌ی بڕاوه‌ته‌وه‌ یه‌کێك ژنه‌که‌ی یان کچه‌که‌ی هه‌ڵئه‌خه‌ڵه‌تێنێ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا پیسی ناو گوێچکه‌ی ده‌رکات و

بیخوات ئه‌و که‌سه‌ کارێکی ناڕه‌وا ئه‌کات و له‌گه‌ڵ کوڕ جووت ئه‌بێت به‌مانای (ببوورن هه‌تیو بازی ئه‌کات )، ئه‌و که‌سه‌ی

له‌خه‌ودا ببینێ له‌ناو گوێچکه‌ ی دا چاو هه‌یه‌ ئه‌و که‌سه‌ کوێر ئه‌بێت ، گوێچکه‌ی جوان ده‌رفه‌تی ده‌ست که‌وتنی قازانج و پاره‌یه‌

گوێچکه‌ی زۆریش له‌خه‌ودا زۆر باشه



(3) : گوێ زرینگانه‌وه‌ : له‌خه‌ودا درۆو دوو ڕووی و نیفاقه‌ ، هه‌روه‌ها ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا گوێ ی بزرنگێته‌وه‌ کاربه‌ده‌ست

یان ده‌سه‌ڵات دارانی ووڵات حه‌زی لێ ناکه‌ن ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا گوێ بگرێت له‌ قسه‌ی خه‌ڵکی ئه‌گه‌ر بازرگان بێت

پرۆژه‌ی مۆرکردن و فرۆشتنی هه‌ندێ شت و مه‌ك و کاله‌ی لێ هه‌ڵده‌وه‌شیته‌وه‌ ، ئه‌گه‌ر پله‌و پایه‌شی هه‌بێت لا ئه‌بردرێت

ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا گوێ له‌ قسه‌ی زۆر ئه‌گرێت و ته‌نها به‌دوای قسه‌ خۆشه‌کان ئه‌چیت ئه‌و که‌سه‌ مژده‌ی بۆ دێت ، ئه‌و

که‌سه‌ی گوێ ی له‌ هه‌موو شتێك بێت و به‌درۆ بڵێ گوێم لێ نی یه‌ ئه‌و که‌سه‌ درۆ ئه‌کات و ڕادێت له‌سه‌ر درۆ کردن .



(4) : ئیفلاس بوون : له‌خه‌ودا به‌ڵگه‌ی که‌م و کورتی حاڵی ئه‌و که‌سه‌یه‌ که‌ له‌ دونیا و ئاخره‌دا ئیفلاسی کردوه‌ ، ئیفلاس له‌

ووشه‌ی فلسه‌وه‌ وه‌رگیراوه‌ و که‌م ترین به‌های هه‌یه‌ له‌ناو پاره‌کان دا ، نه‌خۆش له‌ خه‌ودا ئیفلاس بکات ئه‌مرێ یان له‌ بواری

ئیش وکاردا به‌ره‌و خراپی ئه‌چێت .



(5) : بازرگان : له‌خه‌ودا پیاوێکی پڕ مه‌ترسی یه‌ ، له‌گه‌ڵ خه‌ڵکی چاکه‌ی زۆره‌و له‌باره‌ی کاروباری ئایین و دونیا ئامۆژگاری

خه‌ڵکی ئه‌کات بینینی بازرگان له‌ خه‌ودا مانای ڕزق و پاره‌ی حه‌ڵاڵ و ده‌وڵه‌مه‌ند بوونه‌ ، کوڕو کچی گه‌نج ئه‌وانه‌ی هاوسه‌ریان

نی یه‌ له‌ خه‌ودا بازرگان ببینن زه‌ماوه‌ند ئه‌که‌ن .



(6) :تیمساح : له‌خه‌ودا پۆلیسه‌ و لای دۆست و دوژمن جێ ی باوه‌ڕ نی یه‌ ، هه‌روه‌ها تیمساح دزێکی خاینه‌ ، ووتراوه‌ له‌خه‌ودا

بازرگانێکی زاڵم و خاینه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ تیمساحێك ڕای کێشایه‌ ناو ئاو وکوشتی ئه‌و که‌سه‌ ئه‌که‌وێته‌ ده‌ست

پۆلیسێك و ئه‌و پۆلیسه‌ پاره‌که‌ی ئه‌بات و ئه‌شی کوژێت ، هه‌روه‌ها بینینی تیمساح له‌ خه‌ودا به‌ مانای پاره‌و ترس ودزو چه‌ته‌ و

هه‌موو شتێکی حه‌رام دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ تیمساحێك رای کێشایه‌ ناو ئاو یه‌کێك له‌ ماڵه‌که‌ی شتێك ئه‌بات و

ئه‌ویش زۆر پێ ی ناخۆش ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی بتوانێ تیمساحێك له‌ناو ئاو ڕاکێشێته‌ سه‌ر زه‌وی ئه‌و که‌سه‌ به‌سه‌ر دوژمنی

زاڵ ئه‌بێت و پاره‌ی لێ وه‌ر ئه‌گرێت ، هه‌رچه‌ند له‌ گۆشت وپێستی تیمساحه‌که‌ی ده‌سکه‌وێت هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ پاره‌ له‌دوژمنه‌که‌ی

وه‌ر ئه‌گرێت .



(7) : هه‌ڕه‌شه‌ : ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا هه‌ڕه‌شه‌ له‌ یه‌کێکی تر بکات ئه‌وه‌ی هه‌ڕه‌شه‌که‌ی لێ ئه‌کرێت زاڵ ئه‌بێت به‌سه‌ر ئه‌وه‌ی

هه‌ڕه‌شه‌که‌ی کردوه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا هه‌ڕه‌شه‌ی لێ بکرێت نابێ بترسێ چونکه‌ هه‌ر خۆی سه‌رده‌که‌وێت ، ئه‌گه‌ر یه‌کێکی

نه‌ناسراو هه‌ڕه‌شه‌ت لێ بکات ئه‌و هه‌ڕه‌شانه‌ی تایبه‌تن به‌ نوێژو ڕۆژو و قورئان خوێندن ئه‌و که‌سه‌ شه‌یتانه‌ ، جاری واش هه‌یه‌

هه‌ڕه‌شه‌ له‌ خه‌ودا به‌ مانای خۆشه‌ویستی دێت .



(8) : گۆزه‌ : له‌خه‌ودا نۆکه‌ر و به‌کرێ گیراوێکی دوو ڕوو و مونافیقه‌ و باوه‌ڕیشی پێ ئه‌کرێت ، خواردنه‌وه‌ی ئاوی گۆزه‌

پاره‌ی حه‌ڵاڵ و ژیانێکی خۆش و ئاسوده‌و کامه‌رانی یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی نیوه‌ی ئاوی ناو گۆزه‌که‌ بخواته‌وه‌ مانای ئه‌وه‌یه‌ نیوه‌ی

ته‌مه‌نی ڕۆیشتوه‌و نیوه‌ی ماوه‌ ، ئه‌گه‌ر که‌متر یان زیاتر بخواته‌وه‌ ئه‌ویش ڕاده‌ی به‌سه‌ر چوو پاشماوه‌ی ته‌مه‌نی ده‌رئه‌بڕێ ،

ئه‌گه‌ر هه‌موو ئاوی ناو گۆزه‌که‌ بخواته‌وه‌ ئه‌وه‌ مانای کۆتایی ته‌مه‌ن یه‌تی ، گۆزه‌ به‌ مانای ئافره‌ت وخزمه‌ت کاریش دێت ،

ئه‌گه‌ر یه‌کێك له‌ ماڵه‌وه‌ ئافره‌تێکی دوو گیانی هه‌بێت و له‌خه‌ودا ببینێ گۆزه‌که‌ که‌وت و شکاو ئاوه‌که‌شی مایه‌وه‌ ئه‌و ئافره‌ته‌

دوو گیانه‌ له‌ کاتی منداڵ بوونی دا خۆی ئه‌مرێت و منداڵه‌که‌شی ئه‌مێنێت ، گۆزه‌ی پڕ له‌ ڕۆن یان هه‌نگوین یان شیروماست

به‌ مانای عه‌مبار یان کۆگای کاله‌و شت و مه‌ك دێت ، گۆزه‌ی پڕ مه‌ی یان عه‌ره‌ق ئافره‌تی بێ نوێژه‌ ، بینینی شه‌ربه‌و کوپه‌

له‌خه‌ودا هه‌روه‌ك گۆزه‌ شی ئه‌کرێته‌وه‌ چونکه‌ هه‌مان مانا ئه‌دات .


(9) : برسیه‌تی : له‌خه‌ودا ترس و کفر و پاره‌خه‌رج کردن وبایه‌خ دانه‌ به‌ژیان و پیشه‌ و دونیا ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا برسی

بێت خێرو خۆشی بۆ دێت ، له‌خه‌ودا برسیت بێت له‌وه‌ باشتره‌ تێر بیت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ماوه‌یه‌کی زۆر برسی بێت له‌

پاش هه‌ژاری و ده‌ست کورتی ده‌وڵه‌مه‌ند ئه‌بێت وئه‌وه‌نده‌ی ماوه‌ی برسی بونه‌که‌ی له‌خه‌ودا پاره‌ی بۆ دێت ، هه‌روه‌ها وتراوه‌

برسی یه‌تی به‌مانای به‌ڕۆژوبوون و گرانی و ده‌ست کورتی وستایش دێت .



(10) : ئامێز یان باوه‌ش : ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا باوه‌ش به‌که‌سێکی زیندو بکات ئه‌وه‌نده‌ی به‌رده‌وام بونی باوه‌شه‌که‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و

که‌سه‌دا براده‌ری و دۆستایه‌تی له‌گه‌ڵ دا ئه‌کات ، ئه‌گه‌ر باوه‌شیکی ئاسیی به‌ مردوێك بکات ئه‌و که‌سه‌ ته‌مه‌ن درێژ ئه‌بێت ،

ئه‌و که‌سه‌ی باوه‌ش به‌ ئافره‌تێك دا بکات مانای ئه‌وه‌یه‌ باوه‌شی به‌ دونیا کردوه‌ ، مردو باوه‌ش بکات به‌زیندو زیندوه‌که‌ ئه‌مرێ

، یه‌کێك باوه‌ش بکات به‌دوژمنه‌که‌ی له‌گه‌ڵی ئاشت ئه‌بێته‌وه‌ ، باوه‌ش کردن به‌ پیاو مانای داواکردنی یارمه‌تی یه‌ ، هه‌ره‌ها

وتراوه‌ باوه‌ش کردن قسه‌‌ی خۆش وخۆشه‌ویستی و سه‌فه‌ر و گه‌ڕانه‌وه‌ی که‌سێکی دوورو نه‌مانی غه‌م و خه‌فه‌ته‌ .

[behnam5555]

به‌شی (23)

(1) : ده‌ست : له‌خه‌ودا هێزو توانای پیاوه‌ ، پان بون وڕێك وپێکی ده‌ست مانای فره‌وان بوون و کامه‌رانی دونیایه‌ و تێك چون وته‌سك بوونه‌وه‌ی ده‌ست مانای زه‌ره‌رو زیانی دونیایه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ناو له‌پی ده‌ستی موی لێ ده‌رچێت ، توشی غه‌م وخه‌فه‌ت و قه‌رزاری ئه‌بێت ، یان پاره‌ی زۆری له‌ده‌ست ئه‌ڕوات ، ئه‌گه‌ر پشتی ده‌ستی موی لێ ده‌رچێت ،حاڵی باش ئه‌بێت وبه‌ڵام پاره‌ی که‌می لێ ئه‌ڕوات ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینیێ ده‌ستی هه‌ڵبڕیوه‌ ئه‌گه‌ر په‌یوه‌ندی به‌ حاکم یان کاربه‌ده‌سته‌وه‌ هه‌بێت خێرو خۆشی و ڕزق و پاره‌ی بۆ دێت ، ئه‌گه‌ر ڕاوچیش بێت ڕاوی زیاتری ده‌ست ئه‌که‌وێت ، ئه‌گه‌ر کاسپکار یان بازرگانیش بێت قازانجی بۆ دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ ده‌ستی بچوك بۆته‌وه‌ ئه‌و که‌سه‌ که‌سێکی ترسنۆك و لاوازو

بێ تواناو ڕه‌زیل و پیسکه‌یه‌ ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ جوانی له‌پی ده‌ست مانای قه‌بووڵ بوونی دوعایه‌ونزیك بوونه‌وه‌یه‌ له‌ خۆشی

و هه‌سانه‌وه‌ ، له‌پی ده‌ست له‌خه‌ودا شه‌ش لایه‌ن ئه‌گرێته‌وه‌ ئه‌و لایه‌نانه‌ش ئه‌مانه‌ن : ژیان و پاره‌و ئازایه‌تی و سه‌ره‌کایه‌تی و

کوڕو دوور که‌وتنه‌وه‌ له‌ حه‌رام .

(2) : ده‌ست بڕینه‌وه‌ : له‌خه‌ودا به‌مانای ته‌رك کردنی نوێژ دێت ، یان تۆبه‌ کردنه‌ له‌ کرده‌وه‌ی ناڕه‌وا ، یان ده‌وڵه‌مه‌ند بوونه‌

بێ ئه‌وه‌ی پرسیاری لێ بکرێت ئه‌و پاره‌یه‌ی له‌ کوێ ده‌ست که‌وتوه‌ ، بڕینی ده‌ست و قاچ له‌ خه‌ودا په‌یوه‌ندی به‌ خراپه‌ کاری

ئایینه‌وه‌ هه‌یه‌ ، بڕینی زمان پوچه‌ڵ کردنه‌وه‌ی به‌ڵگه‌و بیانوه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی پارچه‌یه‌ك له‌ ده‌ست و پێ ی یان به‌شه‌کانی تری

ببڕدرێت سه‌فه‌ر ئه‌کات و له‌ که‌س وکاری دوور ئه‌که‌وێته‌وه‌ .

(3) : ڕیش : له‌خه‌ودا بۆ پیاو سه‌ربه‌رزو شکۆ مه‌ندی وده‌وڵه‌مه‌ند بوونه‌ ، درێژبوونی ڕیش پاره‌و کامه‌رانی یه‌ ، ریشی درێژ بگاته‌ زه‌وی مانای مردنه‌ ، ئه‌گه‌ر یه‌کیك له‌م دیوو ئه‌و دیوی ده‌م و چاوی ڕیشی ده‌رچێت و ناوه‌ڕاسته‌که‌شی ڕیشی ده‌رنه‌چێت

ئه‌و که‌سه‌ پاره‌ی بۆ دێت و کۆی ئه‌کاته‌وه‌ و ئه‌ ی داته‌ یه‌کێکی تر ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ ئه‌و که‌سه‌ی ڕیشی پڕو درێژ بێت پاره‌ی

زیاد ئه‌کات و ته‌مه‌نی درێژ ئه‌بێت ، ئه‌گه‌ر ڕیش بگاته‌ سه‌ر ناوك ئه‌و که‌سه‌ له‌خواپه‌رستن دووره‌ ، ڕیشی ڕه‌ش ده‌وڵه‌مه‌ند

بوونه‌و ئه‌گه‌ر مه‌یله‌و سه‌وزیش بێت ماڵ و موڵکی ده‌ست ئه‌که‌وێت ، له‌وانه‌شه‌ زاڵم و سته‌م کار بێت چونکه‌ ڕیشی فیرعه‌ون

ڕه‌ش و مه‌یله‌و سه‌وز بوو ، ڕیشی مه‌یله‌و زه‌رد ده‌ست کورتی و هه‌ژاری یه‌ و ڕیشی قاوه‌یش ترسه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ

ڕیشی پیاوێکی گرتوه‌و به‌ره‌و خۆی ڕای ئه‌کێشێ پاره‌ی لێ وه‌ر ئه‌گرێت و بۆخۆی خه‌رجی ئه‌کات ، ئه‌و منداڵه‌ی هێشتا ڕیشی

ده‌رنه‌چوه‌ له‌خه‌ودا ڕیشی ده‌رچێت یان ڕیش هه‌بێت ئه‌مرێ و ئامانجی به‌ دی ناێت ، ڕیشی که‌م و خه‌فیف مانای نه‌مانی غه‌م و

خه‌فه‌ت و قه‌رز دانه‌وه‌یه‌ ، نه‌مانی نیوه‌ی ڕیش مانای نه‌مانی نیوه‌ی پاره‌و ماڵ و موڵکه‌ ، ڕیش چه‌ندی لێ ببڕدرێت ئه‌و که‌سه‌

ئه‌وه‌نده‌ پاره‌ی لێ ئه‌ڕوات ، ئافره‌تی سك پڕ له‌خه‌ودا ڕیشی ده‌رچێت کوڕی ئه‌بێت ، ئه‌و ئافره‌ته‌ی سك پڕ نی یه‌ و حه‌ز ئه‌کات

له‌ داهاتوودا کوڕی ببێت له‌ خه‌ودا ڕیشی ده‌رچێت کوڕی نابێت یان له‌ هاوسه‌ره‌که‌ی جیا ئه‌ بێته‌وه‌ ، ئافره‌تی بێوه‌ ژن له‌خه‌ودا

ڕیشی هه‌بێت پیاوێك بۆ خۆی ئه‌دۆزێته‌وه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی نه‌خۆش بێت و له‌خه‌ودا سه‌رو ڕیشی بتاشێت چاك ئه‌بێته‌وه‌ و ئه‌گه‌ر

قه‌رزاریش بێت قه‌رزه‌که‌ی ئه‌داته‌وه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ ڕیشی زۆر درێژ بووه‌و بی بڕێت و بی کاته‌ جل و به‌رگ و

بیفرۆشێت ئه‌و که‌سه‌ شایه‌تی درۆ ئه‌دات ، سپی بوونی ڕیش نه‌خۆشی ولاوازی یه‌ ، ڕیش له‌ ئاسای دا سپی بێت و له‌خه‌ودا

ببیندرێ ڕه‌ش و جوان و ڕێك و پێکه‌ مانای هێزو تواناو سوربوونه له‌سه‌ر ئه‌نجام دانی ئه‌رك به‌چاکی ، مندالی ساوا له‌ خه‌ودا

ڕیشی درێژ بێت ته‌مه‌نی درێژ ئه‌بێت ، کافر له‌خه‌ودا ڕیشی هه‌بێت تۆبه‌ ئه‌کات .

(4) : قالۆنچه‌ : له‌خه‌ودا دوژمنه‌ . یان خاوه‌ن پاره‌ی حه‌رامه‌ ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ قالۆنچه‌ که‌سێکی کین له‌ دڵ و دڵ ڕه‌قه‌ و

پاره‌ له‌ووڵاتێکه‌وه‌ ئه‌گوازێته‌وه‌ ووڵاتێکی تر ، نێرینه‌که‌ی خزمه‌ت کاری شه‌ڕخوازانه‌ ، قالۆنچه‌ ئافره‌تێکی ناڕه‌حه‌ته‌ و خێری

بۆ که‌س نی یه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌ خه‌ودا له‌ قالۆنچه‌یه‌ك بدات له‌ ڕاستی دا له‌ ئافره‌تێك ئه‌دات ، قالۆنچه‌ له‌ خه‌ودا ببێته‌ دووپشك

ئه‌و کاته‌ ئه‌بێته‌ دوژمن .

(5) : له‌خۆدان : ئاگادار کردنه‌وه‌یه‌ له‌ بێ ئاگایی وسوود وه‌رگرتنه‌ ، ئافره‌ت له‌ ده‌م وجاوی خۆی بدات مانای ئه‌وه‌یه‌ پاش

ماوه‌یه‌کی زۆر له‌منداڵ نه‌بوونیان کوڕیان ئه‌بێت ، وه‌ك خوای گه‌وره‌ له‌ قورئانی پیرۆزدا ئه‌فه‌رموێ :{{ وبشروه‌ بغلام علیم

فآقبلت آمرآته‌ فی صرة فصکت وجهها ، وقالت : عجوز عقیم }} سوره‌تی الذاریات ئایه‌تی ژماره‌ 29 .

ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا له‌ ده‌م و چاوی خۆی ئه‌دات زوڵم له‌یه‌کێك ئه‌کات ، ئه‌وکه‌سه‌ش هیچ خه‌راپه‌ی له‌ گه‌ڵ دا نه‌کردوه‌ ،

هه‌روه‌ها له‌وانه‌یه‌ ئه‌و جێ یه‌ی لێدانه‌که‌ی پێ ئه‌که‌وێت توشی نه‌خۆشی ببێت .

(6) : جووتبوون یان سه‌کس کردن : ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ له‌گه‌ڵ خۆی جووت بووه‌ یان سه‌کس ئه‌کات ، پاره‌ی زۆر

خه‌رج ئاکات و له‌گه‌ڵ خزم و که‌س و کاری دا کاری نا ‌ڕه‌واش ئه‌کات ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا له‌ گه‌ڵ منداڵ سه‌کس بکات

کاره‌ساتی به‌سه‌ر دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ گه‌ڵ ئافره‌تێکی ناسیارو جوان وده‌وڵه‌مه‌ند و ڕێك و پێك سه‌کس بکات پاره‌و خێرو خۆشی بۆ دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ له‌گه‌ڵ برای یان هاوڕێ ی سه‌کس ئه‌کات دوژمنایه‌تی له‌ گه‌ڵ هاوڕێ که‌ی دا ئه‌کات ، زیانی لێ ئه‌که‌وێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌ خه‌ودا له‌ گه‌ڵ دایکی سه‌کس بکات دوژمنایه‌تی باوکی ئه‌کات ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا له‌گه‌ڵ مردو سه‌کس بکات ئه‌مرێ .

(7) : لیمۆ : له‌ خه‌ودا گله‌ی یه‌ یان یارمه‌تی خواردنه‌ ، ئه‌گه‌ر زه‌رد بێت نه‌خۆشی یه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی لیمۆی هه‌بێت و نه‌ی خوات ئه‌وه‌ پاره‌یه‌ ، لیمۆی سه‌وز له‌ لیمۆی زه‌رد باشتره‌ ، دار لیمۆش له‌ خه‌ودا پیاوێکی چاك و سوود به‌خشه‌و یان ئافره‌تێکی

ده‌وڵه‌مه‌ندی خێرخوازه‌ .

(8) : سه‌ریین یان بالییف : له‌خه‌ودا خزمه‌ت کاره‌ ، یه‌کێك له‌ خه‌ودا سه‌ریینی بدزرێت یان هاوسه‌ره‌که‌ی یان خزمه‌ت کاره‌که‌ی یه‌کێکیان ئه‌مرن ، هه‌ر چ پیسی و کۆنی و دڕاوی له‌ سه‌رینگا ببیندرێت ئه‌وه‌ هه‌مووی له‌ خزمه‌ت کاره‌که‌ی دا به‌دی ئه‌کرێت ،

هه‌روه‌ها ووتراوه‌ سه‌ریین یان بالییف بۆ پادشاو حاکم و کاربه‌ده‌ست ، ده‌سته‌ی نوسه‌رو کارگێڕو جێگرو خه‌زنه‌داروعه‌مباره‌ ،

هه‌روه‌ها بالییف به‌ مانای منداڵ و ڕاستگۆیی وزیره‌کی زاناکان دێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا سه‌ریینێکی پێ بێت و هه‌ڵیگرێت

خێرو خۆشی بۆ دێت ، سه‌ریین یان بالییف له‌ خه‌ودا به‌ مانای هاوسه‌ر وکوڕو دایك وهاوڕی وهه‌سانه‌وه‌ له‌ نه‌خۆشی دێت .

(9) : زۆران بازی : له‌ خه‌ودا دوژمنایه‌تی یه‌ ، ئه‌گه‌ر زۆران بازی له‌ نێوان پیاوێك وشێرێك دابێت ، ئه‌وه‌ی ئه‌ی باته‌وه‌ حاڵی

له‌وی تریان باشتره‌ ، به‌ڵام ئه‌گه‌ر زۆران بازی له‌ نێوان دوو پیاودا بێت ئه‌وه‌ی له‌خه‌ودا ئه‌ی باته‌وه‌ له‌ ڕاستی دا ئه‌دۆڕێ .

(10) : ته‌وقه‌ کردن : له‌ خه‌ودا سوود و به‌ڵێن دان و بایه‌خ دانه‌ به‌ کرده‌وه‌ی چاك .

(11) : بلوێر یان شمشاڵ : له‌خه‌ودا یاری و خۆشی و فیتنه‌و دوو ڕووی یه‌ ، له‌وانه‌شه‌ خۆشی و شادی بێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی حه‌زی له‌ خوێندنه‌وه‌یه‌ له‌خه‌ودا ببینێ بلوێریان شمشال یان ‌هه‌ر چ ئامێرێکی تری ئه‌م جۆره‌ی پێ یه‌ به‌ختی ئه‌کرێته‌وه‌ و باشتر

ئه‌بێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ پاشا یان حاکم یان کاربه‌ده‌ست بلوێریان شمشاڵی ئه‌داتێ ئه‌و که‌سه‌ خێرو خۆشی بۆ دێت ،

ئه‌وکه‌سه‌ی حه‌زی لێبێت کوڕیان ببێت له‌ خه‌ودا شمشاڵ لێ بدات کوڕیان ئه‌بێت ، نه‌خۆش شمشاڵ لێدات ئه‌مرێ .

[behnam5555]

به شی 24

(1) : ئاگر :: له‌ خه‌ودا مژده‌و ئاگاداری و جه‌نگ و ئازار وسولتان وزیندان و زه‌ره‌رو زیان و گوناهه‌ ، ئاگری زۆر ئه‌گه‌ر ده‌نگیشی هه‌بێت ئه‌وه‌فیتنه‌و وکاره‌ساته‌ و خه‌ڵکێکی زۆر ئه‌گرێته‌وه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ دڵی ئاگری گرتوه‌ ، ئه‌وه‌ خۆشه‌ویسته‌که‌ی لێی دوور که‌وتۆته‌وه‌ ، بینینی دوو ئاگری جیاواز له‌ خه‌ودا ئه‌وه‌ دوو ئؤردوگایه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ شه‌وێکی تاریك دا ئاگر بکاته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی خه‌ڵکی ڕێگه‌ی خۆیان ببینن ئه‌و که‌سه‌ به‌ زانست خزمه‌تی خه‌ڵکی ئه‌کات ، ئه‌گه‌ر تاریکیش نه‌بوو ئاگری کرده‌وه‌ مانای ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و که‌سه‌ خه‌ڵکی هه‌ڵئه‌خه‌ڵه‌تێنێ ، له‌ خه‌ودا ببینی ڕۆژه‌و ئاگر کراوه‌ته‌وه‌ ئه‌وه‌ مانای جه‌نگ و فیتنه‌یه‌ ، ئاگر په‌رستن له‌خه‌ودا شه‌یتان په‌رستنه‌ ، له‌زستان دا خۆ گه‌رم کردنه‌وه‌ به‌ ئاگر زۆر باشه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی ئاگر بخوات پاره‌ی حه‌رام یان پاره‌ی منداڵی بێ دایك و باوك ئه‌خوات ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ئاگر بفرۆشێت و به‌هه‌شت بکڕێت ئه‌و که‌سه‌ حه‌مامێك ئه‌فرۆشێت و ڕه‌زو باغ ئه‌کڕێت ، ئه‌گه‌ر به‌ پێچه‌وانه‌ش بێت به‌هه‌شت بفرۆشێت و ئاگر بکڕێت ڕه‌ز وباغ ئه‌فرۆشێت و حه‌مام ئه‌کڕێت ، که‌سێك بچێته‌ ناو ئاگر و ئازار بکێشێ ئه‌وکه‌سه‌ زه‌ره‌رێکی زۆر ئه‌کات و گوناهێکیش ئه‌کات و شایه‌سته‌ی ئه‌ و ئاگره‌یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی ئاگری پێ بکه‌وێت و نه‌سوتێ ئه‌و که‌سه‌ ڕاست گۆ ئه‌بێت له‌ به‌جێهێنانی ئه‌و به‌ڵێنه‌ی داویه‌تی ، له‌ خه‌ودا ئاگر گه‌نم و جۆو دانه‌وێله‌و خوارده‌مه‌نی تر بسوتێنێ نرخیان گران ئه‌بێت ، ئاگری زۆر کاره‌ساته ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ مه‌شخه‌ڵێکی ئاگری بێ دوکه‌ڵ له‌ به‌رده‌م ده‌رگاکه‌یه‌تی ئه‌چیته‌ حه‌ج ، له‌ خه‌ودا بینینی ئاگرێکی زۆری ده‌نگ دارکه‌ هه‌موو شتێك ئه‌سوتێنێ ئه‌وه‌ جه‌نگه‌ یان گرانه‌ تا و ڕشانه‌وه‌ یه‌ یان ئاوڵه‌ یه‌ یان مردنه‌ له‌و ناوچه‌یه‌دا بڵاو ئه‌بێته‌وه‌ ، ئه‌گه‌ر ئاگره‌که‌ به‌ره‌و ئاسمان به‌رز بێته‌وه‌ مانای ئه‌وه‌ی خه‌ڵکی ئه‌و ناوچه‌یه‌ له‌ خوا یاخی بوونه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌ خه‌ودا پارچه‌یه‌ك له‌ جل و به‌رگی یان به‌شێك له‌ گیانی بسووتێ کاره‌ساتی به‌سه‌ر دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی ته‌نها تیشکی ئاگری پێ بکه‌وێت خه‌ڵکی باسی ئه‌کات ، ئاگری ڕۆشن که‌ره‌وه‌ و سوود به‌خش هێمنی و ئارامی و نزیك بوونه‌وه‌یه‌ له‌ ده‌سه‌ڵات دار، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ئاگر له‌ ماڵی ده‌رچێته‌ ده‌ره‌وه ‌قازانجێکی زۆر ئه‌کات ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌سه‌ر چیا ئاگر بکاته‌وه‌ له‌ خوای گه‌وره‌ نزیك ئه‌بێت و هه‌ر چی له‌ دڵ دا بێت به‌دی دێت ، ئاگری ناو ته‌نوور دوو گیانی و سك پڕی یه‌ وئاگری بیابان جه‌نگه‌و پشکۆی ئاگر پاره‌ی حه‌رامه ، تیشکی ئاگر له‌سه‌ر سه‌ر بێت نه‌خۆشی یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ ناو ئاگردا بیت و هه‌ست به‌ گه‌رمایی نه‌کات ئه‌وکه‌سه‌ زاڵ ئه‌بێت به‌سه‌ر دوژمنانی ، کوژاندنه‌وه‌ی ئاگر نه‌مانی شه‌ڕ و فیتنه‌و ئاژاوه‌یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ ئاگر له‌ ناوگۆزه‌یه‌ك دا قسه‌ ئه‌کات ئه‌و که‌سه‌ جن ده‌ستی لێ ئه‌وه‌شێنێت و تووشی ( فێ یان صرع ) ئه‌بێت ، ئاگر له‌زستان دا میوه‌یه‌ .



(2) : هه‌ریسه‌ :: له‌خه‌ودا لێدان و غه‌م و خه‌فه‌ته‌ ، ئه‌و جێ یه‌ی هه‌ریسه‌ی لێ بکرێت و نه‌خۆشی لێ بێت ئه‌و نه‌خۆشه‌ ئه‌مرێ ، له‌ خه‌وداببیندرێ سه‌ربازو چه‌کداران هه‌ریسه‌ ئه‌خۆن شه‌ڕ و جه‌نگ ده‌ست پێ ئه‌کات .



(3) :گسك دان :: به‌ڵگه‌ی خێرو خۆشی یه‌ بۆ ئه‌و که‌سانه‌ی کاری ناڕه‌واو نا په‌سه‌ندیان کردوه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی ماڵی که‌سێکی تر گسك بدات له‌و ماڵه‌ پاره‌ی ده‌ست ئه‌که‌وێت ، ده‌وڵه‌مه‌ند ماڵه‌که‌ی یان دوکانه‌که‌ی یان هه‌ر شوێنێك گسك بدات زه‌ره‌ر ئه‌کات و پاره‌ی نامێنێ و ده‌ست کورت و هه‌ژار ئه‌بێت .



(4) : توور :: پیاوێکی لا دێ ییه‌ یان حه‌ج و ڕزقێکی حه‌ڵاڵه‌ ، ووتراوه‌ ئه‌و که‌سه‌ی توورێکی به‌ده‌سته‌وه‌ بێت به‌ کارێکی چاك و خێرخوازانه‌ هه‌ڵده‌ستێت و لێ ی په‌شیمان ئه‌بێته‌وه‌ .



(5) : کفر کردن :: له‌ خه‌ودا ده‌وڵه‌مه‌ند بوونه‌ یان نه‌خۆشی یه‌ و ئه‌و نه‌خۆشه‌ به‌ داو ده‌رمانیش چاك نابێته‌وه‌و ڕزگاری نابێت ، کفر کردن له‌ خه‌ودا به‌ مانای زوڵمیش دێت ، هه‌روه‌ها به‌ مانای فیتنه‌و ئاژاوه‌ ی ئایین وخۆکوشتنیش دێت .



(6) : لێفه‌ :: له‌خه‌ودا ئافره‌ته‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا به‌ شه‌و لێفه‌یه‌ك وه‌ربگرێت ژن دێنێت یان ئارام و هێمن ئه‌بێت ، هه‌روه‌ها لێفه‌ له‌خه‌ودا هێزو هه‌سانه‌وه‌یه‌ .



(7) : ده‌زوو :: له‌خه‌ودا به‌مانای به‌ڵگه‌و بیانو دێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ده‌زووی ده‌ست که‌وێت له‌ کاروباری تایبه‌تی خۆی دا پێویستی به‌ به‌ڵگه‌ هه‌یه‌ ، ده‌زووی ڕه‌ش شه‌وه‌ و ده‌زووی سپی به‌ره‌ به‌یانه‌ وده‌زووی ئاڵۆزو تێك هه‌ڵکێشراو سحرو جادوه‌ .



(8) : دوکه‌ڵ :: ئازار و ئه‌شکه‌نجه‌یه‌ له‌ خوای گه‌وره‌وه‌ یان سزای ده‌سه‌ڵات داره‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ ماڵی یان دوکانی دوکه‌ڵی لێ هه‌ڵده‌ستێ ، ئه‌و که‌سه‌ زه‌ره‌ر ئه‌کات ودوای زه‌ره‌ره‌که‌ جارێکی تر قازانج ئه‌کاته‌وه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی بکه‌وێته ناو دوکه‌ڵ‌

‌‌تووشی گرانه‌تا ئه‌بێت ، گه‌رمای دووکه‌ڵ له‌ هاوین و زستان دا غه‌م و خه‌فه‌ته‌ ، دوکه‌ڵی زۆر شه‌ڕ و ئاژاوه‌یه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌ خه‌ودا دوکه‌ڵ ئه‌وه‌نده‌ زۆر بێت و خه‌ڵکی به‌رچاوی خۆیان نه‌بینن ئه‌وه‌ ئازارو زوڵم و غه‌م و خه‌فه‌ت و غه‌زه‌بی خوای گه‌وره‌یه‌ .



(9) : سه‌ربڕین :: له‌خه‌ودا به‌ مانای نوێژکردن یان هه‌ڵگه‌ڕانه‌وه‌ له‌ ئایین دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی غه‌مبار بێت و له‌ خه‌ودا ببینێ سه‌ریان بڕی یان سه‌ریان په‌ڕاند ئه‌و که‌سه‌ ئه‌که‌وێته‌ خێرو خۆشی و ئه‌گه‌ر قه‌رزاریش بێت قه‌رزه‌که‌ی ئه‌داته‌وه‌ ، ئه‌گه‌ر نه‌خۆشیش بێت چاك ئه‌بێته‌وه‌ و حه‌جی نه‌کردبێت ئه‌چێته‌ حه‌ج ، هه‌روه‌ها سه‌ربڕاو ئه‌و که‌سه‌ بناسێت که‌ سه‌ری بڕی هه‌ر له‌و که‌سه‌وه‌ پاره‌ی بۆ دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی به‌ فه‌رمانی ده‌سه‌ڵات دار یان به‌ده‌ستی چه‌ته‌ی ڕێگه‌و بان یان له‌ شه‌ڕ و جه‌نگ دا

سه‌ری بپه‌ڕێت باوك و دایکی ئه‌مرن ، بۆ بازرگانیش زه‌ره‌ر و زیانه‌ .



(10) : جادو وسحر :: له‌ خه‌ودا فیتنه‌و ئاژاوه‌و له‌ خۆ بایی بوونه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ جادوی لێ کرا یان جادو ئه‌کات ئه‌وکه‌سه‌ به‌ ناحه‌ق ژن و م ێردێك لێك جیا ئه‌کاته‌وه‌ ، سحر و جادو له‌خه‌ودا کفر کردنه‌ ، هه‌روه‌ها سحر و جادو له‌خه‌ودا به‌ مانای جیابوونه‌وه‌ی هاوسه‌ریش دێت ، ئه و سحر و جادوه‌ی به‌ یارمه‌تی جن بکرێت له‌وانی تربه‌ هێزترو توندتره

[behnam5555]

به‌شی (25)

(1) : ئه‌موستییله‌ یان ئه‌نگوستییله‌ ::

له‌خه‌ودا ئاسووده‌و هێمنی و ده‌سه‌ڵاتدارو هاوسه‌رو کوڕو کار و پیشه‌یه‌ ، ئه‌نگوستیله‌ی زێڕ بۆ سك پڕ کوڕه‌ بۆ ده‌سه‌ڵات دار ماڵ و موڵکه‌ ، نه‌قشی له‌سه‌ر بێت ئه‌وه‌ مانای به‌دی هاتنی نیاز و ئامانجه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی نه‌قشی ئه‌نگوستیله‌که‌ی بکه‌وێت کوڕه‌که‌ی ئه‌مرێت یان پاره‌ی له‌ ده‌ست ئه‌ڕوات ، ئه‌ و که‌سه‌ی نه‌قشی ئه‌نگوستیله‌که‌ی بشکێت هاوسه‌ره‌که‌ی ته‌ڵاق ئه‌دات ، ئه‌نگوستیله‌ له‌ خه‌ودا به‌ مانی کڕینی خانوو یان ئاژه‌ڵ دێت یان به‌ مانای وه‌رگرتنی ده‌سه‌ڵات دێت ، ئه‌گه‌ر له‌زێڕ درووست کرابێت بۆ پیاو مل که‌چی و سه‌ر شۆڕی یه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌ ئاسن دروست کرابێت خێر و خۆشی یه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌ زیو دروست کرابێت و نه‌قشی له‌سه‌ر بێت ئه‌وه‌یان زۆر باشه‌ ، ئه‌گه‌ر نه‌قشی له‌سه‌ر نه‌بوو کاروباری بێ خێرو بێ سووده‌ ئه‌نگوستیله‌ی دروست کراو له‌ عاجی فیل بۆ ئافره‌ت زۆر باشه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ئه‌نگوستیله‌یه‌کی له‌ زیو دروست کراو بکاته‌ په‌نجه‌ی هه‌ رچی له‌ دڵ دا بێت بۆی ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی ئه‌نگوستیله‌یه‌ك بدۆزێته‌وه ‌له‌ لایه‌نێکی بیانی یه‌وه‌ پاره‌ی ده‌ست ئه‌که‌وێت یان کوڕیان ئه‌بێت یان له‌گه‌ڵ ئافره‌تێکی باش دا زه‌ماوه‌ند ئه‌کات ، ئافره‌ت ئه‌نگوستیله‌که‌ی له‌ په‌نجه‌ی ده‌رکات هاوسه‌ره‌که‌ی ئه‌مرێت ، ئه‌گه‌ر پیاویش بێت ئه‌وه‌ ژنه‌که‌ی ته‌ڵاق ئه‌دات ، ئه‌و که‌سه‌ی ئه‌نگوستیله‌که‌ی ته‌نگ یان ته‌سك بێت بۆ په‌نجه‌ی غه‌م و خه‌فه‌تی نامێنێت و له‌ ده‌ست ئافره‌تێکی زۆر دار ئه‌هه‌سێته‌وه ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ ئه‌نگوستیله‌که‌ی هه‌رجاره‌ی له په‌نجه‌یه‌کی دایه ‌ئه‌و که‌سه‌ هاوسه‌ره‌که‌ی خیانه‌تی لێ ئه‌کات ، ئه‌و که‌سه‌ی ئه‌نگوستیله‌که‌ی به‌ پاره‌ بفرۆشێت به‌ قسه‌ی خۆش له‌ هاوسه‌ره‌که‌ی جیا ئه‌بێته‌وه‌ ، هه‌روه‌ها نه‌قشی ئه‌نگوستیله‌ به‌ مانای کوڕ دێت .

(2) : مردن ::

مردن له‌خه‌ودا گه‌ڕاندنه‌وه‌ی ئامانه‌ته‌ یان چاك بوونه‌وه‌ی نه‌خۆشه‌ و یان ئازاد بوونی به‌ندکراوه‌ له‌ زیندان و یان چاوپێکه‌وتنه‌ به‌و که‌سانه‌ی ماوه‌یه‌کی زۆره‌ دوور که‌وتونه‌ته‌وه‌ ، مردن له‌خه‌ودا ئه‌گه‌ر گریان و هاوارو قیژانی له‌گه‌ڵ دا بێت و مردوه‌که‌ له‌ ژیر خاك نه‌شاردرێته‌وه‌ مانای ئه‌وه‌یه‌ ئایین له‌ بارێکی خراپ دایه‌و دونیاش له‌بارێکی باش دایه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ مردوه‌و گریان و حاڵه‌تی پرسه‌و مردن له‌ ئارادا نی یه‌ ئه‌و که‌سه‌ خانوه‌که‌ی ئه‌ڕوخێ یان کوێر ئه‌بێت یان ته‌مه‌نی درێژ ئه‌بێت ، ووتراوه‌ مردن سه‌فه‌ره‌ یان هه‌ژاری و ده‌ست کورتی یه‌ ،هه‌روه‌ها ووتراوه‌ مردن هاوسه‌ر گیری یه‌ چونکه‌ مردو وه‌ك بوك و زاوائه‌شۆردرێ و بۆنی خۆش ئه‌کرێت و ئه‌ڕازێندرێته‌وه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا بمرێت وله‌سه‌ر شان هه‌ڵبگیرێت به‌ڵام له‌ ژێر خاك نه‌شاردرێته‌وه‌ ئه‌و که‌سه‌ زاڵ ئه‌بێت به‌سه‌ر دوژمنه‌کانی دا ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا بمرێت و زیندو بێته‌وه‌ ‌ ئه‌و که‌سه‌ له‌ پاش هه‌ژاری و ده‌ست کورتی ده‌وڵه‌مه‌ند ئه‌بێت وله‌ گوناهه‌‌کانی تۆبه‌ ئه‌کات ، مردوێك له‌ خه‌ودا به‌ یه‌کێك بڵێ من نه‌مردومه‌ ئه‌و مردوه‌ له‌ پله‌و پایه‌ی شه‌هیدان دایه‌ ، مردو له‌خه‌ودا ببیندرێ دڵ ته‌نگه‌ یان نه‌خۆشه‌ یان لاوازبوه‌ یاب ڕه‌نگی زه‌رده‌ یان ئه‌گرێت یان بێزاره‌ ئه‌و مردوه‌ خۆی به‌رپرسیاره‌ له‌ کاروباری ئایینی خۆی وله‌و دونیایه‌ له‌بارێکی ناخۆش دایه‌ ، مردوه‌کان له‌ گۆڕ ده‌رچن و خواردنی خه‌ڵکی بخۆن گرانی ئه‌بێت ، مردوو له‌خه‌ودا هه‌رچی بڵێ ڕاست ئه‌کات چونکه‌ له‌ جێ ی هه‌قه‌ ،مردو له‌خه‌ودا ببیندرێ پێ ئه‌که‌نێت و ڕووی خۆشه‌و جل و به‌رگی جوان و ڕێك و پێکی له‌به‌ره‌ ، ئه‌ومردوه‌ له‌و دونیایه‌ حاڵی باشه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا له‌سه‌ر مردوو نوێژ بکات ئه‌و که‌سه‌ ئامۆژگاری پیاوێکی دڵ ڕه‌ق ئه‌کات ، هه‌ره‌وها مردن په‌شیمانی یه‌‌ له‌ گوناهێکی گه‌وره‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا به‌ ڕوتی بمرێ هه‌ژارو ده‌ست کورت ئه‌بێت ، ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر فه‌رش بمرێ ئه‌که‌وێته‌ خێرو خۆشی ، مردنی کوڕ له‌خه‌ودا مانای ڕزگاربوونه‌ له‌ دوژمنێك ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ مردو له‌ژێر خاك شاردرایه‌وه‌ ئه‌وکه‌سه‌ ئه‌گه‌ر هاوسه‌ری نه‌بێت زه‌ماوه‌ند ئه‌کات ، مردن بۆ ئه‌و که‌سانه‌ باشه‌ که‌ غه‌مبارن یان ئه‌ترسن ، مردنی برا له‌خه‌ودا مردنی دوژمنه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا له‌ناو کۆمه‌ڵێك مردو دا بێت ئه‌وه‌ له‌ناو کۆمه‌ڵێك دووڕوو دایه‌ ،ئه‌و که‌سه‌ی هاوڕێ یه‌تی مردو بکات سه‌فه‌ر ئه‌کات ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا له‌سه‌ر ته‌ختی مردوو شۆرین دا بێت ئه‌و که‌سه‌ ڕزگاری ئه‌بێت له‌ قه‌رز و غه‌م و خه‌فه‌ت و له‌و گه‌ناهانه‌ی که‌ کردویه‌تی ، زیندوو بوونه‌وه‌ی مردو له‌خه‌ودا مانای زیندوبونه‌وه‌ و باس کردنی کارو باری ئه‌ومردوه‌یه‌ ، مردوو له‌خه‌ودا ڕووی ڕه‌ش بێت ئه‌ومردوه‌ به‌کافری مردوه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا مردوێك زیندو کاته‌وه‌ ئه‌و که‌سه‌ گاورێك یان جوله‌که‌یه‌ك ئه‌کاته‌ ئیسڵام ، زیندوو هه‌ر چی بداته‌ مردو باش نی یه‌ و زه‌ره‌ر و زیانی به‌دواوه‌یه‌ ، مردو هه‌ر چی بداته‌ زیندو باشه‌و خێرو خۆشی به‌دواوه‌یه‌ ، مردو ده‌ستی زیندو بگرێت و له‌گه‌ڵ خۆی بیبات ئه‌و زیندوه‌ پاره‌ی له‌ لای یه‌کێك دا هه‌یه‌و نایداته‌وه‌ ئه‌و پاره‌یه‌ی بۆ ئه‌گه‌ڕێته‌وه‌ ، قسه‌ کردن له‌گه‌ڵ مردوو ته‌مه‌ن درێژی یه‌ ،زیندو مردو ماچ کات زیندوه‌که‌ سوود له‌ پاره‌و زانستی ئه‌و مردوه‌ وه‌رئه‌گرێت ، نه‌خۆش مردو ماچ کات ئه‌مرێ ،زیندو له‌گه‌ڵ ئافره‌تێکی مردو زه‌ماوه‌ند بکات ئه‌مرێ ، مردو جل و به‌رگی پیس و دڕاو بداته‌ یه‌كێك ئه‌وکه‌سه‌ زه‌ره‌ر ئه‌کات وپاره‌ی نامێنێ ، مردو له‌ زیندو بدات ئه‌و زیندوه‌ له‌ ئایین دا که‌م کوڕی هه‌یه‌ یان له‌سه‌فه‌ر دائه‌که‌وێته‌ خێرو خۆشی ، زیندو له‌خه‌ودا له‌گه‌ڵ مردو بخه‌وێت زیندوه‌که‌ ته‌مه‌ن درێژ ئه‌بێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ دایکی ئه‌مرێ کاروباری دونیای تێك ئه‌چێت ، نه‌خۆش له‌خه‌ودا ببینێ برای مرد خۆی ئه‌مرێ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا هاوسه‌ره‌که‌ی بمرێت کاروباری پیشه‌و ژیانی تێك ئه‌چێت ، له‌خه‌ودا ببیندرێ مردوێك له‌ ناو ئاوی ده‌ریادا ئه‌خنکێ ئه‌و مردوه‌ له‌ ماوه‌ی ژیانی دا گوناهی زۆری کردوه‌ ، مردوه‌کان له‌ گۆڕه‌کانیان ده‌رچن مانای ئه‌وه‌یه‌ به‌ندکراوه‌کان له‌ زیندان ئازاد ئه‌کرێن ، مردن بۆ هه‌ژار ده‌وڵه‌مه‌ند بوونه‌ ، مردنی پیغه‌مبه‌ره‌کان له‌ خه‌ودا مانای لاوازبوونی باری ئایینه‌ ، مردنی دایك و باوك تێك چونی کاروباری ژیانه‌ ، مردنی هاوسه‌ر دونیا و ژیانێکی بێ سوودو به‌سه‌ر چوه‌ .

(3) : دوودڵی ::

له‌خه‌ودا په‌شیمان بونه‌وه‌و داوای لێ خۆش بوون و لێبووردنه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا دوودڵ بێت ئه‌وه‌ گوناهێکی کردوه‌و لێ ی په‌شیمانه‌ و لۆمه‌ی خۆی ئه‌کات و سزای خۆی ئه‌دات .

(4) : پاپۆڕ ::

پاپۆڕو به‌له‌می ماسی گرتن له‌خه‌ودا به‌مانای ڕزق و خۆشی دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا به‌له‌مێك یان پاپۆڕێك بکڕێت یان سواری بێت ، ئه‌و که‌سه‌ له‌ و شوێنه‌ی پاپۆڕه‌که‌ی لێ یه‌ ژنێك ئه‌خوازێت ، یان له‌و شوێنه‌ به‌سه‌ر دوژمنه‌کانی زاڵ ئه‌بێت .

(5) : قسه‌کردن له‌خه‌ودا ::

ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا قسه‌یه‌ك بکات که‌ پێویسته‌ ئه‌و قسه‌یه‌ بشارێته‌وه‌ مانای ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و که‌سه‌ پاره‌ خه‌رج ئه‌کات ، ئه‌گه‌ر له‌خه‌ودا باسی ڕزق و نیعمه‌تی خوای گه‌وره‌ بکات مانای ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و که‌سه‌ سوپاس و ستایشی خوای گه‌وره‌ ئه‌کات بۆ ئه‌و ڕزقه‌ی که‌ پێ ی به‌خشیوه‌ .

(6) : نووستن له‌سه‌رپشت یان له‌سه‌ر ده‌م : :

ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا له‌سه‌ر ده‌م بنوێ کافره‌و بڕوای به‌وه‌ نی یه‌ که‌ خوای گه‌وره‌ تاقانه‌یه‌ ، هه‌ر ئه‌وکه‌سه‌ دونیاوئاخیره‌شی له‌ده‌ست ئه‌چێت ، ئه‌گه‌ر هه‌ڵگه‌ڕێته‌وه‌ سه‌ر پشت ئه‌وه‌ زۆر باشه‌و تۆبه‌ ئه‌کات و له‌خوای گه‌وره‌ ئه‌پاڕێته‌وه‌ وبه‌چۆکادێت و ئه‌تواێ له‌گه‌ڵ خه‌ڵکی دا ڕوو به‌ڕوو بێت ، هه‌روه‌ها نووستن له‌سه‌ر ده‌م مانای ئه‌وه‌یه‌ که‌ ئه‌و که‌سه‌ نه‌خۆشی ده‌روونی هه‌یه‌ ، ئافره‌ت له‌خه‌ودا له‌سه‌ر ده‌م بنوێت سه‌رپێچی مێرده‌که‌ی ئه‌کات .

(7) : قه‌ساب ::

قه‌ساب له‌خه‌ودا جل و به‌رگی پیس بێت و چه‌قۆی به‌ده‌سته‌وه‌ بێت ئه‌وه‌ زه‌ره‌رو زیان و کاره‌ساته‌ ، ئه‌گه‌ر جل و به‌رگی پاك بێت مانای ته‌مه‌ن درێژی یه‌ ، ئه‌گه‌ر جوان و ڕوو خۆش بێت ئه‌وه‌ پاشه‌ ڕۆژێکی باشی ئه‌بێت ، ئه‌گه‌ر قه‌سابه‌که‌ پیاو بێت ئه‌وه‌ مه‌لائکه‌تی ڕوح کێشانه‌ .

(8) : مشکه‌ کوێره‌ ::
ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا مشکه‌ کوێره‌ ببینێ ماڵ و موڵکی ئه‌فرۆشێت و ووڵاته‌که‌ی به‌ جێ ئه‌هێلێت و سه‌فه‌ر ئه‌کات ، له‌ چ ماڵێك مشکه‌ کوێره‌ ببیندرێ ئه‌بێ ئه‌و ماڵه‌ له‌ دز بپارێزرێ چونکه‌ مشکه‌ کوێره‌ دزه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی گۆشتی مشکه‌ کوێره‌ بخوات یه‌کێك هه‌ڵ ئه‌خه‌ڵه‌تێنێ یان پاره‌ی حه‌رامی ده‌ست ئه‌که‌وێت ، مشکه‌ کوێره‌ به‌ مانای پیلان ئازاری هاوسه‌رو منداڵیش دێت ، هه‌روه‌ها ووتراوه ‌مشکه‌ کوێره‌ له‌خه‌ودا مل که‌چی و سه‌ر شۆڕی یه‌ .

[behnam5555]

به‌شی (26)

(1) : به‌هه‌شت :

ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا به‌هه‌شت ببینێ و نه‌چێته‌ ناوی مژده‌ی خێرو خۆشی یه‌ ، هه‌ر چی له‌ دڵ دا بێت به‌دی دێت ، ئه‌گه‌ر ئه‌و که‌سه‌ هه‌وڵی دا بچێته‌ ناو به‌هه‌شت و ڕێگه‌ی لێ گیرا، ئه‌و که‌سه‌ ناتوانێ بچێته‌ حه‌ج و جیهاد ، هه‌روه‌ها ناتوانێ له‌ گوناهێك تۆبه‌ بکات که‌ هێشتا به‌رده‌وه‌مه‌ له‌سه‌ری ، ئه‌گه‌ر ده‌رگایه‌ك له‌ده‌رگاکانی به‌هه‌شت له‌ ڕووی داخرێت باوکی یان دایکی یه‌کێکیان ئه‌مرن ، ئه‌گه‌ر دوو ده‌رگای له‌ ڕوودا داخرا باوك و دایکی هه‌ردووکیان ئه‌مرن ، ئه‌گه‌ر هه‌موو ده‌رگاکانی به‌هه‌شت له‌ ڕووی داخرا مانای ئه‌وه‌یه‌ که‌ باوك و دایکی لێ ی ڕازی نین ، ئه‌گه‌رله‌چ ده‌رگایه‌که‌وه‌ بیه‌وێت بچێته‌ ناو به‌هه‌شت ئه‌وه‌‌ باوك و دایکی ڕازین لێ ی ،

ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا بچێته‌ ناو به‌هه‌شت له‌ دونیاو ئاخیره‌دا به‌ خۆشی و کامه‌رانی ئه‌ژێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێت ئه‌ی به‌ن بۆ به‌هه‌شت ئه‌وکه‌سه‌ مردنی نزیك بۆته‌وه‌ یان تۆبه‌ ئه‌کات ، ئه‌وکه‌سه‌ی بیبه‌ن بۆ به‌هه‌شت و خۆی نه‌چێت باری ئایینی باش نی یه‌ ،یه‌كێك له‌خه‌ودا پێ ی بوترێ ئه‌چیته‌ به‌هه‌شت میراتی بۆ ئه‌مێنێته‌وه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا خۆی له‌ ناو به‌هه‌شت دا ببینێ خوا هیدایه‌تی ئه‌دات و زانستی زیاتری پێ ئه‌به‌خشێ ، ئه‌وکه‌سه‌ی به‌ زه‌رده‌خه‌نه‌و پیکه‌نین بچێته‌ به‌هه‌شت ئه‌و که‌سه‌ باری ئایینی زۆر باشه‌و به‌رده‌وام عیباده‌تی خوای گه‌وره‌ ئه‌کات ، خواردنی میوه‌و به‌روبوومی به‌هه‌شت زانسته‌ ، خواردنه‌وه‌ی ئاو وشیر و ئاره‌قی به‌هه‌شت دانایی و زانست و پاره‌یه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ له‌ به‌هه‌شته‌وله‌ جێ ی نووستنی خۆی پاڵ که‌وتوه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ هاوسه‌ره‌که‌ی داوێن پاکه‌ ، ئه‌گه‌ر نه‌زانێت چۆته‌ به‌هه‌شت له‌ دونیادا خێرو خۆشی بۆ دێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی ڕێ ی نه‌ده‌نێ میوه‌ی به‌هه‌شت بخوات ئه‌وه‌ باری ئایینی باش نی یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی میوه‌ی به‌هه‌شت بۆ یه‌کێکی تر لێ بکاته‌وه‌ ئه‌وه‌ به‌ زانست خزمه‌تی ئه‌و که‌سه‌ ئه‌کات ، ئه‌گه‌ر به‌هه‌شت بخاته‌ ناو ئاگر ئه‌و که‌سه‌ ڕه‌زو باغ ئه‌فرۆشێت و پاره‌که‌ی ئه‌خوات ، خواردنه‌وه‌ی ئاوی که‌وثه‌ر له‌ خه‌ودا خۆشی و شادی و کامه‌رانی و سه‌رکه‌وتنه‌ به‌سه‌ر دوژمن ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا له‌کۆشکێکی به‌هه‌شت دا بێت له‌گه‌ڵ ئافره‌تێکی جوان دا زه‌ماوه‌ند ئه‌کات ، هه‌موو خه‌وێکی تایبه‌ت به‌ به‌هه‌شت خێر و خۆشی و کامه‌رانی یه‌ .

(2) : نه‌خۆشی :

له‌ خه‌ودا نیفاق دوو رووی یه‌ ، خوای گه‌وره‌ له‌قوڕئانی پیرۆزدا ئه‌فه‌رموێ (( فی قلوبهم مرض ، فزادهم الله‌ مرضا )) سوڕه‌تی بقره‌ ئایه‌تی ژماره‌ 10 ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ نه‌خۆشه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ ته‌ندروستی باشه‌ به‌ڵام باری ئایینی باش نی یه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌خه‌ودا ببینێ هاوسه‌ره‌که‌ی نه‌خۆشه‌ ، هاوسه‌ره‌که‌ی ته‌ندروستی باشه‌ و باری ئایینی باش نی یه‌ ، نه‌خۆش له‌ خه‌ودا سواری به‌راز یان حوشتر یان گا بێت له‌وانه‌یه‌ بمرێت ، مندالی نه‌خۆش له‌خه‌ودا چاك بێته‌وه‌ ئه‌مرێ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ نه‌خۆشه‌ زاڵ ئه‌بێت به‌سه‌ر دوژمنانی و ته‌مه‌ن درێژ ئه‌بێت و پاره‌یه‌کی زۆریشی ده‌ست ئه‌که‌وێت و به‌ خۆشی و کامه‌رانی ئه‌ژێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ ته‌نگانه‌دا بێت له‌ خه‌ودا ببینێ نه‌خۆشه‌ ڕزگاری ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ یه‌کێکی نه‌ ناسراو نه‌خۆشه‌ خۆی نه‌خۆش ئه‌که‌وێت ، هه‌روه‌ها نه‌خۆشیی له‌خه‌ودا تۆبه‌ کردن و دوعاو له‌خوا پاڕانه‌وه‌و پاره‌ خه‌رج کردنه‌ ، نه‌خۆشیی عیشقه‌و عیشقیش نه‌خۆشی یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ نه‌خۆشه‌ ته‌ندروستی باشتر ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ دوو کوڕی نه‌خۆشن هه‌ردوو چاوی تێك ئه‌چێت ، ئه‌گه‌ر ببینێ باوکی نه‌خۆشه‌ سه‌رئێشه‌ ئه‌ی گرێت چونکه‌ سه‌ر له‌خه‌ودا باوکه‌ ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ نه‌خۆشی غه‌م و خه‌فه‌ته‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ ده‌سه‌ڵات دار نه‌خۆشه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ یان باری ئایینی باش نی یه‌ یان له‌و ساڵه‌دا ئه‌مرێ ، جاری واش هه‌یه‌ نه‌خۆشی جیابوونه‌وه‌ی ژن و مێرده‌ ، نه‌خۆشی منداڵ غه‌م و خه‌فه‌ته‌ بۆ باوك و دایك ، ئه‌و که‌سه‌ی حه‌ز ئه‌کات بمرێ له‌خه‌ودا نه‌خۆش که‌وێت ئه‌که‌وێته‌ خێرو خۆشی .

(3) : پێ په‌تی :

له‌خه‌ودا هیڵاکی و ماندوو بوونه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی نه‌بینێ پێڵاوه‌که‌ی داکه‌ند و به‌ پێ په‌تی بڕوات پله‌و پایه‌ی به‌رز ئه‌بێت ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ نه‌مانی غه‌م و خه‌فه‌ته‌ یان ته‌ڵاقه‌ یان مردنی هاوسه‌ره‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی به‌ پێ په‌تی سه‌فه‌ر بکات پاره‌یه‌کی زۆر قه‌رز ئه‌کات و ناتوانێ بیداته‌وه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا تا‌که‌ پێڵاوێکی له‌پێ بێت له‌ هاوسه‌ره‌که‌ی یان له‌ شه‌ریکه‌که‌ی جیا ئه‌بێته‌وه .

(4) : پێست خوراندن :

خووراندنی پێست له‌خه‌ودا ده‌ست کورتی و پێداویستی به‌رده‌وامی منداڵانه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌ کاتی خووراندن خوێنی لێ بێت ئه‌وه‌ هه‌ژاری و ده‌ست کورتی یه‌ و بۆ ماوه‌یه‌کی زۆر به‌رده‌وام ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا خۆی بخورێنێ که‌س و کاری به‌سه‌ر ئه‌کاته‌وه‌و توشی غه‌م و خه‌فه‌ت ئه‌بێت ، پیست خورانێکی که‌م پاره‌یه‌ و له‌پاش ماندوو بوون ده‌ست ئه‌که‌وێت .

(5) : سووربوونه‌وه‌ :

سووربوونه‌وه‌ی ده‌م و چاو له‌خه‌ودا شکۆمه‌ندی یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا دم و چاوی سووروو جوان بێت به‌ناوبانگ ئه‌بێت و به‌کارو کرده‌وه‌ی خێر خوازی ئه‌ناسرێت ، ده‌م و چاوی سوورو وسپی خۆشی و کامه‌رانی یه‌ ، ئه‌گه‌ر ته‌نها وه‌ك خوێن سوور بێت ئه‌و که‌سه‌ زینا ئه‌کات و ڕیسوا ئه‌بێت ، نه‌خۆش له‌خه‌ودا ده‌م و چاوی سوورو و جوان بێت چاك ئه‌بێته‌وه‌ ، هه‌روه‌ها به‌ مانای گه‌رانه‌وه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ دێت که‌ دوور که‌وتونه‌ته‌وه‌ .

(6) : حه‌مباڵ :

بار هه‌ڵگرتن له‌خه‌ودا غه‌م و خه‌فه‌ته‌ و باره‌که‌ چه‌ند قورس بێت غه‌م و خه‌فه‌ته‌که‌ ئه‌وه‌نده‌ زۆره‌ ، هه‌روه‌ها به‌ مانای غه‌مباری و قه‌بوڵ کردنی زوڵم و ئازاری خه‌ڵکی و ته‌واو کردنی کاروباری ئه‌و خه‌ڵکه‌ دێت .

(7) : حه‌پس بوون :

له‌ خه‌ودا سه‌رشۆڕی و مل که‌چی و غه‌م و خه‌فه‌ته‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ له‌زیندان دا حه‌پس کراوه‌ کاروباری ئایینی چاك ئه‌بێت ، حه‌پس بوون به‌ ته‌نیا له‌ ژوورێك له‌ ماڵێکی نه‌ناسراودا مردنه‌ وئه‌و ماڵه‌ش گۆڕه‌که‌یه‌تی ، ئافره‌ت له‌ خه‌ودا ببینێ له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵات داری ووڵاته‌وه‌ حه‌پس کراوه‌ ئه‌و ئافره‌ته‌ شوو به‌ پیاوێکی پایه‌به‌رز ئه‌کات .

(8) : جوانی :

ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا جوان بێت و جل وبه‌رگی جوانی له‌به‌ر بێت و یان سواری ئه‌سپ بێت و یان هه‌ر چ شتێکی جوانی پێوه‌ بێت مانای ئه‌وه‌یه‌ حاڵی دوژمنه‌که‌ی باش نی یه‌ ، هه‌روه‌ها به‌مانای ده‌ریاوان و فه‌رمانده‌ی سوپا و والی و مردنی نه‌خۆش دێت .

(9) : باج گر :

له‌خه‌ودا کاروباری ئایینی یه‌ یان پۆلیسه‌ یان نێردراوه‌ یان هه‌ڵگری قسه‌ی خه‌ڵکی یه‌ یان گه‌ڕاندنه‌وه‌ی ئامانه‌ته‌ .

(10) : سه‌ربان :
له‌خه‌ودا پیاوێکی پایه‌ به‌رزه‌ ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ خه‌ریکه‌ سه‌ربانه‌که‌یان ئه‌که‌وێته‌ سه‌ری ئه‌و که‌سه‌ له‌ پیاوێکی ده‌سه‌ڵات دار ئه‌ترسێ ، ئه‌ستوون یان دیواری بن سه‌ربان بڕوخێت خاوه‌ن ماڵه‌که‌ ئه‌مرێت ، له‌خه‌ودا سه‌ربان ئاوی لێ بتکێته‌وه‌ له‌و ماڵه‌ یه‌كێك نه‌خۆش ئه‌که‌وێت یان ئه‌مرێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌سه‌ربان بێت و نه‌توانێ بێته‌ خواره‌وه‌ زیندانی ئه‌کرێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ ئه‌ستێره‌کان هاتوونه‌ته‌ ژووره‌وه‌و له‌ بن سه‌ربانن ئه‌و سه‌ربانه‌ ئه‌ڕوخێت .

[behnam5555]

به شی 27

جن و جنۆکه‌

له‌خه‌ودا فێڵ بازی وساخته‌کاری یه‌ له‌ کاروباری دونیا دا ، ئه‌گه‌ر جنۆکه‌که‌ زاناو عاقڵ و تێ گه‌یشتو بێت بینینی زۆر باشه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببێته‌ جن ئازاو به‌هێز ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا ببینێ جن له‌ نزیك ماڵیان دا وه‌ستاوون ، ئه‌و که‌سه‌ زه‌ره‌ر ئه‌کات یان دوعای کردوه‌ ئه‌گه‌ر ئیشه‌که‌ی ببێت قوربانێك بکاته‌ خێر و ئیشه‌که‌ی بوه‌و قوربانه‌که‌شی سه‌رنه‌بڕیوه‌ ، جنۆکه‌ بچنه‌ ناو ماڵێك ، ده‌ستکاری شت و مه‌کی ناو ماڵه‌که‌ بکه‌ن و ده‌ست له‌ خاوه‌ن ماڵه‌که‌ بوه‌شێنن ئه‌وانه‌ دوژمنن له‌ناو ماڵه‌که‌ی خۆی دا هێرش ئه‌که‌نه‌ سه‌ری ، یان ئه‌و جن و جنۆکانه‌ دزن و زه‌ره‌ری لێ ئه‌ده‌ن ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا جنۆکه‌ فێری قوڕئان خوێندن بکات یان قوڕئان بخوێنێت و جنه‌کانیش گوێ ی لێ ڕاگرن ئه و ‌ که‌سه‌ شکۆمه‌ندو پایه‌ به‌رز ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا هاوڕێ یه‌تی جنۆکه‌ بکات
له‌ جادوکه‌رو سیحر بازه‌کان نزیك ئه‌بێت و ئاگای له‌ نهێنی خه‌ڵکی ئه‌بێت ، هه‌روه‌ها جنۆکه‌ له‌خه‌ودا به‌ مانای دزی و ڕفاندن و زیناکردن ومه‌ی خواردنه‌وه‌ و یانه‌کانی سه‌ماو گۆرانی و مۆسیقاو که‌نیسه‌و خه‌یاڵ و نوشته‌و جادوگه‌ری و جیا کردنه‌وه‌ی موسوڵمانان و کافران و کرده‌وه‌کانیان و هه‌واڵی موسوڵمانان دێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا له‌گه‌ڵ جن هاوسه‌ر گیری بکات له‌ داهاتوودا هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ که‌سێکی خه‌راب دا ئه‌کات یان ئاژه‌ڵێکی لاواز ئه‌کڕێت ، ئه‌گه‌ر له‌ پله‌و پایه‌یه‌کی به‌رزدا بێت پله‌و پایه‌ی دائه‌بزێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌ جن کوڕی ببێت له‌ که‌سێکی هیچ و پووچه‌وه‌ پاره‌ی بۆ دێت یان پاره‌ی شاردراوه‌ی ده‌ست ئه‌که‌وێت ، ده‌سه‌ڵات داری ووڵات له‌خه‌ودا ببینێ جنۆکه‌ی زۆری گرتوه‌و ده‌ست و پێ یانی به‌ستۆته‌وه‌ ئه‌و کاربه‌ده‌سته‌ ده‌ست به‌سه‌ر شارێك دا ئه‌گرێت و کافره‌کان ده‌ست گیر ئه‌کات ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا جن بچێته‌ ناو گیانی یان لێی بدات ئه‌و که‌سه‌ پاره‌ به‌ فایز ئه‌داته‌ خه‌ڵکی ، بینینی شای جنه‌کان له‌خه‌ودا مانای بینینی زاناو شێخ و سه‌رکرده‌و کوڕ و کچی ڕه‌وشت پاکه‌ ، له‌وانه‌یه‌ بینینی جنۆکه‌ له‌خه‌ودا به‌ڵگه‌ی ده‌رکه‌وتنی مارو دووپشك بێت یان ئاگر بێت یان ئه‌و که‌ره‌ستانه‌ بێت که‌ به‌ ئاگر دروست ئه‌کرێت .
پڵینگ
له‌ خه‌ودا ده‌سه‌ڵاتدارێکی زاڵم و دوژمنێکی به‌ توانایه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا پڵیینگ بکوژێت زاڵ ئه‌بێت به‌سه‌ر دوژمنانی ، ئه‌و که‌سه‌ی گۆشتی پڵیینگ بخوات پاره‌ی ده‌ست ئه‌که‌وێت و پایه‌ به‌رز و شکۆمه‌ند ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی سواری پشتی پڵیینگ بێت پله‌و پایه‌ی به‌رز ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا له‌گه‌ڵ پڵیینگ هاوسه‌رگیری بکات زاڵ ئه‌بێت به‌سه‌ر هاوسه‌ره‌که‌ی ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ ماڵی خۆی دا پڵیینگ ببینێ پیاوێکی خه‌راپ هێرش ئه‌کاته‌ سه‌ر ماڵی ، پڵیینگ له‌ خه‌ودا پیاوه‌ یان ئافره‌ت ، پڵیینگ گازت لێ بگرێت زه‌ره‌رت لێ ئه‌که‌وێت ، هه‌روه‌ها پڵیینگ له‌خه‌ودا فێڵ و فێڵبازی و نه‌خۆشی یه‌ ، شیری پڵیینگ دوژمنکاری یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی پڵیینگ له‌خه‌ودا ببینێ تۆبه‌ ئه‌کات و له‌خوای گه‌وره‌ ئه‌پاڕێته‌وه‌ له‌ گوناهه‌کانی خۆشبێت و عه‌فوی بکات .

ده‌نگی ناو ته‌لیفۆن
ده‌نگی ناو ته‌لیفۆن له‌خه‌ودا ئاگادار کردنه‌وه‌ بێت یان مژده‌ بێت و چۆن بیبیستی هه‌ر به‌و جۆره‌ ڕوو ئه‌دات بێ ئه‌وه‌ی شی بکرێته‌وه‌ یان گۆڕانکاری تیادا بکرێت .

نه‌وت
له‌خه‌ودا ئافره‌تێکی زیناکه‌ره ‌یان پاره‌ی حه‌رامه‌ ، هه‌روه‌ها ووتراوه‌ نه‌وت له‌ خه‌ودا شه‌ڕ و جه‌نگ ونه‌گبه‌تی و کاره‌ساته‌ .

قوتابخانه‌ ::
له‌ خه‌ودا ته‌ڵاقی نێوان ژن و مێرده‌ ، یان ئاژاوه‌ نانه‌وه‌و چاکه‌ کردن و کڕین و فرۆشتنه‌ .

ماره‌بڕیین ::
له‌ خه‌ودا پله‌و پایه‌ی به‌رزه‌ ، ئه‌و ماره‌ بڕیینه‌ی خۆ پیسکردنی له‌گه‌ڵ دا بێت و پێویست بێت له‌ کاتی هه‌ڵسانی له‌ خه‌و خۆی بشوات ئه‌و خه‌وه‌ باتیڵه‌ جونکه‌ ئه‌و که‌سه‌ شه‌یتان هاتۆته‌ خه‌وی و شه‌یتانی بووه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی دوژمنه‌که‌ی ماره‌ بکات زاڵ ئه‌بێت به‌سه‌ری ، ئه‌و که‌سه‌ی یه‌کێك له‌وانه‌ ماره‌بکات که‌ به‌ پێ ی شه‌ریعه‌تی ئیسلام حه‌رامه‌ بۆ ئه‌و وه‌ك دایك و خوشک و برا ژن و کچ و هتد ....ئه‌وکه‌سه‌ ئه‌چێته‌ شوێنێکی حه‌رام ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا ببینێ له‌ ناو گۆڕدا دایکی ماره‌ کرد ئه‌مرێ ، هه‌روه‌ها ماره‌ بڕیین به‌ مانای قه‌رز دانه‌وه‌و نه‌مانی غه‌م و خه‌فه‌ت دێت ، ماره‌کردنی ئافره‌تێکی ڕووت خێرو خۆشی یه‌ ، ماره‌ کردنی ئافره‌تێکی خه‌راپ یان زیناکه‌ر ژیانێکی حه‌رامی به‌دواوه‌یه ، ئه‌و که‌سه‌ی یه‌کێك له‌ ئافره‌تانی به‌هه‌شت ماره‌ بکات باری ئایینی چاك ئه‌بێت ، ئه‌و که‌سه‌ی سه‌یری ئافره‌تێکی ڕووت بکات بێ ئه‌وه‌ی پێی بزانێ هه‌ڵه‌یه‌کی گه‌وره‌ ئه‌کات .

هه‌نگ یان مێش هه‌نگوین :
له‌خه‌ودا مه‌ترسی و خۆشی و ده‌وڵه‌مه‌ند بوونه‌ ، کۆکردنه‌وه‌و لێکردنه‌وه‌ی هه‌نگوین له‌شانه‌کان ده‌ستکه‌وتی پاره‌ی حه‌ڵاڵه‌ ، ئه‌گه‌ر هه‌موو هه‌نگوینه‌که‌ کۆ بکاته‌وه‌و بی بات به‌شی هه‌نگه‌کان جێ نه‌هێڵێت ئه‌و که‌سه‌ زوڵم له‌ قه‌ومێك ئه‌کات ، ئه‌و که‌سه‌ی هه‌نگێك یان مێش هه‌نگوینێك بکوژێت زاڵ ئه‌بێت به‌سه‌ر دوژمنه‌که‌ی ، کوشتنی هه‌نگ بۆ جوتیار باش نی یه‌ چونکه‌ سه‌رچاوه‌ی ڕزقیه‌تی ، هه‌نگ له‌ خه‌ودا زاناو کاسبکارو ڕه‌نجده‌ر و که‌سێکی به‌به‌ره‌که‌ت و مه‌ترسی داره‌ ، بینینی هه‌نگ له‌ خه‌ودا پله‌و پایه‌ی به‌رزو خێرو خۆشی یه‌ ، هه‌نگ له‌خه‌ودا سوپای موسوڵمانانه‌ و کولله‌ و زه‌رده‌واڵه‌ش سوپای کافرانه‌ .

پێڵاو یان که‌ڵاش یان که‌وش یان نه‌عل ::
له‌خه‌ودا هاوسه‌ره‌ یان کوڕه‌ یان ئاژه‌ڵه‌ یان سه‌فه‌ره‌ ، له‌خه‌ودا پێڵاوه‌که‌ ڕه‌نگی سه‌وز بێت ئه‌و ئافره‌ته‌ ئافره‌تێکی چاك و موته‌ده‌ینه‌ ، ئه‌گه‌ر ڕه‌نگی پێڵاوه‌که‌ ڕه‌ش بوو ئه‌وه‌ ئافره‌تێکی ده‌وڵه‌مه‌نده‌ ئه‌گه‌ر زه‌رد بوو ئافره‌تێکی نه‌خۆشه‌ ئه‌گه‌ر سوور بوو ئافره‌تێکی جوانه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌خه‌ودا پێڵاوی پینه‌دار له‌پێ کات له‌گه‌ڵ ئافره‌تێك زه‌ماوه‌ند ئه‌کات ئه‌و ئافره‌ته‌ کوڕێکی هه‌یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی به‌ تاکه‌ پێڵاوێك بڕوات له‌ هاوسه‌ره‌که‌ی جیا ئه‌بێته‌وه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی پێڵاوه‌که‌ی بکه‌وێته‌ ناو ئاو و وون بێت هاوسه‌ره‌که‌ی ئه‌مرێت ، ئه‌وکه‌سه‌ی پێڵاوه‌که‌ی داکه‌نێ پله‌و پایه‌ی به‌رز ئه‌بێت ، ئه‌گه‌ر یه‌کێك جووته‌ پێڵاوه‌که‌ی وون بێت ئاژه‌ڵێکی لێ ئه‌دزرێ ، ئه‌و پێڵاوه‌ی له‌خه‌ودا ئه‌بیندرێ ئه‌گه‌ر له‌ زیو دروست کرابێت ئه‌و ئافره‌ت ئافره‌تێکی پاك و خاوێن و جوانه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌ ئاگر دروست کرا بێت ئه‌و ئافره‌ته‌ زاڵه‌ به‌سه‌ر مێرده‌که‌ی ، ئه‌گه‌ر له‌ دارو ته‌خته‌ دروست کرابێت ئه‌و ئافره‌ته‌ ئافره‌تێکی مونافیق و خاینه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌چه‌رمی مانگا دروست کرابێت ئافره‌تێکی بیانی یه‌ ، ئه‌گه‌ر له‌ چه‌رمی ئه‌سپ دروست کرابێت ئافره‌تێکی عه‌ربه‌ ، یه‌کێك له‌خه‌ودا له‌ کاتی به‌ڕێوه‌ ڕۆیشتن تاکه‌ پێڵاوێکی له‌ قاچی ده‌رچێت له‌ برای دوور ئه‌که‌وێته‌وه‌ یان له‌ شه‌ریکه‌که‌ی جیائه‌بێته‌وه‌ .
خوێ یان خێ ::
له‌خه‌ودا پاره‌یه‌و بێ ماندوو بوون ده‌ست ئه‌که‌وێت ، ئه‌گه‌ر خوێ له‌ خه‌ودا له‌ نێوان دوو که‌سی شه‌ڕکه‌ردا ببیندرێت ئه‌و دوو که‌سه‌ ئاشت ئه‌بنه‌وه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا خوێ بڕژێنێته‌ سه‌ر خه‌ڵکی تاوان و کرده‌وه‌ی ناڕه‌وای زۆر ئه‌بێت و نه‌خۆشی گرانه‌تاو ڕشانه‌وه‌ له‌و ناوچه‌یه‌دا بڵاو ئه‌بێته‌وه‌ و زوڵم له‌ خه‌ڵکی ناوچه‌که‌ ئه‌کرێت ، خوێ له‌ خه‌ودا خێرو خۆشی و ڕزق و نیعمه‌تی خوای گه‌وره‌یه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا نان و خوێ بخوات ڕازی یه‌ به‌ ژیانی دونیا ، ئه‌وکه‌سه‌ی له‌خه‌ودا خوێ ی ده‌ست که‌وێت یان خوێ بدۆزێته‌وه‌ نه‌خۆش ئه‌که‌وێت یان تووشی گیرو گرفت ئه‌بێت ، خوێ له‌خه‌ودا چاك سازی یه‌ بۆ زانایانی سوونه‌و قوڕئان وئیسلام وکاروباری دونیا ، هه‌روه‌ها هاوسه‌رو پاره‌و کوڕ و ڕزقێکی حه‌ڵاڵه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ ژیان دا ترسی هه‌بێت و له‌خه‌ودا خوێ ببینێ ترس و دڵه‌ ڕاوکێ ی نامێنێ و هێمن ئه‌بێت ، ماسی به‌ خوێ مژده‌ی هه‌واڵی خۆشه‌ و زه‌یتونی به‌ خوێ پشت گوێ خستنی په‌یمانه‌ .

تووڕه‌ بوون ::
له‌خه‌ودا زیندانه‌ ، ئه‌و که‌سه‌ی له‌ خه‌ودا به‌تووڕه‌یی له‌ ماڵه‌وه‌ ده‌رچێته‌ ده‌ره‌وه ‌ده‌ستگیر ئه‌کرێت ، ئه‌گه‌ر ئه‌وکه‌سه‌ له‌پێناوی ژیانی دونیادا تووڕه‌ بێت ئه‌وه‌ سوکایه‌تی به‌ ئایینی خوای گه‌وره‌و میهره‌بان ئه‌کات ، ئه‌گه‌ر له‌ پێناوی خوادا تووڕه‌ بێت ئه‌وه‌ پله‌و پایه‌ی به‌رز ئه‌بێت .

[behnam5555]

بەشی 28

: سەگ :

سەگ لە خەودا پیاوێکی خراپە کارە ، ئەگەر بوەرێ پیاوێکی خەراپ و بێ ئابڕوە ، ئەو کەسەی سەگ گازی لێ بگریت


دوژمنەکەی زیانی لێ ئەدا‌‌‌ت یان لەلایەن هاورێ یەکی یەوە کارەساتیکی بەسەر دێت و بەو هۆیەوە زەرەر و زیانی


زۆری لێ ئەکەوێت ، ئەوکەسەی سەگ جل و بەرگی بدڕێت پیاویکی خراپە کار هەلی ئەخەڵەتێنی ، ئەگەر گوێ ی


لە وەرینی سەگەکە نەبێت ئەوەیان دوژمنە ، سەگی مێینەش ئافرەتێکی خراپە کارە و توتکە سەگیش کورێکی


خۆشەویستەو ئەگەر سپی بێت ئەوە باشەو ئەگەر رەشیش بێت ئەوە ڕووی کەس وکاری رەش ئەکات ، هەروەها توتکە


سەگ منداڵێکی زۆڵەو پیاویکی ناپاك پەروەردەی ئەکات .


بینینی سەگی شوان لەخەودا باشەو سوودی هەیە سەگی ئاسایش دوژمنەو سەگی راو یان تانجی پلەو پایەی بەرزە


ئەو کەسەی لەخەودا بچێتە ڕاو و لە ڕاوەکەی دا سەگ بەکار بهێنێت هەموو ئامانج و نیازو مەبەستی بەدی دێت ،


لەخەودا سەگ کوشتن مانای زاڵ بوونە بەسەر دوژمن ، گەڕانەوەی تانجی لە ڕاو مانای نەمانی ترسەو بڵاوبوونەوەی


دەست بەتاڵی و بێ ئیش و کاری یە -


هەندێ جار سەگ بە مانای نەخۆشی گرانە تا دێت ، هەموو جۆرە سەگەکان بە مانای میللەتی سەر شۆڕ و مل کەچ دێت


بینینی سەگی ئاو لەخەودا باش نی یە چونکە هەرچ کارێکت بەدەستەوە بێت یان بە نیاز بیت بی کەیت پێت ناکرێت و


لێت تێك ئەچێت ، لەخەودا سەگ بوەڕێتە سەر یەکێك ئەو کەسە لە لایەن کەسێکی خەراپەوە قسەی سوك و ناشرینی


پێ ئەوترێ ، ئەوکەسەی لەخەودا گۆشتی سەگ بخوات زاڵ ئەبێت بەسەر دوژمنەکەی و پارەی لێ وەرئەگرێت ، جاری


وا هەیە سەگ لەخەودا بە مانای پاسەوان دیت ، خواردنەوەی شیری سەگ ترسە ، هەروەها سەگ لەخەودا ئافرەتێکە


هەمیشە مێردەکەی خۆش ئەوێت و ئەی پارێزێت و منداڵی زۆریشی ئەبێت ، بینینی سەگی (اهل الکهف) مانای ترس و


زیندانی و هەڵاتنە .


: زیو


لەخەودا پارەی کۆکراوەیە یان ئافرەتیکی خزمەت کاری جوانە ، ئەو کەسەی لەخەودا زیوی زۆری دەست کەوێت ڕزقی


زیاد ئەکات و پارەی زۆری بۆ دێت ، ئەو کەسەی لەخەودا زیو بتاوێنێتەوە لەگەڵ هاوسەرەکەی ناخۆشیان ئەبێت و خەڵکیش


باسیان ئەکەن ، قاب و بەرداغی درووستکراو لە زیو ئەو کارە چاکەیە کە ڕێگەی بەرەو بەهەشتە .


: فلس


لەخەودا قسەو باسە ، ئەو کەسەی درهەمێك قووت دات وفلسێك دەربهێنێ ئەو کەسە زەندیقە ، ئەو کەسەی دینارێك


قووت بدات و فلسێك دەربهێنێ ئەو کەسە کفر ئەکات ، فلس لەخەودا کفر وفێڵ ماندوو بوون و خەم و خەفەت و قسەو باس و


رزق و رزگار بوونە لە گیرو گرفت .


: دەم


لەخەودا کلیلی کاروباری خاوەنەکەیەتی عەمباری چاکەو خەراپەو ڕێ ڕەوی ڕزقیەتی ، ئەوەی لەدەم دەرچێت بەمانای قسەی


خێر و قسەی شەڕ دێت ، ئەوەی لەخەودا دەمی داخرێت ئەو کەسە کافرو بێ ئیمانە ، هەرەوها دەم لەخەودا بە مانای


ژیان و مردن و قسەو نیشتەجێ بوون و زیندان و گەرماو ودەستارو هاوسەر وپەرستگاو ڕزق دێت ، نەخۆش لە خەودا ببینێ


دەمی گەورە بووە و چاك بۆتەوە ئەو کەسە لەژیاندا بەردەوام سەلامەت ئەبێت .


: بەرداغ


لەخەودا ئافرەتە یان خزمەت کارە ، بەرداغی گڵاس مانای ئاشکرا بوونی نهێنی یە ، بەرداغی پڕ ئاو ئافرەتی سگ پڕە


ئاوی ناو بەرداغەکە بڕژێت مندالەکەی لەبار ئەچێت ، بەرداغەکە بشکێت ئافرەتەکە ئەمرێت ، ئەو کەسەی بەرداغێکی


بەدەستەوە بێت و لەدەستی بکەوێت و بەرداغەکە بشکێت و ئاوەکەی بمێنێتەوە دایکەکە ئەمرێت و منداڵەکەش ئەمێنێتەوە


ئەگەر ئاوەکە بڕژێت و بەرداغەکە نەشکێت منداڵەکە ئەمرێت و دایکەکەش ئەمێنێ ، ئەو کەسەی لەخەودا بەرداغ بخوات


تووشی کارەسات ئەبێت ، ئەو کەسەی هاوسەرەکەی دوو گیان نەبێت یان هاوسەری نەبێت لەخەودا بەرداغەکەی بشکێت


ئەو کەسە ئەمرێت کە ئاوی ئەداتێ .


: قەساب


لەخەودا مەلائکەی ڕوح کێشانە ، ئەوکەسەی قەسابێك لە خەودا ببینێ و چەقۆکەی لێ وەرگرێت نەخۆس ئەکەوێت و


چاك ئەبێتەوە ، ئەو کەسەی لەخەودا باوکی خۆی سەربڕێت و خوێن نەبینێت ئەوە پتەوبوونی پەیوەندی نێوان کوڕەکەو


باوکیەتی ، دەسەڵات داری ووڵات خەڵکی سەربڕێت زوڵمیان لێ ئەکات ، بینینی ئەو قەسابانەی کە لە بازار گۆشت


ئەفروشن باش نی یە چونکە گیروگرفت و مردنی نەخۆش و ترس و زەرەر و زیانی دەوڵەمەندی بەدواوەیە ، هەروەها ووتراوە


قەساب خوین ڕێژ و خاوەن شمشێرە ، بینینی قەساب لەخەودا بۆ ئەو کەسانەی غەمبارن یان لەزیندان دان خێرو خوشی یە


ئەو کەسەی قەسابێك بکوژێت لە نەخۆشی رزگاری ئەبێت ، هەروەها قەساب لەخەودا مانای دابەشکردنی میراتە .


: دڵ


لەخەودا کاروباری ئازایەتی و چاو نەترسی و ڕەوشت و ڕەفتاری مروڤە ، ئەوکەسەی لە دڵی دا ترس هەبێت خوای گەورە


هیدایەتی ئەدات و روو لە ڕێگەی هەق ئەکات ، دڵ پادشای هەستەو وهەڵسوڕێنەری کاروباری دونیاو ئاخیرە و باری ئاشکراو


نهێنی ئادەمیزادە ، ئەو کەسەی لەخەودا دڵی لەسنگی بێتە دەرەوە لەبواری ئایین دا خۆی چاك ئەکات ، ئەو کەسەی


نەخۆش بێت و لەخەودا ببینێ دڵی پارچە پارچە بوە چاك ئەبێتەوە ، پیاو دڵ لەخەودا ببینێ ئەوە هاوسەرەکەیەتی چونکە


ئافرەت هەڵسوڕێنەری کاروباری پیاوە ، هەروەها دڵ ئایین و زیرەکی ئادەمیزادە ، ئەو کەسەی لەخەودا ببینێ دڵی چاوی


هەیە ئەوکەسە زیرەك و لێهاتوو قسەزانە و ئایینیشی لەبارێکی چاك دایە ، ئەو کەسەی لەخەودا دڵی لە جێ ی خۆی


نەمێنێ تووشی ترس ئەبیت و باری ئایینیشی تێك ئەچێت ، ئەو کەسەی دڵی ڕەش بێت گوناهبارە ، ئەوکەسەی دڵی لێ


بدات دوژمنایەتی کەس ناکات یان سەفەر ئەکات یان زەماوەند ئەکات .


: ڕەشکە


سوود و یارمەتی یە لە پیاوێکی غەریب و بەتوانا .


:شان


لەخەودا ئافرەتە ، یان هێزو توانایە ، شان لەخەودا هەر چ زیادو نوقسانیەکی هەبێت ئەوە لە هاوسەرو هێزو توانای ئەو


کەسەدا ئەبێت ، ئەوکەسەی لەخەودا بیەوێت سەیری شانی خۆی بکات و نەتوانێ ئەو کەسە چاوی خێل ئەبێت


هەڵگرتنی باری قورس لەسەر شان تاوان و گوناهه .


: حەوت ئەستێرە


حەوت ئەستێرە ئەکەوێتە لای جەمسەری باکور و لە نزیکیان دا حەوت ئەستێرەی تریش ئەبیندرێ ، بینینی ئەم حەوت


ئەستێرەیە لەخەودا مانای بینینی پیاوێکی زاناو شکۆمەندە ، کەوتنی ئەو ئەستێرانە لەخەودا مانای مردنی زانایانی ئەو


شارەیە ، ئەو کەسەی لەخەودا ئەو ئەستێرانەی بدرێتێ کوڕێکیان ئەبێت یان زەماوەند ئەکات یان هاوڕێ یەتی لەگەڵ


یەکێك دا ئەکات .

[behnam5555]

به شى ( 29 )

: پەپوولە

لەخەودا مانای نەزانی و نەبوونی شارەزایی لە بارەی خزمەت کردنی ئاغاو پاشاو دەسەڵاتداردا ، هەرەوها بینینی پەپوولە لەخەودا بە مانای خۆشەویستی و خۆ بەخت کردن و ترس و ئاگرپەرستن دێت، خوای گەورە لەقوڕئانی پیروزدا ئەفەرموێ (( یوم یکون الناس کالفراش المبتوت )) سوڕەتی القارعە ئایەتی ژمارە 4

پەپوولە دوژمنێکی بێ دەسەڵات و سەرشۆڕو مل کەچە ، پەپوولە بۆ جوتیار مانای دەست بەتاڵی و بێ ئیش و کارییە ، هەروەها ڕازی نەبوونە بە ئافرەتی خراپە کار ، پەپوولەی کرمی ئاوریشم بە مانای ئەو کەسانە دێت کە تا کۆتایی تەمەنیان خزمەتی خەڵکی ئەکەن و لەشەڕو ئاژاوە خۆیان دوور خستۆتەوە ، ووتراوە لەوانەشە کۆتایی کارو پیشە بێت یان کۆتایی تەمەن بێت .

: کوشتن

ئەو کەسەی لەخەودا خۆی بکوژێ تۆبە ئەکات ، ئەو کەسەی لەخەودا یەکێك بکوژێ گوناهێکی گەورە ئەکات و کوژراوەکەش ئەکەوێتە خێرو خۆشی ، هەروەها ئەوکەسەی لەخەودا یەکێك بکوژێ غەم و خەفەتی نامێنێ وەك خوای گەورە له قوڕئانی پیرۆزدا ئەفەرموێ (( و قتلت نفسا فنجیناك من الغم )) سوڕەتی طە ئایەتی ژمارە 40

بەندە لەخەودا ببینێ ئاغاکەی ئەی کوژێ ئازاد ئەکرێت ، ئەوکەسەی لە خەودا بکوژرێت و نەزانێ کێ کوشتویەتی ئەو کەسە شەریعەتی پشتگوێ خستوە ، ئەگەر بزانێ کێ کوشتی ئەوە کوژراوەکە زاڵ ئەبێت بەسەر ئەوەی کوشتویەتی، ئەو کەسەی بە زوڵم یەکێك بکوژێت ئەو کەسە یاخی بوە ، ئەوکەسەی لەخەودا دان بەوەیا بنێ کە یەکێکی کوشتوە ئەو کەسە شکۆمەندوپایە بەرزو دەسەڵات دار ئەبێت ، وەك خوای گەورە لەقوڕئانی پیرۆزدا ئەفەرموێ (( ربی انی قتلت منهم نفسا فاخافان یقتلون )) سوڕەتی القصص ئایەتی ژمارە 33

هەروەها ووتراوە ئەو کەسەی لەخەودا یەکێك بکوژێ نوێژ تەرك ئەکات ، ئەو کەسەی لەخەودا کوڕی خۆی بکوژێ ڕزقی فرەوان ئەبێت ، ئەوکەسەی لە پێناوی خوای گەورەدا بکوژرێ ئەو کەسە پەیمان و بەڵێنی بەجێ ئەهێنێ و قازانج ئەکات .

: شوێنەوار

شوێنەواری خانوو لەخەودا بیرەوەری و ئامۆژگاری یە ، یان ژمارەی ئەوساڵانەیە کە ئەوکەسەی خەوەکەی بینیوە لەو ناوچەیە دوورکەوتۆتەوە ، نوێ کردنەوەی شوێنەوارەکان مانای چاکە کردن و دوورکەوتنەوەیە لە خراپە کاری .

: کوڵخانی گەرماو (حەمام)

لە خەودا جێگری پاشایەو باج و پارەی ووڵات کۆئەکاتەوە و هەر ئەویش بۆ ووڵات خەرجی ئەکات ، کوڵخان لە خەودا زۆر باشە و ئەو کەسەی لەخەودا کوڵخان دروست بکات ئەکەوێتە خێرو خۆشی .

: جل و بەرگی حەج وعمڕە

ئەو کەسەی لەخەودا بە جل و بەرگی سپی لە حەج یان لە عمرە دا بێت ئەگەر هاوسەری نەبێت زەماوەند ئەکات ، ئەگەر هاوسەریشی هەبێت تەلاقی ئەدات و ئەگەر نەخۆشیش بێت ئەمرێ ، ئەو کەسەی لەخەودا ببینێ خۆی و هاوسەرەکەی جلی ئیحرامیان لەبەرە هاوسەرەکەی تەڵاق ‌ئەدات .

: ڕاوەستان لەسەر سەر

ئەوکەسەی لەخەودا ببینێ لەسەر سەر وەستاوە بەهێز ئەبێت و کاروباری داهاتووی دونیای خۆش و ئاسان ئەبێت و لە دونیادا هەر چی بوێت بۆی ئەبێت و هەموو شتێکی دەست ئەکەوێ ، هەروەها ئەو کەسەی لەسەر سەر بوەستێ و دەمی بکاتەوەو نان لە دەمی دەرچێت ئەو کەسە کاروباری ژیانی تێك ئەچێت.

: پینەدۆز (اسکافی)

پینەدۆزی تایبەت بە پێڵاوی ئافرەتان لەخەودا ئەوکەسەیە کە هاوسەرگیری ڕێك ئەخات ، پینەدۆزی تایبەت بە پێڵاوی پیاوان خزمەتکارە ، بینینی پینە دۆز لەخەودا مانای بەدەست هێنانی پارەو ڕزقەو هەوڵدانە بۆ بەدەست هێنانی پارەو قازانجی زیاتر و یارمەتی دانی منداڵ و هاوسەرە ، پینەدۆزی نەناسراو دابەش کەری میراتە .


قوربان :

ئەوکەسەی لەخەودا قوربان سەربڕێت و بیکاتە خێر ئەو کەسە قوربانێکی لەسەر بوەو خێرەکەی خۆی کردوە ، یان لە گیروگرفت رزگاری ئەبێت ، لەوانەیە ئەو پارەو ڕزقە بێت کە لە مەڕو ماڵاتەوە بۆیان دێت ، هەروەها قوربان لەخەودا بە مانای دەست گرتنە سەر کاروباری دابەشکردنی پارە دێت ، ئەو کەسەی لەخەودا قوربان بکاتە خێر غەم و خەفەتی نامێنێ وئەکەویتە ناو خێر و بەرەکەت ،ئافرەتی دوو گیان لەخەودا قوربان بکاتە خێر کوڕێکی باشی ئەبێت ، بەدیل گیراو لەخەودا قوربان سەربڕێت و بیکاتە خێر ئازاد ئەکرێت ، قەرزار قوربان بکاتە خێر قەرزەکەی ئەداتەوەو دەوڵەمەندیش ئەبێت ئەگەر بترسێ و دڵ تەنگ بێت ئارام و دڵخۆش و کامەران ئەبێت ئەگەر حەجی نەکردبێ ئەچێتە حەج ، ئەگەر جەنگاوەریش بێت سەرئەکەوێت ، ئەو کەسەی لەخەودا قوربان بکاتە خێرو بەشێکی گۆشتەکە بشارێتەوە ئەو کەسە لەگەڵ خوای گەورە درۆ ئەکات ، نەخۆش لەخەودا قوربان سەربڕێت و بیکاتە خێر یان ئەمرێ یان چاك ئەبێتەوە .

دڵخۆشی :

کافر و بێ ئیمان و یاخی بوو لە خەودا دڵخۆش و کامەران بێت تۆبە ئەکات ، هەروەها ئەو کەسەی لە تەنگانە دا بێت و لەخەودا دڵخۆش و کامەران بێت خوای گەورە لە تەنگانە ڕزگاری ئەکات .

دڵتەنگی :

لەخەودا مانای کەم بونەوەی ڕزقە یان نیشانەی ئەنجامی ئەو کارە نارەوایانەیە کە لە ژیانی ڕۆژانەی دا پێ ی هەستاوەو کاری کردوە لە ژیانی ئاسایی خۆی .

ئاسکە :

لەخەودا بە مانای ئافرەت ومنداڵی باش دێت ، ئەو کەسەی لەخەودا ئاسکەیەکی دەست کەوێت ڕزقی فرەوان ئەبێت و ئەگەر هاوسەری نەبیت زەماوەند ئەکات هاوسەری هەبیت کوڕیان ئەبێت یان میراتی بۆ ئەمێنێتەوە ، ئەو کەسەی لەخەودا ئاسکەیەك سەربڕێت کچیکی جوان ئەخوازێت ، ئەو کەسەی لەخەودا ئاسکە ببینیت و ئاسکەکە ڕابکات ئەوە هاوسەرەکەی بەقسەی ناکات ئاسکەی شاخدار ( ئاسکە کەتییرە) لەخەودا تاج و کەسایەتی چاك و ئازایە وسەرکەوتنە بەسەر دوژمنان ، بینینی ئەم جۆرە ئاسکانە مانای بینینی کەسێکی لێهاتوو دەسەڵات دارە کە لەچیاکان دا ئەژێ و خواردنیشی حەڵاڵە ، ئەو کەسەی لەخەودا سەری ببیتە سەری ئاسکەی کێوی لەژیان دا سەربەرز و شکۆمەند و پایە بەرز ئەبێت .