چگونه یک پایان نامه بنویسیم.

[GolBarg]

یکی از اهداف نگارش هر پایان نامه، در اصل آشنا نمودن دانشجو با نحوه نگارش و تنظیم یک مبحث علمی است.
پایان نامه نوشته ای است شامل چکیده پایان نامه به فارسی، فهرست تفصیلی مطالب، فهرست تصاویر، جداول و نمودارها، مقدمه و تاریخچه مختصر، مروری بر کارهای انجام شده و آخرین اطلاعات تئوری، عملکرد تحقیقی و عملی نتایج، بحث و پیشنهادات، فهرست منابع و ماخذ و چکیده پایان نامه به انگلیسی که توسط دانشجو و با هدایت و نظارت استاد راهنما و همکاری استاد مشاور (در صورت داشتن) تنظیم و تدوین می شود.
رعایت این تذکرات از جانب دانشجویان برای رعایت هماهنگی بین پایان نامه ها الزامی است.
موضوعات هر پایان نامه را با توجه به تعریف فوق و به ترتیب تقدم ذیل می توان دسته بندی نمود:

-فرم زرکوب روی جلد فارسی(در صورتیکه ارائه پایان نامه بصورت مجلد باشد.)
-فرم داخل جلد به فارسی
-بسم الله الرحمن الرحیم
-تقدیم (اختیاری می باشد)
-چکیده پایان نامه به فارسی
-تقدیر و تشکر(اختیاری می باشد)
-فهرست مطالب
-فهرست اشکال
-فهرست جداول
-متن پایان نامه
-نتایج و تحقیقات آتی
-پیوستها(ضمیمه 1، ضمیمه 2، ...)
-مرجعها و ماخذها
-چکیده پایان نامه به انگلیسی
-فرم داخل جلد به انگلیسی

ترتیب درج مطالب پایان نامه
الف- برگهای ابتدای پایان نامه
برگ اول (فرم داخل جلد به فارسی) : این قسمت باید دقیقاً طبق فرمت داده شده اعمال گردد.
برگ دوم : بسم الله الرحمن الرحیم
برگ سوم (تقدیم) : در صورت تمایل دانشجو می تواند پایان نامه خود را به شخصیتی و یا ... تقدیم نماید، که در این صفحه درج می گردد.
برگ چهارم (چکیده) : هر پایان نامه بایستی با چکیده آغاز گردد که شامل بحث پیرامون موضوع پایان نامه، شیوه های تحقیق و نتیجه کلی است . دانشجو موظف است این چکیده را به زبان فارسی تهیه و در این برگ از پایان نامه درج نماید.
برگ پنجم (تقدیر) : دانشجو می تواند در صورت تمایل در این صفحه از کسانی او را در تهیه پایان نامه یاری نموده اند تقدیر نماید.
برگ ششم (فهرست مطالب) : دانشجو بایستی فهرست مطالب که همراه با شماره صفحه مربوطه در این قسمت درج نماید.
دانشجو باید پس از درج فهرست مطالب پایان نامه، فهرست اشکال را به صورت جدا از فهرست مطالب درج نماید.
دانشجو باید پس از درج فهرست اشکال پایان نامه، فهرست جداول را به صورت جدا از فهرست اشکال درج نماید.
ب ) پس قرار گرفتن مطالب فوق به ترتیب ، متن پایان آغاز می گردد.
مقدمه : این قسمت شامل هدفهای مورد نظر در پایان نامه، روشها و نحوه انجام تحقیق و نتایج حاصل از آن باشد. اغلب منابع مروری (Literature Review) نیز در این قسمت انجام می پذیرد. همچنین ذکر اهمیت موضوع تحقیق در رابطه با توسعه کشور توصیه می شود.
توضیح ساختار پایان نامه با ذکر مختصر از مطالبی که در فصلهای مختلف آورده شده است ضروری است.
فصلها : متن هر پایان نامه شامل چندین فصل و هر فصل شامل چندین بخش خواهد بود. هر فصل را می توان با یک مقدمه کوتاه آغاز و بایک نتیجه گیری مختصر به اتمام رساند. هر فصل باید به شکلی که در بخش بعدی در باره آن توضیح داده خواهد شد شماره گذاری گردد.
بنا به نظر دانشجو و تایید استاد راهنما مطالب مختلف پایان نامه در چند فصل مختلف دسته بندی می گردد. در فصل آخر بایستی به نتایج بدست آمده، بحث و پیشنهادات لازم پرداخت.
فصل آخر : فصل آخر باید با توجه به مطالب عنوان شده به ویژه در مقدمه به نگارش درآید. مقایسه نتیجه های بدست آمده با هدفهای از قبل تعیین شده در مقدمه، دستیابی های نوین در این فصل ذکر می شوند و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در ضمن ارائه دهنده پایان نامه در این فصل به عنوان پیشنهاد برای تحقیقات بعدی، به طرح چند موضوع در راستای تحقیقات خود می پردازد.
ج ) پیوستها
پس از اتمام مطالب پایان نامه پیوستها قرار می گیرند. قسمت اصلی متن پایان نامه نباید دارای داده های (data) غیر ضروری، برنامه نرم افزاری و یا چگونگی بدست آوردن معادلات ریاضی باشد، چنین مطالبی باید در پیوست آورده شود.
د) مراجع و ماخذ ها
پس از اتمام بخش پیوستها، باید مراجع درج گردد. به طور کلی چنانچه برای مطلبی از منبعی استفاده شود، ذکر آن مرجع در لیست مراجع پایان نامه الزامی می باشد. در این گونه موارد مطلب بین دو گیومه نوشته می شود و بلافاصله بعد از آن علامت [ ] درج می گردد که در داخل آن شماره منبع مذکور به ترتیب عددی از اول پایان نامه قرار می گیرد. مثلاً پانزدهمین منابع استفاده شده بعد از ذکر مطلب مربوطه در داخل گیومه اینگونه آورده می شود: [15[
گاهی اوقات در نقل خلاصه، یک مقاله که توسط یک شخص نگارش یافته است در یک جمله ذکر می شود که در اینگونه موارد به شرح زیر اقدام می کنیم :
علی ریاضی [ ] ، آرایش کنترل آداپتو را تنها راه حل کنترل سیستم های ربات می داند.
ه- برگهای انتهای پایان نامه
برگ ماقبل آخر (چکیده انگلیسی پایان نامه) : چکیده پایان به انگلیسی ترجمه همان چکیده فارسی می باشد که در ابتدای پایان قرار گرفته است.
برگ آخر (فرم انگلیسی ): اینبرگ بایستی دقیقاً مانند فرمت داده شده اعمال گردد.

شماره گذاری و ارائه منابع
شماره گذاری متن :
صفحه های فرم داخل جلد و بسم الله الرحمن الرحیم، شماره گذاری نمی شوند. صفحات بعدی به ترتیب حروف ابجد شماره گذاری می گردند. شماره گذاری با عدد از مقدمه و تا انتهای پایان نامه (پیوستها) ادامه خواهد داشت. در شماره گذاری اعداد باید در وسط و پایین صفحه قرار گیرند.
شماره گذاری روابط ریاضی :
هر رابطه و یا معادله ریاضی به وسیله دو عدد توسط یک خط فاصله از یکدیگر تمیز داده و مشخص می گردند. عدد سمت چپ نشانگر شماره فصل و عدد سمت راست نشانگر شماره ترتیب روابط در هر فصل می باشد. مثلاً رابطه چهارم در فصل پنجم را به صورت زیر باید نشان داد : (4-5)

شماره گذاری جداول و نمودارها:
در هر فصل هر جدول (شکل) با درج شماره فصل شکل (جدول) درآن فصل شماره
گذاری می شود. سپس موضوع شکل (جدول) بلافاصله بعد از شماره گذاری درج خواهد شد. به طور مثال جدول 3- 2 (فصل دوم شماره(3 به صورت زیر شماره گذاری می گردد
جدول (شکل) 3-2- پاسخ سیستم با کنترل آداپتیو

ارائه منابع:
نویسنده
عنوان مقاله
منابع: کنفرانس، ژورنال علمی و ....
صفحات
سال انتشار
S. Nicosia and P. Tokei "Model Reference Adaptive Control Algorithms for Industerial Robots" Automatica vol. 20, No. 5, pp. 635-644(1984).
در مورد کتاب:
نویسنده - عنوان کتاب - ناشر - سال انتشار
J.J Craig, (Introduction to Robatics : Mechanics and Control,) Addison Wesley. 1986.

چگونگی تایپ پایان نامه
در تایپ پایان نامه رعایت موارد زیر لازم می باشد:
تمامی پایان نامه باید با یک فونت تایپ شود.
تمامی متن پایان نامه، معادلات ریاضی، علائم بکار برده شده باید به وسیله کامپیوتر تایپ شوند.
متن یا فرمول دست نویس پذیرفته نمی شود.
تمامی جداول و نمودارهای باید کامپیوتری باشد
حاشیه متن از سمت راست و چپ هر صفحه پایان نامه 3 سانتی متر و حاشیه های بالا و پایین نیز باید 5/2 سانتی متر باشد. این دستور شامل متن، نمودارها و دیگر قسمت های پایان نامه نیز می باشد.
توصیه می شود پس از تایپ پایان نامه تکثیر در هر دو روی کاغذ انجام شود.

توصیه ها
جملات متن حتی الامکان کوتاه و مطابق قواعد دستور زبان فارسی باشد.
در قسمت مرور بر منابع مطالعاتی، در پایان جمله یا پاراگراف مورد استفاده، ماخذ یا شماره منبع مشخص گردد. این شماره در داخل قلاب نوشته شود . [ ]
کلیه واحد ها در سیستم SI داده شود. کاربرد سیستم متری و یا اینچی در کنار واحدهای SI مانعی ندارد.
حتی الامکان از علامتهای استاندارد استفاده شود. در غیر اینصورت در اولین صفحه بعد از چکیده علامتهای به کار رفته تعریف شوند.
در صورتیکه تصویری به صورت کپی در پایان نامه ارائه شده است باید کاملاً واضح و از کیفیت خوبی برخوردار باشد.
به طور کلی اهمیت پایان نامه صرفاً به نوآوری نگارنده بستگی دارد. لذا از مطالب تکراری، کلاسیک و متعلق به دیگران فقط به صورت اختصار کمک گرفته شود.
نوشتن برنامه های کامپیوتری به طور مفصل در پایان نامه ضرورت ندارد و تنها ذکر قسمتهای مهم و احتمالاً تغییراتی که در برنامه اصلی کامپیوتر به علت موضوع مورد بحث پایان نامه پیش آمده کافی است. این مهم حداکثر از (2 یا 3) صفحه نباید بیشتر باشد.
کاغذ مورد استفاده برای نوشتن پایان نامه باید از قطع A4 انتخاب شود.
تایپ متن پایان نامه بوسیله کامپیوتر باشد.
دانشجویان بایستی دو CD حاوی پایان نامه با فرمتی که در باره آن توضیحات لازم داده شده است (در ادامه نمونه ای از آن آورده شده است)، با فرمت PDF به دفتر تحصیلات تکمیلی دانشکده ارائه دهند تا پس از تائید استاد راهنما به تحصیلات تکمیلی دانشگاه ارسال گردد.