جست وجو در دنياي مجازي

[رزیتا]

مروري بر عملكرد جست وجوگرها

جست وجو در دنياي مجازي
مروري بر عملكرد جست وجوگرهاي اينترنتي

در سال 1957 پس از آنكه شوروي سابق اولين ماهواره يا قمر مصنوعي زمين به نام «اسپوتنيك» را به فضا پرتاب كرد، ايالات متحده هم بيكار ننشست و سازمان پروژه هاي تحقيقاتي پيشرفته (DARPA) را به عنوان بخشي از وزارت دفاع ايجاد كرد كه هدف آن پيشگامي ايالات متحده در علم و تكنولوژي مورد استفاده در ارتش بود.
يكي از وظايف اين سازمان تحقيقاتي، تهيه برنامه يي براي ايالات متحده بود كه پس از يك حمله اتمي، كنترلش را بر موشك ها و بمب افكن هاي خود حفظ كند. به اين ترتيب شبكه «آرپانت» كه در حال حاضر به عنوان اينترنت شناخته مي شود، به وجود آمد. اولين اتصالات «آرپانت» در سال 1969 ايجاد و در اكتبر 1972 اين شبكه عمومي شد (البته نه براي تمام كشورهاي جهان). تقريباً 20 سال پس از پيدايش اينترنت، وب جهاني (www) به منظور ايجاد امكان تبادل عمومي اطلاعات بر پايه يك استاندارد فراگير متولد شد. اين شبكه به عنوان زيرساخت اينترنت مورد استفاده قرار گرفت.
براساس گفته «تيم برنزلي» طراح شبكه استاندارد وب، اينترنت شبكه يي از شبكه ها بوده و اساساً از كامپيوترها و كابل ها ساخته شده است. وب يك فضاي خيالي شامل اطلاعات است. در اينترنت، اتصالات از طريق كابل هاي بين كامپيوترها و در وب، پيوندهاي فرامتني است.
وب به دليل برنامه هايي كه ميان كامپيوترهاي موجود در اينترنت ارتباط برقرار مي كند، وجود دارد. وب بدون اينترنت معنايي ندارد. از آنجا كه مردم واقعاً به اطلاعات جديد علاقه مند هستند و در عين حال نمي خواهند مجبور باشند مطالبي در مورد كابل ها و شبكه ها بدانند، وب موجب شده است كه اينترنت مفيد واقع شود.
به دليل اطلاعاتي كه در كل جهان بين كامپيوترها به اشتراك گذاشته شده است، به تدريج لازم شد اين اطلاعات نظم پيدا كند. در همين راستا موتورهاي جست وجوگر اينترنت به وجود آمد.
اولين جست وجوگر اينترنت آرچي نام داشت كه در سال 1990 به وسيله «آلن امتيج» يكي از دانشجويان دانشگاه مك گيل در مونترال كانادا ايجاد شد. اين برنامه با ايجاد يك پايگاه اطلاعاتي قابل جست وجو از اسامي فايل ها، فهرست فايل هاي موجود در سايت هاي FTP عمومي ناشناخته را در خود جاي داده بود. بعد از آن جست وجوگري به نام گوفر در سال 1991 به وسيله «مارك مك كاهيل» در دانشگاه مينه سوتاي ايالات متحده ساخته شد. در حالي كه موتور جست وجوگر آرچي فايل هاي كامپيوتري را فهرست مي كرد، روش كار گوفر اين گونه بود كه اسناد متني را ايندكس گذاري مي كرد. از آنجايي كه اينها (متن هاي ايندكس گذاري شده) فايل هاي متني بود، اكثر سايت هاي گوفر پس از ايجاد شبكه جهاني وب، به وب سايت تبديل شدند.
در سال 1993 يعني دو سال بعد يكي از دانشجويان دانشگاه ام آي تي امريكا به نام «متيو گري» اولين روبات جست وجوگر اينترنتي به نام world wide web wanderer را ساخت. اين روبات در ابتدا براي شمارش وب سرورها به منظور اندازه گيري گستردگي وب به كار گرفته مي شد. Wanderer از سال 1993 تا 1995 ماهانه ارتقا داده مي شد و بعدها نيز با ايجاد اولين پايگاه اطلاعات وب سايت ها به نام ونديكس، از آن براي به دست آوردن آدرس ها استفاده مي شد. يك روبات جست وجوگر در واقع برنامه يي است كه به طور اتوماتيك ساختار فرامتني وب را با بازيابي يك سند يا تمام اسناد ارجاع داده شده در آن طي مي كند. گاه به روبات هاي وب، سيارهاي وب، وب خز يا عنكبوت مي گويند.

در ابتدا روبات ها اندكي بحث برانگيز بودند چراكه حجم زيادي از پهناي باند شبكه را اشغال مي كردند و اين مساله گاهي باعث از كار افتادن كامپيوترهاي شبكه مي شد. در روبات هاي جديدتر تغييرات مهمي داده شده و در حال حاضر براي ساخت ايندكس ها اغلب موتورهاي جست وجوگر به كار مي روند. به طور مثال جست وجوگر گوگل از بيش از 150 هزار روبات جست وجوگر تشكيل شده است.
در سال 1993 شش نفر از دانشجويان دانشگاه استنفورد امريكا موتور جست وجوگر اكسايت را عرضه كردند. اين جست وجوگر از تحليل آماري روابط كلمات براي كمك به روند جست وجو استفاده مي كرد.
پس از يك سال جست وجوگر اكسايت ثبت شد و در دسامبر 1995 به صورت آنلاين شروع به كار كرد و در حال حاضر هم بخشي از جست وجوگر ASK محسوب مي شود. در سال 1994 هم جست وجوگر Elnet Galaxy به عنوان بخشي از كنسرسيوم تحقيقات MCC در دانشگاه تگزاس انتشار يافت و اكنون خود يك شركت كامپيوتري مستقل است كه حاوي ويژگي هاي جست وجوي گوفر و تل نت (موتورهاي جست وجوگر سابق) نيز هست. «جري يانگ» و «ديويد فلو» در سال 1994 جست وجوگر ياهو را تاسيس كردند. آنها كار را با ليست كردن وب سايت هاي محبوب خود شروع كردند. آنچه اين موتور جست وجو را محبوب و متفاوت كرده بود، اين بود كه براي هر جست وجو علاوه بر آدرس آن، توضيح مختصري هم ارائه مي شد. موسسان ياهو توانستند در طول يك سال بعد دو برابر سرمايه اوليه خود را دريافت كنند و به يك غول اينترنتي تبديل شوند.
در همان سال 1994 وب كرالر هم ارائه شد كه اولين موتور جست وجوي كاملاً متني در اينترنت بود يعني براي نخستين بار تمام متن هر صفحه از وب را براي جست وجو علامت گذاري مي كرد.
در سال 1996 در دانشگاه بركلي كاليفرنيا، برنامه inktomi شروع به كار كرد. در ژوئن سال 1999 inktomi يك موتور جست وجوي دايركتوري داراي تكنولوژي «استنباط مفهوم» را معرفي كرد. طبق گفته اين كمپاني فناوري استنباط مفهوم از تجزيه و تحليل انساني استفاده مي كند و عادت هاي يكساني را براي تحليل كامپيوتري پيوندها، كاربردها و ساير الگوهاي تشخيص سايت هاي محبوب تر و پركارتر به كار مي برد. جالب اينكه اين جست وجوگر در سال 2003 به وسيله شركت ياهو خريداري شد.
گوگل در سال 1997 در دانشگاه استنفورد به عنوان بخشي از يك پروژه تحقيقاتي به وسيله «سرگئي برين» و «لري پيج» ساخته شد. اين موتور جست وجو با استفاده از پيوندهاي دروني، سايت ها را رتبه بندي مي كند و به جست وجوي آنها مي پردازد. در سال 1998 جست وجوگر MSN از شركت مايكروسافت شروع به كار كرد كه البته همراه با ويندوز كه سيستم عامل اصلي بود، به كاربران معرفي شد. عرضه MSN سيستم عامل ويندوز يكي از مهم ترين دلايل موفقيت و پيشرفت اين موتور جست وجوگر بود.
در همان سال 1998 جست وجوگر openDirector هم شروع به كار كرد كه طبق گفته اين سايت جست وجوگر يادشده بزرگ ترين و كامل ترين دايركتوري تنظيم شده به وسيله افراد در وب است كه توسط انجمن جهاني ويرايشگران داوطلب متشكل از افراد علاقه مند به اين تكنيك، ساخته شده و نگهداري مي شود.
جست وجوگر فايرفاكس به معناي روباه آتشين هم سرانجام يكي از آخرين و جديدترين جست وجوگرهاي اينترنت است كه با روشي ويژه به كمك كاربران آمده است. در مدت زمان كوتاهي كه از عرضه فايرفاكس مي گذرد، چنان جلب توجه كرده و پيشرفتي باورنكردني داشته است كه سال گذشته ميلادي از طرف مجله معتبر PCWorld به عنوان بهترين نرم افزار دنياي كامپيوتر معرفي شد و توانست مدعيان مطرحي همچون گوگل و ياهو را پشت سر گذارد.
اين در حالي است كه امروزه استفاده از موتورهاي جست وجوگر در اينترنت براي اكثر افراد به ويژه در ايالات متحده به يك عادت تبديل شده است زيرا امريكا بيشترين تعداد كاربر اينترنتي را در جهان دارد و استفاده از اينترنت بدون موتورهاي جست وجوگر بي معنا است. اين دستاورد براي تكنولوژي كه عمر آن 15 سال بيشتر نيست، بسيار مهم و حائز اهميت بوده و هم اكنون نيز روزبه روز در حال گسترش و پيشرفت است.