تعابیر «عشق» در روایات دینی و مذهبی

[رزیتا]

تعابیر «عشق» در روایات دینی و مذهبی
عشق و محبت در روايات
سوال :
1- در روایات دینی و مذهبی از «عشق» چه تعابیری داریم ؟
2- آیا حدیث قدسی « من طلبنب وجدنی و من وجدنی عرفنی . . . و من احبنی عشقنی و من عشقنی عشقته و . . . ) صحت دارد ؟
3- یک کلام عشق از نظر خدا یعنی چی ؟
پاسخ :
با سلام
دوست محترم
در قرآن كريم آيات فراواني راجع به عشق و محبت وجود دارد كه البته از واژه هاي ديگري استفاده شده است. لازم به ذکر است که مراد از عشق محبت های معنوی می باشد.
درست است كه خود كلمه (عشق) در قرآن نيامده؛ اما به این معنی قرآن مي فرمايد: (والذين آمنوا اشد حبا لله؛ كساني كه ايمان آوردند حب و محبت و علاقه شديدتري به خدا دارند)، (بقره ، آيه 165). و يا مي فرمايد: (يحبهم و يحبونه؛ [خدا] آنان را دوست دارد و آنان خدا را دوست دارند)، (مائده، آيه 54). نجواهاي عاشقانه نيز در قرآن زياد است مانند: (يا عبادي الذين اسرفوا علي انفسهم لاتقنطوا من رحمه الله)، (زمر، آيه 5).
(يا عبادي الذين آمنوا ان ارضي واسعه فاياي فاعبدون )، (عنكبوت ، آيه 56).
(واذا سالك عبادي عني فاني قريب اجيب دعوه الداع اذا دعان)، (بقره ، آيه 186).
(نبيء عبادي اني انا الغفور الرحيم)، (حجر، آيه 49).
اما در روايات واژه عشق به دو گونه مطرح شده است.
1- نكوهش از عشق هاي مبتذل:
امام صادق (ع) در پاسخ به سؤالي درباره عشق فرمود: (قلوب خلت عن ذكر الله فاذاقها الله حب غيره؛ دل هايي كه از ياد خدا خالي گردد خدا محبت غيرخود را به آن ها مي چشاند)، (ميزان الحكمه، ج 8، ص 3788).
عشق هايي كز پي رنگي بود عشق نبود عاقبت ننگي بود
2- تجليل از عشق هاي متعالي:
الف) (افضل العباد من عشق العباده و عانقها؛ برترين بندگان خدا كسي است كه به عبادت حق تعالي عشق بورزد و در عشق ورزي عبادت را در آغوش بگيرد و خود را به آغوش عبادت بسپارد).
ب) (ان هيهنا لمصارع العشاق؛ اين جا (سرزمين كربلا) جايي است كه عاشقان الهي در آن بر زمين فرود مي آيند)، (سفينة البحار، ج 2، حرف (عين)
ج) (من عشق فكتم وعف أو مات مات شهيدا"؛ هر كه عاشق شود پس آن را پنهان دارد و عفت بورزد و بميرد شهيد مرده است)، (ميزان الحكمه، ج 8، ص 3788).
حدیث ( من عشقنی...) را محدث و محقق بزرگ فیض کاشانی (م.1091 ه.ق) در کتاب خود به نام کلمات مکنونه، و همچنین آیت الله سید نور الله جزائری ( م.1384 ه.ق ) تحت عنوان حدیث قدسی در کتاب الخصائص الزینبیه نقل نموده اند. بنابراین حدیث مذکور دارای مدرک خوبی می باشد.(پاسخ به 110 چرا ، مرحوم محمدی اشتهاردی ، ص 106 )
با این حساب طبق آیات و روایات مراد از عشق و محبت آن هم از نوع معنویش طی کردن مراحل کمال و رسیدن به مقام نزدیکی با پروردگار است. کسی که در چنین راهی قدم می گذارد ــ و ملتزم به دستورات اسلام باشد و در این راه نهایت کوشش را بنماید ــ در واقع عاشق واقعی است.
در صورت نیاز مجددا در خدمت شما هستم.
موفق باشید.


مشاور : احمدي