ساخت و ساز در معبد آناهيتا با توافق سازمان ميراث فرهنگي

[Setare]

مسئولان ميراث فرهنگي در حالي اقدام به مصاحبه با رسانه ها در خصوص غيرقانوني بودن ساخت و ساز در معبد آناهيتا کردند که با پيگيري مهر مشخص شد اين کار با موافقت خود سازمان ميراث فرهنگي جهت توسعه بقعه امام زاده ابراهيم(ع) صورت گرفته است.

به گزارش مهر در کرمانشاه، اسدالله بيرانوند مديرکل ميراث فرهنگي و گردشگري استان کرمانشاه در مصاحبه هاي مختلف اعلام کرده است: ساخت‌ و سازهاي اطراف معبد آناهيتا غير قانوني بوده و با حکم دادگاه متوقف شده ‌است.
مدير کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان کرمانشاه درباره‌ نشانه‌هايي از ساخت‌ وساز که در اطراف معبد آناهيتا ديده مي‌شوند، گفت: به هيچ‌ وجه هم اکنون ساخت‌ و سازي انجام نمي‌شود و براساس حکمي که از دادگاه گرفته‌ايم، ساخت ‌وسازهاي اطراف معبد متوقف شده‌اند.
بيرانوند اظهار داشت: ساخت ‌و ساز متوقف شده است و مصالحي که به آن مربوط است، جمع‌آوري مي‌شود.
وي همچنين توضيح داد: بناي امامزاده ‌اي که روي معبد آناهيتا قرار دارد، بخشي از اثر و محوطه‌ تاريخي است و براي ثبت جهاني معبد مانع ايجاد نمي‌کند.
وي تصريح کرد: پيش از اين، تمام مجموعه‌ معبد زير ساخت ‌و ساز بود، به ويژه از دوره‌ مغول به بعد ساخت ‌و سازهاي زيادي در آنجا انجام شد، ولي زمين‌ها به ‌تدريج خريداري، آزادسازي و سپس کاوش‌هاي مختلفي در آن‌ها انجام گرفت.
مدير کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان کرمانشاه در جايي ديگر با تاکيد بر غير قانوني بودن ساخت ساز گفته است که ساخت و سازدر معبد آناهيتا بدون مجوز و اطلاع اين سازمان انجام گرفته است.
ساخت ساز در معبد آناهيتا با توافق سازمان ميراث فرهنگي بوده است
اما در اين ميان سرپرست اداره‌ اوقاف شهرستان کنگاور که اقدام به احداث پايه هاي بتوني جهت ساخت سايبان به منظور توسعه حرم امام زاده ابراهيم(ع) در بخشي از محوطه معبد آناهيتا کرده اند، نيز در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمانشاه گقت: ايجاد سايبان در محوطه معبد آناهيتا جهت توسعه حرم امامزاده ابراهيم(ع) با توافق سازمان ميراث فرهنگي بوده و مدارک آن نيز موجود است.
محمد قرباني با تکذيب ساخت و سازغيرقانوني در اطراف معبد آناهيتا اظهارداشت: ساخت و سازهايي که از سوي اداره اوقاف شهرستان کنگاور در اطراف معبد آناهيتا صورت گرفته براساس توافقات قبلي با سازمان ميراث فرهنگي استان بوده است.
وي با بيان اينکه آخرين توافق در اين رابطه با رييس سازمان ميراث فرهنگي، فرماندار شهرستان کنگاور و اوقاف اين شهرستان يک ماه و نيم قبل انجام گرفت، گفت: در اين جلسه که صورت جلسه آن هم موجود است، مصوب شد که طرح جامع امامزاده ابراهيم که توسط سازمان ميراث فرهنگي در سال 73 تصويب شد و شامل بازسازي ساختمان امامزاده ، احداث مهمانسرا و شبستان جديد در کنار قبرستان امامزاده است به اجرا در آيد.
نامه فرماندار کنگاور جهت پيگيري مصوبه جلسه ياد شده که مويد موافقت ميراث فرهنگي با ساخت و ساز در معبد آناهيتاست
سرپرست اداره‌ اوقاف شهرستان کنگاور در خصوص طرح تصويب شده سال 73 گفت: اين طرح بايد در سال 73 به اجرا در مي آمد که متاسفانه تاکنون براي اجراي اين طرح کوتاهي شده است.
در محوطه تاريخي معبد آناهيتا حتي يک سرويس بهداشتي يا سايبان براي رفاه حال بازديدکنندگان وجود ندارد ضمن اينکه در اين محدوده نسبت به نگهداي آثار تاريخي توجه خاصي نمي شود.
سرپرست اوقاف کنگاور
وي افزود: در همين رابطه در جلسه اي شوراي اداري شهرستان کنگاور که در تاريخ 25دي ماه 87 و به رياست مجيد غفوري استاندار وقت کرمانشاه برگزار شد، نيز طرح توسعه اين امام زاده مطرح و به تصويب رسيد که بر اساس بند 9مصـــــوبات اين شورا ( در نامه بالا قابل مشاهده است)، طرح توسعه امام زاده ابراهيم (ع) توسط اوقاف و امور خيريه شهرستان و با همکاري سازمان ميراث فرهنگي تهيه و اجرا شود.
وي در ادامه در خصوص مالکيت رسمي املاک اين محوطه گفت: بر اساس سند رسمي ثبت اسناد و املاک استان محدوده قانوني امامزاده يک هزار و 29 متر است که اکنون تنها 600 متر از اين محدوده در اختيار ماست و بقيه که زمين قبرستان قديمي است سالهاست که توسط ميراث فرهنگي تصرف شده و حتي اين سازمان از سال 1351اجاره بهاي زمين اوقافي تحت اختيار خود در اطراف اين امام زاده را که مبلغي معادل دو ميليارد تومان مي باشد را پرداخت نکرده است.
سرپرست اداره‌ اوقاف شهرستان کنگاور با تاکيد بر بي توجهي سازمان ميراث فرهنگي در خصوص نگهداري و مديريت اين محوطه تاريخي خاطر نشان کرد: در اين محوطه حتي يک سرويس بهداشتي و يک سايبان براي رفاه حال بازديد کنندگان وجود ندارد، ضمن اينکه در اين محدوده نسبت به نگهداري آثار تاريخي توجه خاصي نمي شود.
در اين رابطه خبرنگار مهر در پيگيري هاي خود به نامه اي رسيد که در تاريخ 7 بهمن ماه 88و بعد از انتشار گزارش مهر از سوي ميراث فرهنگي شهرستان کنگاور به اداره اوقاف اين شهرستان نوشته شده، که طي آن مسئول ميراث فرهنگي اين شهرستان به صراحت به جلسه اي در تاريخ 28 آذر ماه 88 اشاره مي کند که در آن توافقاتي جهت توسعه اين امامزاده به عمل آمده است، لذا بعد از انتشار گزارش مهر و انعکاس گسترده آن، در نامه اي به شماره 464/ک/138مورخه 7 بهمن ماه 88 از مسئول اوقاف شهرستان کنگاور مي خواهد توافقات به عمل آمده در آن جلسه مبني بر توسعه اين امام زاده متوقف و آهن آلات و سازه هاي فلزي در محوطه معبد آناهيتا به جايي ديگري انتقال داده شود.
اين نامه به عينه نشان مي دهد، توافق نهايي جهت توسعه امام زاده ابراهيم (ع) در محوطه تاريخي معبد آناهيتا در جلسه اي مشترک با حضور فرماندار، مسئول ميراث فرهنگي و مسئول اوقاف شهرستان کنگاور در تاريخ 28 آدر ماه 88 صورت گرفته است.
نامه ميراث فرهنگي به اوقاف براي توقف ساخت و ساز در معبد آناهيتا پس از رسانه اي شدن موضوع
در اين ميان رابطه سرپرست اوقاف شهرستان کنگاور در توضيحات بيشتري با تاکيد بر مطلع بودن مسئولان ميراث فرهنگي از عمليات اجرايي توسعه امام زاده ابراهيم (ع) و ايجاد سايبان گفته که 15روز قبل از آغاز عمليات اجرايي احداث سايبان در اين محوطه ما ميراث فرهنگي را در جريان قرار داده بوديم.
ما بر اساس اسناد و معتبر تاييد شده ميراث فرهنگي اقدام به توسعه اين امامزاده و ايجاد سايبان کرديم و کليه اقدامات ما بر اساس قانون و توافقنامه ها بوده است

سرپرست اوقاف کنگاور
قرباني اظهار داشت: ما بر اساس اسناد معتبر و تاييد شده ميراث فرهنگي اقدام به توسعه اين امامزاده و ايجاد سايبان نموديم و به حساسيتهاي موجود در خصوص حفظ و نگهداري از آثار تاريخي نيز آگاه هستيم و مطمئناً هيچگاه اقدامي انجام نخواهيم داد که بر خلاف قوانين موجود باشد، لذا کليه اقدامات ما بر اساس قانون و توافقنامه هاي به عمل آمده با مسئولان ميراث فرهنگي بوده است.
ساخت و ساز و حفاري غيرمجاز در حريم آثار فرهنگي تا سه سال حبس دارد
خوشبختانه در قوانين مختلف جمهوري اسلامي به صراحت بر ضرورت حفظ و نگهداري از آثار تاريخي تاکيد شده و اين نشان از توجه خاص به اين مقوله نزد قانونگذار بوده است.

يک مدرس رشته حقوق نيز در اين رابطه به خبرنگار مهر گفت: بر اساس ماده 560 قانون مجازات اسلامي، از يک تا سه سال حبس در انتظار افرادي است که اقدام به ساخت و ساز و هر گونه عمليات در حريم آثار فرهنگي و تاريخي کنند.
سيد محمد جعفر هاشمي در خصوص جرايمي که قانونگذار براي ساخت و ساز در عرصه و حريم آثار تاريخي در نظر گرفته است، گفت: در ماده 560 از فصل نهم قانون مجازات اسلامي آمده است، هر کس بدون اجازه از سازمان ميراث فرهنگي کشور، يا با تخلف از ضوابط مصوب و اعلام شده از سوي سازمان مذکور در حريم آثار فرهنگي، تاريخي مذکور در اين ماده، مبادرت به عملياتي نمايد که سبب تزلزل بنيان آنها شود يا در نتيجه آن عمليات به آثار و بناهاي مذکور خرابي يا لطمه وارد آيد، علاوه بر رفع آثار تخلف و پرداخت خسارات وارده به حبس از يک تا سه سال محکوم مي شود.
وي ادامه داد: همچنين در ماده 563 از قانون مجازات اسلامي نيز آمده است که هرکس به اراضي و تپه ها و اماکن تاريخي و مذهبي که به ثبت آثار ملي رسيده و مالک خصوصي نداشته باشد تجاوز کند به شش ماه تا دو سال حبس محکوم مي شود، مشروط بر آنکه سازمان ميراث فرهنگي کشور قبلاً حدود مشخصات اين قبيل اماکن و مناطق را در محل تعيين و علامتگذاري کرده باشد.
هاشمي افزود: در چنين جرايمي حتي اگر دستگاه هاي اصلي متولي مانند ميراث فرهنگي اقدام پيگيرانه اي انجام ندهد، مدعي العموم به واسطه اينکه اين جرم جنبه عمومي دارد، مي تواند اقدامات تعقيبي را به عمل آورد.
سر ستونهاي سيماني احداث شده توسط سازمان اوقاف جهت ايجاد سايبان براي زائران امامزاده ابراهيم (ع)
اين مدرس رشته حقوق در توضيحات بيشتري در اين رابطه اظهارداشت: بر اساس ماده 568 قانون مجازات اسلامي، در مورد جرايم مذکور در اين فصل که به وسيله اشخاص حقوقي انجام شود هريک از مديران و مسئولان که دستور دهنده باشند، بر حسب مورد به مجازاتهاي مقرر محکوم مي شوند.
چندي پيش در اقدامي سئوال بر انگيز اداره اوقاف شهرستان کنگاور احداث سايباني جهت اسکان زائران امامزاده ابراهيم (ع) که در مرقد مطهرش در جوار معبد آناهيتا واقع شده را آغاز کرد که اين امر دل دوستداران ميراث فرهنگي و آثار تاريخي ايران را به درد آورد.
معبد آناهيتا که دومين بناي سنگي ايران پس از تخت جمشيد است در شهر کنگاور از شهرستان‌هاي استان کرمانشاه و بر روي تپه‌اي با ارتفاع ?? متر و در ابعاد ??? متر در ??? مترساخته شده است.
ارتفاع ستونهاي اين بنا نسبت به قطر آنها سه به يک است و اين باعث شده در ميان تمام معابد دنيا بي نظير و منحصر به فرد باشد.
هرچند در مورد ماهيت اين بنا اختلاف نظر وجود دارد، اما بر اساس نظر اغلب کاوشگران اين بنا، معبدي براي پرستش الهه آناهيتا در دوره اشکاني بوده است.
اين معبد از دوران اشکاني قابل احترام بوده و تيريدات‌ها (تيردادها - تعدادي از پادشاهان اشکاني) در معبد آناهيتا تاجگذاري کرده‌اند، معبد آناهيتا در دوره ساسانيان هم مورد استفاده بوده و بازسازي شده است، همچنين کاوش‌ها نشان داده اين معبد در دوران سلجوقي، ايلخاني، صفويه و قاجار به منظورهاي ديگر مورد استفاده قرار مي‌گرفته و از هر کدام از اين دوران‌هاي تاريخي اثري در معبد به‌جا مانده است.
در قرن يکم بعد از ميلاد مسيح "ايسيدور شاراکس" جغرافيدان يوناني اولين کسي بود که در کتاب خود به معبد آناهيتا اشاره کرده و آن را معبد" آرتميس" ناميده است، از قرن نهم تا چهاردهم مورخان اسلامي از اين منطقه ديدن نموده و مشاهدات خود را در گزارش‌هايشان ثبت کرده‌اند.
ابن فقيه در کتاب مشهور "البلدان" نوشته است:"هيچ ستوني شگفت انگيزتر از ستونهاي معبد آناهيتا در کنگاور نيست."

معبد آناهيتا به تدريج در طول ساليان دراز مورد بي توجهي قرار گرفته و به همين دليل روند تخريبي آن آغاز شد، در سال 1336 زلزله اي که در اين منطقه به وقوع پيوست و بخش وسيعي از اين آثار را به تلي از خاک تبديل کرد پس از آن به دليل عدم نظارت و حراست مناسب از اين اثر، مردم به خود اجازه دادند تا در ويرانه هاي اين محوطه اقدام به ساخت و ساز کرده و حتي از مصالحح آن استفاده کنند که همين مسئله به مرور زمان تقريباً معبد آناهيتا را به يک خرابه تبديل کرد.
بدون شک با توجه به آنچه ذکر آن رفت، معبد آناهيتا به لحاظ ارزش تاريخي از جمله برجسته‌ترين آثار و ميراث‌ فرهنگي سرزمين ايران است بدان حد که مي توان آن را در فهرست جهاني يونسکو قرار داد، در اين رابطه سال‌ها است بحث هايي وجود دارد اما گويا هنوز اراده لازم براي آماده شدن بنا به منظور ثبت جهاني وجود ندارد و بي شک اتفاقاتي از اين دست اين معبد را از منظر يونسکو عقبتر خواهند انداخت.
با توجه به مطالبي که ذکر آن رفت مي طلبد با پيگيري بيشتر مسئولان نسبت به تعيين نهايي وضعيت اين اثر برجسته تاريخي کشورمان گامهاي جدي تري برداشته شود تا ضمن حفاظت دقيق تر و بهتر از آن بتوان با ساماندهي مناسب محوطه تاريخي معبد آناهيتا نسبت به ثبت جهاني آن اقدام کرد که بي شک اين اقدام باعث جذب گسترده گردشگران و در نتيجه تحول در ساختار اقتصادي استان و شهرستان کنگاور خواهد شد.
در عين حال خبرگزاري مهر آمادگي دارد تا توضيحات مقامات مسئول در اين خصوص را در راستاي تنوير افکار عمومي به اطلاع مردم برساند.