دوربین هاي تله ای نصب شده در پارک ملی خجیر در تاریخ 6 فوریه 2008 عکسی جالب از یک گربه سان به نام گربه پالاس (Otocolobus monul) ثبت کردند. گزارش های اندکی از دیده شدن این گربه اسرار آمیز در ایران ثبت شده است مشاهده این مکان جدید در قلمرو زندگی این گربه ، بسیار شگفت انگیز است.
گربه پالاس از جمله ناشناس ترین گونه ها در میان 8 گونه گربه وحشی است که امروزه زنده مانده اند.
قبلا نیز گزارش هایی مبنی بر دیده شدن این گربه در شمال شرقی و مرکز و شمال غربی ایران وجود داشته و ایران به عنوان زیستگاه این گونه ، محدوده غربی آسیای مرکزی را اشغال کرده است.
این اولین عکس از این گونه گربه سان در ایران است که به وسیله دوربین تله ای گرفته شده و همچنین اولین ثبت از حضور این گونه در استان تهران در محدوده رشته کوه البرز است.
دو عکس از این گربه در سرو کوه(35° 38’01” / 51 °42’42”
) در پارک ملی خجیر پس از 15 روز بعد از نصب 2 عدد دوربین تله ای است. عکس اول ( fig1) یک روز پس از بارش سنگین برف در منطقه به ارتفاع 1500-2100 متر گرفته شده است.
پارک ملی خجیر (fig2
) از بزرگترین مناطق حفاظت شده ناحیه جنوبی شیب رشته کوه البرز است که در گذشته به عنوان شکارگاه سلطنتی به مدت بیش از 2 قرن محافظت می شده است.
در 30 سال گذشته 2 منطقه به عنوان پارک ملی خجیر و سرخه حصار در شرق تهران نامگذاری شد. گربه پالاس تا قبل از این در پارک ملی خجیر و یا رشته کوه البرز دیده نشده است.
گربه پالاس در ایران کمیاب است و شواهد اندکی مبنی بر حضور این گربه در زیستگاه هایش در دنیا وجود دارد. دامنه پراکنش این گربه در ایران با Pika (Cocthotona rufescens) یا جمعیت بزرگ Rodents همپوشانی دارد. هرچند هیچ نوع اطلاعاتی مبنی بر حضور pika در خجیر وجود ندارد.
از دیگر طعمه های گربه پالاس می توان به کبک هندی اشاره کرد ( Alectoris chukar) که می تواند صیدی راحت در زمستان های برفی و سخت به شمار آید. غذای گربه های پالاس در آسیای میانه مثل پاکستان کبک هندی است.
بیشترین گزارش ها از گربه پالاس در ایران مربوط به گزارش های چوپان ها می شود که آنها را به صورت مرده و زنده در ارتفاعات زیاد مناطق جلگه ای روستاها مشاهده می کنند.
اطلاعات کمی در مورد این گربه وجود دارد که شامل اطلاعات پایه ای پیرامون پراکنش ، رژیم غذایی ،تولید مثل و رفتار های اجتماعی آنها میشود.
مرگ توسط سگهای گله تهدید بلقوه ای برای این گونه از گربه سانان محسوب می شود. اما اغلب از این گربه های کشته شده گزارشی ثبت نمیشود.
این پروژه توسط سازمان حفاظت از محیط زیست تهران و انجمن طرح سرزمین پشتیبانی می شود همچنین اطلاعات با ارزشی از گربه سانان حفاظت شده شامل حضور پلنگ ایرانی ( panther pardus saxicolor
) و گربه وحشی( ( Felis silvestris
جمع آوری شده است. در گام بعدی تشخیص محل زندگی گربه پالاس و چگونگی شناسایی محدوده زندگی آنها و روند ارتباط و وابستگی آنها به قلمرو های انسانی و زیستگاه های طبیعی پالاس مطرح می شود که نیاز به امکانات و منابع مالی بیشتری از طرف سازمان های بین المللی دارد. در وقاع برای جمع آوری اطلاعات تکمیلی در مورد گربه پالاس تلاش های بیشتر را می طلبد. به طور مثال اختصاص دادن زیستگاه های مناسب به آنها می تواند به ما در جهت کسب اطلاعات جزعی تر پیرامون این گروه از گربه سانان یاری دهد.
ترجمه نجمه کلهری
اصل مقاله از www.plan4land.org