زیارت و زیارتگاه
زیارت، مسافرت به مکان های مقدس و شرکت در مراسم مذهبی و روحانی است.این مکان ها را زیارت گاه و بازدیدکنندگان ان ها را زایر می گویند.
در بیش تر دین ها مردم به دیدار مکان های مقدس می روندودر انجا مراسم و عبادتهای خاصی به جای می اورند.بعضی از مکانهای مقدس به بیش از یک دین اختصاص دارند.برای مثال مسلمانان و هندوان مکانی به نام تخت سلیمان را با هم زیارت می کنند.
زیارت در اسلام
مسلمانی که توان مالی دارد دست کم یک بار به زیارت خانه ی خدا در مکه میرود.کسی که به زیارت خانه خدا برود حاجی نامیده می شود.اغلب مسلمانان به زیارت ارامگاه پیامبر(ص)و امامان (ع) نیز می روندو با خواندن زیارت نامه و دعا ادای احترام می کنند.گروهی از اهل سنت(وهابی ها)با زیارت ارامگاه ها و نماز خواندن در کنار انها مخالفند اما پیش تر اهل سنت ان را دارای ثواب می دانند.شیعیان حدیثهای زیادی درباره ثواب زیارت ارامگاه پیامبر (ص)و امامان (ع) دارند.به نظر شیعیان مهمترین فایده زیارت برقراری ارتباط روحی و معنوی است که سر مشق قراردادن انان در زندگی و شفاعتشان را در روز قیامت به دنبال دارد.
زیارت یهودیان
در تورات امده است که مردمان باید سالی سه بار به مراسم زیارت در اورشلیم (بیت المقدس)بروند.در گذشته یهودیان با کاروان به زیارت بیت المقدس می رفتند.انان به این زیارت عالیه(یعنی بالا رفتن)می گویند.در این مراسم قربانی می کنند و هدایایی تهیه می کنند.انها باید چند روز پیش از مراسم به صورت گروهی یا فردی در اورشلیم حاضر باشند.
زیارت مسیحیان
زیارت در زندگی دینی مسیحیان نقش مهمی دارد.انان از قدیم به زیارت بیت المقدس در فلسطین می رفتند.پس از بیت المقدس رم بزرگترین مکان زیارتی مسیحیان است کاتاکومب در رم مقبره ی شهیدان مسیحی است که زایران به انجا می روند.
مسیحیان جنگهای صلیبی را برای تصرف بیت المقدس که یک زیارتگاه بود به راه انداختند.بیت المقدس قبله ی اول مسلمانان و زیارتگاه پیروان هر سه دین بزرگ توحیدی (اسلام /یهود/و مسیح) است.
زیارت بوداییان
بودا هیچ وقت پیروانش را به زیارت توصیه نکرد اما دوستان و پیروان او بعد از مدتی زیارت مکان های مقدسی که انان را به یاد معلمانشان می انداخت مرسوم کردند.اکنون بوداییان ازراههای دور به زیارت بنارس می روند بنارس یکی از قدیمی ترین شهر های مقدس جهان و نخستین مکانی است که بودا پیامش را در انجا تبلیغ کرد.
بوداییان به زیارت محل تولد بودا و محل مرگش کوساناگارا می روند.انان همچنین به بودگایا محلی که پس از مراقبه ی عمیق به روشنایی دست یافت علاقه دارند.
بوداییان زیارت گاههای با شکوهی در کشورهای جنوب شرقی اسیا دارند.مانند {کک لوک سی}در جزیره پنانگ مالزی.و زردتشتیان هر سال به مناسبت عید نوروز و جشن مهرگان در کنار مکان مقدسی به نام {کعبه زرتشت}جمع می شوند و ایین های مذهبی گوناگونی از جمله اوستا خوانی به جای می اورند.مانند بنای مکعبی شکلی که در شیراز قرار دارد.
بزرگترین زیارت گاه
هر سال میلیون ها مسلمان به زیارت کعبه می روند.هر حاجی در محل خاصی وارد محدوده ی مقدسی می شود که احرام نامیده می شود.بعضی کارها مثل کشتن جانداران حتی کوچکترین حشره ها ممنوع است . حاجی بدنش را با دو تکه پارچه سفید می پوشاند و بعد از ان به طواف می رود.
پیش از اسلام حج وجود داشت اما پیش از اینکه عملی دینی باشد جنبه اقتصادی در بین مردم داشت.چون بازار مکه محلی امن برای خرید و فروش زایرین بود و در طول این مدت جنگ و خونریزی و دزدی ممنوع بود.
زیارت امام زاده ها
پس از روی داد کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یارانش فشار حکومت اموی بر شیعیان افزایش یافت و بسیاری از انان به سفارش امامان به ایران سفر کردند هجرت امام رضا(ع) به ایران نیز به مهاجرت فرزندان امامان به ایران افزود .پس از شهادت امام رضا (ع) فرزندان امامان و شیعیان خاص انان مورد شکنجه قرار گرفتند و بسیاری از انان کشته شدند.مردم ایران به سبب علاقه قلبی به اهل بیت پیامبر(ص)هر جا ارامگاهی از فرزندان امامان بود زیارتگاهی ساختند. تعداد امامزاده های ایران بیش از 1000 است بعضی به علت سفارش امامان معصوم در مورد انها از بقیه مهمترند مثل حرم حضرت معصومه در قم یا شاه چراغ در شیراز.
لقب های معنوی
درایران کسی که از زیارت برگشته باشد میان مردم ارزش و اهمیت خاصی دارد.همه به دیدارش می روندو به او
تبریک می گویند.اغلب به او لغبی هم داده میشود که نوعی امتیاز است.به کسی که از مکه برگشته باشد حاج اقا یا حاجیه خانم و به کسی که از زیارت امام رضا (ع) در مشهد بیاید مشهدی می گویند .به زایر امام حسین (ع) هم کربلایی می گویند.
پیروان ایین جین هر 12 سال یک بار برای زیارت پیکره های باهو بالی یکی از مردان مقدسی که مورد توجه انان است به شهر سراونابگولا در هندوستان سفر می کنند.انان پیکره ی مقدس را باشیر شست و شو می دهند و در کنار ان به نیایش می پردازند.
شیعیان در روز عرفه و روز عاشورا به زیارت امام حسین (ع) میروند .در این روزها زایران از سراسر جهان به کربلا میروند و مراسم با شکوهی برگزار می کنند که با نوحه خوانی و سینه زنی همراه است.
پیروان ایین شینتو در ژاپن سالی یک بار به ارامگاه خانوادگی خود سر می زنند.
ارامگاه مردان بزرگ و عارفان و عالمان نیز در ایران به زیارت گاه تبدیل شده است. مقبره امام خمینی (ره) هم اکنون یک زیارت گاه است مقبره کسانی مثل بایزید بسطامی حافظ و سعدی نیز نوعی زیارت گاه محسوب میشود اما جنبه مذهبی کمتری دارد.
برگرفته از:فرهنگ نامه (کلید دانش)