کسی میداند دنباله دارها از کجا می ایند

[گندم]

کمتر پدیده کیهانی به اندازه دنباله ‏دارها باعث ایجاد بیم و ترس در بشر شده ‏اند. به طور خاص می‏ توان به دنباله‏ دار هالی اشاره کرد که در تلمود (یکی از کتب مقدس یهودیان) از آن به این صورت یاد می ‏شود...
[FONT='Tahoma','sans-serif']کمتر پدیده کیهانی به اندازه دنباله ‏دارها باعث ایجاد بیم و ترس در بشر شده ‏اند. به طور خاص می‏ توان به دنباله ‏دار هالی، که آخرین بار در سال 1986 دیده شد، اشاره کرد که در تلمود (یکی از کتب مقدس یهودیان) از آن به این صورت یاد می ‏شود: «ستاره ‏ای که هر هفتاد سال یک‏ بار ظهور می ‏کند و باعث اشتباه ناخدایان کشتی ‏ها می ‏گردد». در سال 1066 میلادی، مشاهده این دنباله ‏دار درست پیش از جنگ هیستینگز ([/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif']Battle of Hastings[/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif'])، به عنوان نشانه ‏ای از بدشگونی تلقی شد. گفته می ‏شود در سال 1456، پاپ کالیکستوس سوم ([/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif']Pope Callixtus III[/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif']) دنباله‏ دار هالی را تکفیر کرده است. [/FONT]
[FONT='Tahoma','sans-serif']دانش جدید البته به دنباله ‏دارها به صورت دقیق ‏تری می‏نگرد. امروزه می‏ دانیم که دنباله‏ دارهایی مانند هالی، توده‏ هایی مرکب از غبار و یخ هستند که در مدارهای به شدت بیضوی (بیضی­ هایی با خروج از مرکز نزدیک به یک) به دور خورشید می‏ گردند. دنباله‏ی زیبای دنباله‏ دارها ناشی از برخورد آن‏ها با ذرات بادهای خورشیدی است. ما حتی می‏ دانیم منبع دنباله‏ دارها از کجاست: آن‏ها اجرامی متعلق به کمربند کوییپر هستند که توسط نپتون و اورانوس از مدار اصلی خود خارج می‏ شوند. [/FONT]
[FONT='Tahoma','sans-serif'][FONT='Tahoma','sans-serif']اما در این میان مشکلی وجود دارد. برخی دنباله ‏دارها، نظیر دنباله ‏دار هیل-باپ که آخرین بار در سال 1997 از نزدیکی زمین گذشت، خیلی دیر به دیر ظهور می ‏کنند. بنابراین مدار این دنباله‏ دار باید بسیار بزرگ باشد، آن‏قدر بزرگ که نمی‏ تواند متعلق به کمربند کوییپر باشد. به همین دلیل بسیاری از منجمان این‏طور نتیجه می‏گیرند که منظومه شمسی در همه جهات توسط ابر نازکی از اجرام احاطه شده است که میلیاردها سال قبل توسط گرانش سیارات غول‏ پیکر منظومه از همسایگی خورشید به بیرون پرتاب گشته‏ اند. [/FONT]
[FONT='Tahoma','sans-serif']وجود این ابر که به یاد ستاره‏ شناس هلندی، جان اورت ([/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif']Jan Oort[/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif'])، ابر اورت نام‏گذاری شده ‏است، اولین بار در سال 1950 مطرح شد. ابر اورت هرگز مشاهده نشده است اما در صورتی که دنباله‏ دارهای با دوره تناوب طولانی منشاء مشترکی داشته باشند، این منشا باید جایی 1000 برابر دورتر از مرزهای بیرونی کمربند کوییپر باشد. در چنین فاصله زیادی، دیگر این سیارات نخواهند بود که باعث خروج دنباله‏ دارها از مدار خود می ‏شوند، بلکه نیروهای کشندی کهکشان راه شیری و ستارگان همسایه این نقش را ایفا خواهند کرد. با این تفاسیر، ابر اورت حقیقتا مرز بین منظومه شمسی ما و فضای خالی است. [/FONT]
[FONT='Tahoma','sans-serif']بدبختانه اگر پیدا کردن سیاره [/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif']X[/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif'] دشوار است، یافتن ابر اورت به یک کابوس می‏ ماند. ابر اورت بسیار کم ‏نور و دور است. به علاوه اجزای تشکیل‏ دهنده آن این ‏قدر کوچکند که توسط تلسکوپ‏ ها قابل مشاهده نیستند. این به شدت مایه تاسف است، چرا که شمردن و تخمین اندازه این اجرام به ما کمک می‏ کند تا تصویری از محل تولد خورشید داشته باشیم و احتمالا سرنخی از مواد خامی به دستمان می‏ داد که سیارات غول ‏پیکر از آنها ساخته شده ‏اند. [/FONT]
[FONT='Tahoma','sans-serif']تا به امروز، تنها اطلاعات مربوط به این قلوه‏ سنگ‏های کهن از دنباله‏ دارهای سرگردان و اجرام بزرگ کمربند کوییپر، که احتمالا ترکیبات مشابهی دارند، به دست‏آمده است. به نظر یکی از پژوهشگران سیاره ‏ای به نام هال لویسون ([/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif']Hal Levison[/FONT][FONT='Tahoma','sans-serif']) «این کار درست مانند این است که بخواهیم از بیرون آب و با مشاهده باله‏ ها و دم یک نهنگ شکل آن را حدس بزنیم.»[/FONT]
[/FONT]